Eerste Wereldoorlog

eerste wereld oorlog: 1914 t/m 1918

1. de eerste werled oorlog ontstond door:
2. 1. nationalisme -> kinderen leerden op school dat hun eigen volk het beste was ten opzichte van andere landen. andere landen waren een bedreiging
3. 2. militarisme -> alles wat met het leger te maken had
4. 3. vijanden -> voorbeeld: duitsland, frankrijk
5. 4. kolonieen -> duitland wilde net als de britse rijk een koloniaal rijk hebben. ze kreeg wilhem 2 meer aanzien.
6. 5. wapenwedloop -> iedereen wilde beste wapens. 

1. 1870-1871 -> frans-duitse oorlog
2. in 1870 was de frans duitse oorlog. duitsland won die oorlog. veel franse zagen dit als een vernedering ze moesten namelijk: 1) schade vergoeden aan duitsland, 5 mil
3.                                                                    2) vrede tekenen in verseilles
4.                                                                    3) elzas-lotheringen werd van duitsland
5. hierdoor waren veel franse anti-duits. ze wilde wraak. maar er was geen goed moment was om oorlog te voeren met duitsland. dat gebeurde later. 

1. de triple etente: frankrijk, rusland, en engeland
2. de centralen: duitsland en oostenrijk-hongerije

1. 1914, 28 juni
2. . troon opvolger frans ferdinand bracht een bezoek aan sarajevo (servie) maar werd tijdens zijn optoch dood geschoten door principe. de reden was namelijk dat veel mensen tegen waren dat bosnie van oostenrijk-hongerije was en niet van servie. omdat oostenrijk-hongerije geen ruzie wilde gebeurde er niks de eerste maand. maar op 28 juli 1914 sloeg de vonk over en verklaarde oostenrijk-hongerije de oorlog aan servie.
3. . duitsland steunde oostenrijk-hongerije daarin.
4. . rusland steunde servie. dat kwam omdat rusland graag wilde dat servie oostenrijk-hongerije in nam. zo konden ze makkelijk handel drijven.
5. . duitsland pikte het niet dus verklaarde de oorlog aan rusland maar omdat veel fransen anti-duits waren steunde frankrijk rusland. zo ontstond de naam 'bondgenoten '
6. .duitsland had al langer een plan om de oorlog te "winnen" genaamd het schlieffenplan. ze wilde via belgie frankrijk binnenvallen en parijs veroveren. alleen dat mislukte doordat de wegen in belgie te klein waren en zo een file creerde. frankrijk zag dat en stuurde zo het leger naar belgie. engeland was bang dat duitsers ook engeland binnen zouden vallen dus gingen met vloten ook naar belgie. zo verklaarde engeland de oorlog aan duitsland. 
7. .in 1917 trekt rusland zich terug uit de oorlog en sloot in 1918 vrede.
8. . de duitse havens hadden geen eten of handel meer doordat britse vloten een blokade hadden neergezet, later kregen duitsers met duikboten en schepen te maken vanuit amerika. amerika sloot zich aan bij de etente in 1917.
9. . november 1918 was er een wapenstilstand en was de WO voorbij

1. totale oorlog:
2. verandering in techniek 
3. verandering in politiek
4. verandering in economie

Tijdlijn
1907: Rusland sluit zich aan bij het Frans-Engels Verdrag.
1914: Eerste Wereldoorlog begint.
1917: Verenigde Staten verklaren Duitsland de oorlog.
1917: Russische Revolutie: Rusland sluit wapenstilstand met Duitsland.
1918: November: Wapenstilstand tussen Duitsland en geailleerden, einde WO I.