paragraaf 1 hoofdstuk 4

§1 geschiedenis hoofdstuk 4

1.1 Strijden tegen Hitler

Oost-Europa Russen tegen Hitler

West-Europa Amerikanen en Britten tegen Hitler

Al tijdens oorlog overleg drie grootmachten over situatie in Europa na oorlog

president Roosevelt + Stalin + Churchill ontmoeten elkaar feb 1945 op Krim (SU)

alle drie eigen idee over toekomst Europa

Roosevelt: elk europees land vrijheid en democratie

Stalin: wilde vrienden maken met buurlanden communistisch (geen nieuwe aanval)

Churchill: voorkomen dat landen communistisch worden, duidelijke afspraken

afspraken na ontmoeting op Krim;

-Duitsland en Berlijn verdeeld worden in vier bezettingszones

-Frankrijk gaat ook bij de ´Grote Drie´

-een organisatie die de vrede behoud = Verenigde Naties (1945)

8 mei 1945 nazi-Duitsland overgeven -> europa bevrijd

maar eigenlijk begonnen hier pas de grote tegenstellingen

1.2 Het wantrouwen groeit

spanningen tussen Verenigde Staten en Sovjet-Unie (geen vertrouwen)

VS Truman fel anticommunistisch -> zegt een atoombom te droppen in Azië

VS jarenlang bezig geweest met ontwikkeling atoombom zonder Russen betrekken

bang dat hij zijn eigen gang zou gaan in Oost-Europa (deel gelijk in)

Stalin liet uit zijn zone machines halen naar de Sovjet-Unie + sterke c partij

ook druk bezig met vrienden maken Europese landen die Rusland bevrijd hadden

die landen samen gaan het Oostblok vormen

drie grootmachten werkten steeds meer samen -> vorming Westerse zone 1947

blokvorming Oost en West was een feit!

relatie Truman(c helemaal weg) en Stalin steeds slechter

Trumanleer = Amerika doet alles om communisme niet te laten verspreiden

1.3 Een verdeeld Europa

Duitsland na WO2 in puin ->  economie ging slecht, geen eigen bestuur

Truman (VS) bang dat arme mensen sneller voor communisme kiezen (NIET)

oplossing = Marshallplan financiële en economische hulp aan alle door de oorlog getroffen Europese landen / enige voorwaarde: Europese samenwerking

VS zelf ook veel voordeel -> amerikaanse producten in Europa verkopen

Veel westerse landen hulp / Oost-EU ook -> verbood Stalin (helemaal oneens)

VS gaat hard aan de slag om West kapitalistisch democratie te maken

nieuwe munt nodig juni 1948 / zonder overleg de Duitse Mark gemaakt

Stalin is woedend -> alle toegangswegen naar West-Berlijn afsluiten (berl. blokkade)

VS zet een luchtbrug om stad te bevoorraden (stad niet opgeven)

VS wint deze strijd en Stalin haalt blokkade weg 1949

ondertussen andere landen bezig aan Europese Samenwerking

eerste stap: kolen en staal / 1951 zes landen oprichten EGKS

vrije handel met Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, west Duitsland, Italië

hierna kwamen vrij snel de West-Europese landen

Begrippen;

grootmachten; de machtige landen na wo2 : Verenigde Staten en Sovjet-Unie

verenigde naties; internationale organisatie, opgericht in 1945, waarin bijna alle landen zijn vertegenwoordigd. Belangrijkste taak is het toezien op vrede en veiligheid in de wereld.

oostblok; landen in Oost-Europa met een communistische regering onder leiding van de Sovjet-Unie.

blokvorming; het ontstaan van groepen landen met hetzelfde economische en politieke systeem.

trumanleer; Amerikaanse buitenlandse politiek, genoemd naar president Truman. Deze politiek wilde voorkomen dat het aantal communistische landen zou toenemen.

marshallplan; financieel en economisch hulpplan van de Amerikanen voor Europa uit 1947, genoemd naar de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marshall.

europese samenwerking; West-Europese landen gingen op economisch gebied met elkaar samenwerken, als eerste op het gebied van kolen en staal. In 1951 6 EU landen de Europese Gemeenschap voor Kolen oprichten (EGKS).