Module 9

Hoofstuk 2 De Grote Drie (VS, Sovjetunie, Groot-Brittanië) spraken af in een conferentie in Jalta dat Duitsland in 4 bezettingszones zou worden opgedeeld
Het belangrijkste punt was het lot van Polen
Churchill verklaarde het lot van Polen voor Groot-Brittannië een kwestie van eer was, Stalin zag dit anders, Polen was voor de Duitsers een toegangsweg naar Rusland geweest
Voor de veiligheid van Rusland moest Polen communistisch worden
Ook wilde de Sovjetunie aan haar westgrenzen bondgenoten hebben

Churchill en Roosevelt snapte dit
Roosevelt wilde dat deze landen een eigen regeringsvorm konden kiezen
Stalin tekende dit zodat hij voor vrije verkiezingen was in de Oost-Europese landen
De Grote Drie ontmoetten elkaar voor het laatst in juli 1945 in Potsdam
Roosevelt was overleden en opgevold door Truman, Churchill was vervangen door Attlee
Truman had er minder vertrouwen in dan Roosevelt, het werd steeds duidelijker dat Stalin de Oost-Europese landen gewoon communistisch wilde maken
Voor Truman was de strijd tegen het communisme een ideologische strijd
Hij stelde dat elke natie tussen 2 manieren van leven moest kiezen, democratisch of communistisch
De VS zouden alle democratische landen steunen
Dit was de Truman-Doctrine
Overal moest het communisme ingedamt worden en daarom werd deze de politiek van Containment genoemd
Ook lanceerde de Amerikaan George Marshall zijn plan om Europa financieel bij de wederopbouw te steunen, het Marshallplan
Dit was een succes, alleen de SU en zijn satellietstaten wilde niet meedoen
Als reactie zette Stalin zijn zinnen op Berlijn, dit was nog steeds kapitalistisch

Met een blokade wilde hij het kapitalisme verdrijven
Maar de Blokkade van Berlijn werd geen succes, het maakte alleen de tweedeling van Europa compleet
In 1948 was Europa verdeelt in 2 duidelijke economische en politieke blokken
Het ene deel was afhankelijk van de SU, het andere van de VS
In 1949 richtten de VS en een aantal westerse landen de NAVO op, een militair bondgenootschap dat het vrije Westen moest beschermen tegen de SU
De containment-politiek van Truman was een succes in West-Europa
Een grote klap voor de VS was dat ook de SU een atoombom bleek te hebben
Koreaanse oorlog: Korea werd verdeelt in 2 delen: Zuid-korea was westers georiënteerd en de VS kreeg hierover de controle
Noord-korea was communistisch en de SU kreeg hierover de controle
In 1950 viel Noord-korea het Zuiden aan en veroverde een groot deel
2 dagen na die aanval ging de Verenigde Naties over tot militaire hulp aan Zuid-Korea (blauw-leger tegen het rode leger) in 1953 werd de wapenstilstand in de Koreaanse Oorlog getekend
De Russen richtten een eigen militaire alliantie op: het Warschaupact

In de SU kwam na de dood van Stalin, Chroesjtsjov aan de macht
Chroesjtsjov pleitte voor Vreedzame Coëxistentie met het Westen
Hij wilde van Hongarije een democratisch land maken, maar werd geëxecuteerd
Het hoogtepunt van de periode van het gevaar voor een kernoorlog was de crisis in Cuba
In oktober 1962 ontdekte Amerika dat de Russen op Cuba bezig waren met het bouwen van lanceerinrichtingen voor kernraketten
Amerikaanse president Kennedy besloot tot een blokkade van Cuba
Chroesjtsjov vond dit onacceptabel en dreigde met een kernoorlog
Op 24 oktober meldde de marine dat Russische schepen geen poging hadden gedaan de blokkade te doorbreken, hierdoor ontsnapte de wereld aan een ramp
Na het Cuba-incident sloten de VS en de SU een overeenkomst over wapenbeperking
Er werd ook een “hotline”aan gelegt (telefoonverbinding tussen de landen) 6 jaar later sloten ze beiden het non-proliferatieverdrag dat moest verhinderen dat andere staten toegang zouden krijgen tot het maken van kernwapens
Gorbatsjov probeerde door hervormingen als Glasnost en Perestrojka de SU in een opener en welvarender staat te veranderen

Hierdoor kwam Oost en West dicht bijelkaar Hoofdstuk 3 De oorlog in Vietnam was een oorlog waarvan in 1965 niemand in Amerika meer precies wist waarom die gevoerd werd en de Amerikanen daarbij betrokken waren geraakt. De VS zouden in Vietnam orde op zaken stellen en daarna terugtrekken. Maar doordat er steeds meer slachtoffers vielen werd president Johnson’s belofte verbroken. Tot aan WOII hoorde vietnam bij de Franse kolonie Indo-China. In 1945 strijden de bevolking voor onafhankelijkheid
Frankrijk wilde haar koloniën niet kwijt en stuurde troepen, hierdoor waren er veel slachtoffers gevallen
De Fransen moesten in 1954 de zelfstandigheid van het nieuwe Laos, Cambodja en Vietnam erkennen. Vietnam werd verdeeld in 2 landen, Noord en Zuid-vietnam
Er ontstond oorlog tussen deze 2 landen, het noorden was communistisch geworden en wilde dat het zuiden dat ook werd
De VS steunden Zuid-Vietnam, omdat ze bang waren dat andere Aziatische landen door de domino-theorie, ook communistisch zouden worden
Ookal was Amerika een grootmacht, ze konden niet tegen de guerrillabeweging op
Omdat de vijand zo moeilijk te vinden was werden er 2 oplossingen bedacht: - bommentapijten leggen over gebieden waar de vijand vermoedelijk zat - ontbladeringsmiddel Agent Orange, om het woud letterlijk op te lossen
dit had alleen weinig effect
in 1967 begonnen sommige Amerikaanse politici zich te realiseren dat ze betrokken waren bij een uitzichtloze oorlog
Minister McNamara stuurde een memo naar de president waar de bevolking volledig achterstond

Men wilde niet langer de dood riskeren voor een ver land dat kennelijk niet van Amerika hield
Door de televisiebeelden van het platbranden van Vietnamese dorpen verloor de bevolking het geloof in de goede zaak
De beelden van het vietnamese meisje Kim, die uit haar door napalm getroffen dorp, zonder kleren aan rent zijn wereldberoemd
Eind 1969 zag de oorlogsbalans er voor de Amerikanen niet indrukkendwekkend uit waardoor het verstandiger geweest zou zijn als ze zich direct uit Vietnam hadden teruggetrokken
Maar de Amerikanen waren bang voor gezichtsverlies en gingen nog 4 jaar door
Pas in 1973 werd de strijd gestaakt
In 1975 werd Zuid-Vietnam alsnog veroverd door het Noord-Korea, en werd het communistisch
De Amerikaanse oorlogsinspanning was nutteloos geweest
Palestine behoorde na de eerste wereldoorlog als kolonie bij Engeland
De Britten wilden van Palestina een nationaal thuis voor joden maken
Met het balfourverklering konden de joden naar Palestina terugkeren naar hun vaderland
Maar de bevolking van de 20ste eeuw bestond grotendeels uit arabieren
Zij wilden niet dat de Joden naar hun land kwamen en begonnen met geweldadige protesten
Veel Joden vonden de dood, doordat Engeland steeds maar Joden bleef sturen

Tegen de tijd dat Engeland besefte dat ze hiermee moesten stoppen, brak WOII uit
Hitler was begonnen met zijn “Endlösung” waardoor veel Joden vluchtten naar Palestina
Engeland weigerde om schepen vol met vluchtende Joden te ontvangen en patrouilleerde op de Middellandse Zee om die boten te onderscheppen
Veel Joden wisten de blokkade te omzeilen en kwamen in Palestina aan
Na de oorlog kwam er steeds meer sympathie voor de joden waardoor Engeland klem zat tussen de joden en de Arebieren
Na een aanslag trok Engeland zich in 1948 terug
Ze vroegen de VN om een oplossing te bedenken voor het conflict
Het advies was om Palestina in 2 delen te verdelen, maar dat volgenden ze niet op
Na het vertrek van Engeland brak er een oorlog uit tussen joden en Arebieren
Bij het dorp Deir Yassin begingen de joden in april 1948 grote wreedheden tegen de Arabische bevolking
Dit blies het Arabische propaganda flink op om steun te krijgen van andera Arabische landen
Die steun kwam onmiddellijk nadat op 14 mei de leider van het joodse gemeenschap Ben-Goerion de staat Israël uitriep
Hierna viel Egypte aan, waarna Israël met Egypte, Irak, Syrië, Libanon en Jorandië in oorlog was

In 1949 wilde de VN dat ze het vuur staken
een half miljoen Arabieren vlulchtten Palestina uit. In 1956 raakt Egypte in conflict met Frankrijk, Engeland en Israël doordat Egypte het Suezkanaal wilde nationaliseren
De Amerikaanse president Eisenhower riep de Fransen en de Engelsen tot orde, omdat ze Amerika niet hadden betrokken bij hun plannen
Israël had ondertussen de Egyptische Sinaï-woestijn veroverd, ze wilde zich terugtrekken als voorwaarde dat Egypte Israël niet zou aanvallen
De VN bewaakte voortaan het gebied
In 1966 verliet de VN de Sinaï-woestijn waaroor Israël zich niet meer veilig voelde
Hierdoor begon Israël op 6 juni 1967 voor de aanval
In de zesdaagse oorlog veroverde Israël de Gazastrook in Egypte, de Golanhoogte in Syrië en de Westelijke Jordaanoever in Jordanië Het Israëlisch grondbezit werd aanzienlijk uitgebreid
Miljoenen Arabieren vluchten, waarvan de Palestijnse BevrijdingsOrganisatie (PLO) de spreekbuis werd
Yasser Arafat was de leider van de PLO
In 1970 werd Sadat president van Egypte, hij streefde naar vrede tussen Arabische landen en Israël
Hij dacht dat de vredesbesprekingen beter zouden uitvallen als Egypte eerst een oorlog had gewonnen van Israël

Op de Joodse feestdag Jom Kippoer, 6 oktober 1973, viel Egypte en Syrië Israël aan
Sadat probeerde de Sinaïwoestijn te veroveren, maar Israël kon dit tegenhouden
De VN roepte weer op om het vuur te staken
Daarna verenigden de Arabische landen zich in een olieboycot tegen de met Israël bevriende landen
Hierdoor konden ze de westerse economie in problemen brengen
Ook Nederland kreeg hiermee te maken, er kwamen autoloze zondagen
De Egyptische premier Sadat sprak Knesset toe, het Israëlische parlement om vrede te sluiten
In 1979 werd er een vredesverdrag getekend
Sadat kreeg het voor elkaar dat Egypte de Sinaï terugkreeg
Maar er kwam geen oplossing tussen het Palestinjns-Israëlische conflict
Hierdoor zagen velen Sadat als een verrader, Sadat werd doodgeschoten door Egyptische moslimextremisten
Vanaf 1977 groeide het gewapende verzet van de PLO tegen de gedwongen verbanning van Palestijnen uit Israël
In 1987 ontstondn er rellen in de Gazastrook, een gebied dat door Israël bezet werd waar veel Palestijnen wonen
Dit breidde zich uit tot de Westelijke Jordaanoever

Er kwam een Palestijnse volksopstand, intifada
Er kwam een geweldadige opstand door jonge Palestijnen, deze werd later door de PLO ondersteund
Na aanleiding van de opstand begrepen premier Rabin van Israël en Yasser Arafat dat alleen een politieke oplossing een einde aan het geweld kon maken
Er kwamen langzaam onderhandelingen op gang, in 1993 kwamen ze tot een akkoord in Oslo
Ze ondertekenden een vredesverdrag met als belangrijkste punten: - de erkenning van de Israëlische staat door de PLO - de erkenning van PLO door Israël als vertegenwoordiger van het Palestijnse volk
Israël zou zch voor een groot deel terug trekken uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever
Hier zouden de Palestijnen zelfbestuur krijgen
Vele Rechtse-radicale Israëliërs zagen dit verdrag als het weggeven van land voor vrede, de verantwoordelijke was Rabin, hij werd in 1995 doodgeschoten door een Rechtse Joodse fanatiekeling
In Oslo werd ook afgesproken dat in de loop van de jaren ’90 over nog onopgeloste problemen onderhandeld zou worden, zoals de terugkeer van Palestijnse vluchtelingen en de status van de stad Jeruzalem
Dit vredesproces raakt in de slob door nieuwe aanslagen van Palestijnse en Israëlische zijde
President Clinton bemoeide zich veel met de onderhandelingen tussen Arafat en de nieuwe Israëlische premier Barak

Maar vooral over de verdeling van Jeruzalem stonden veel religieuze redenen ene politieke oplossing in de weg
Deze bijeenkomst mislukte dus waardoor sinds die tijd veel aanslagen volgen
Een politieke oplossing in het conflict is verder dan ooit, zeker nadat in 2001 Ariel Sharon aan de macht is in Israël
Hij kiest duidelijk voor een gewelddadige militaire oplossing, dus geen onderhandelingen meer met Arafat
Nu de situatie tussen Israël en Palestina opnieuw gespannen is, moeten de Amerikanen volgens velen zich weer mengen in het conflict
Maar dat is aan president Bush de vraag.