Koude Oorlog

Samenvatting geschiedenis. Hoofdstuk 3: Koude Oorlog. §1 - 1917-> communistische revolutie in Rusland - 1918 -> het westen stuurt troepen om het communisme ten val te brengen -> dit mislukt. De SU gaat het westen en de VS steeds meer wantrouwen. - 1919 -> komitern (= communistische revolutie over de hele wereld) werd opgericht. Bijna alle communistische landen sloten zich hierbij aan. - 1939 -> Stalin en Hitler sluiten een niet aanvalsverdrag. SU en Duitsland vallen Polen binnen. SU valt hierna Finland aan. Het westen gaat de SU steeds meer wantrouwen. Na de Tweede Wereldoorlog groeit het wantrouwen: - Het westen wilt in de bevrijde gebieden de democratie herstellen - Stalin dacht in de eerste plaats aan de veiligheid van Rusland -> hij wilde geen anticommunistische regering in de door Rusland bevrijde landen - Stalin en de westerse leiders hadden geen begrip voor elkaar
Het wantrouwen tussen oost en west groeide in de jaren na de 2de WO: - Uitbreiding van het communisme in Oost en Midden Europa

Het westen was het er niet mee eens dat de SU overal in Oost-Europa communistische regeringen aan de macht hielp. - Onenigheid over de toekomst van Duitsland
SU: wilt van Duitsland een economisch en militair zwak land maken. VS: wilt van Duitsland een economisch sterk een democratisch. Doordat de VS en de SU er verschillend over dachten ontstonden de DDR en de BRD. - Een burgeroorlog in Griekenland leidt tot de Trumanleer
Griekenland streed de regering tegen de door communisten geleide oppositie -> VS steunde Griekenland. (zie aantekeningen) - Marshallhulp wekt woede van Stalin op
1947 -> VS stelt het Marshallplan voor = VS ging Europa financieel steunen - In Azië breidt het communisme zich uit
In Noord-Korea en China komen communistische regering aan de macht
De spanning tussen het Oosten en het Westen steeg, de Koude Oorlog ontstaad. § 2 Berlijn wordt verdeeld in 4 zones: VS, SU, Engeland en Frankrijk. 1948 -> alle wegen naar West Berlijn worden afgesloten (gas, water, elektriciteit, wegen). West Berlijn werd met de hongerdood bedreigd. De VS en Engeland begonnen een luchtbrug: ze stuurden vliegtuigen naar West Berlijn om daar voedsel, kleding etc. te droppen. 1949 -> Stalin heft de blokkade op
Een gevolg hiervan was dat de westerse landen steeds nauwer met elkaar gingen samenwerken. Ze sloten een militair bondgenootschap: NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie opgericht in april 1949). In 1954 werd de Bondsrepubliek tot de NAVO toegelaten. 1955 -> SU en communistische landen reageerden hierop door een militaire bondgenootschap te sluiten: het Warschaupact (1955). Koreaanse Oorlog (1950-1953) Het noorden van Korea werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door Russische troepen van Japanse overheersing bevrijd, het zuiden werd door de VS bevrijd. De 38ste breedtegraad vormde de grens tussen Russisch en Amerikaans gebied. Korea werd in twee stukken verdeeld: Noord-Korea gesteund door de SU
Zuid-Korea gesteund door d VS

1949 trokken beide landen de troepen terug. Juni 1950 valt Noord-Korea Zuid-Korea aan. VS vraagt of de VN een leger naar Zuid-Korea wil steuren om Zuid-Korea te helpen. Het VN-leger bestond uit troepen uit 15 landen (Nederland had ook soldaten gestuurd). De meeste soldaten kwamen uit de VS. Het VN-leger dreef de Noord-Koreanen terug tot aan de Chinese grens. China (communistisch) ging zich ermee bemoeien -> stuurt een kwart miljoen soldaten naar Korea. Het VN-leger werd terug gedreven tot aan de 38ste breedtegraad. 1953 wordt er een wapenstilstand gesloten. Het westen dacht men dat Stalin de aanstichter was van de Koreaanse Oorlog. Het wantrouwen tussen Oost en West werd vergroot
De Berlijnse Muur (1961) Stalin sterft in 1953. Chroestjsjov werd zijn opvolger. Hij voert de politiek van vreedzame coëxistentie. Oost en West zouden vreedzaam naast elkaar moeten leven. Chroestjtsjov bracht als eerste Russische leider een bezoek aan de VS. 1960 Kennedy komt in de VS aan de macht. Hij had meer begrip voor de SU dan zijn voorgangers. Toch kregen de SU en de VS ernstige conflicten: Cuba crisis en Berlijnse muur. 1961 eist Chroestjtsjov dat de Geallieerden zich uit West Berlijn terugtrekken. Chroestjtsjov geeft aan de DDR de toestemming een muur om west Berlijn te bouwen: de Berlijnse Muur. Dit gebeurde op 13 augustus 1961. 1989 ging de muur open. Cuba Crisis (1962) Er dreigde een oorlog met kernwapens tussen Oost en West. Dit gebeurde toen de Cuba Crisis bezig was. Fidel Castro had in Cuba de macht. De Amerikaanse bedrijven werden genationaliseerd (door de straat overgenomen). Castro kwam daardoor in conflict met de VS hij kreeg steun van de SU. Hij voerde op Cuba het communisme in. 1962 -> Amerikaanse vliegtuigen ontdekken Russische raketinstallaties op Cuba. De Oorlog in Vietnam (1960 – 1975) De vroegere Franse kolonie Vietnam werd in 1954 in twee staten verdeeld: · De communistische staat: Noord-Vietnam gesteund door de SU · De pro-westerse staat Zuid-Vietnam gesteund door de VS. In Zuid-Vietnam ontstond verzet tegen de regering. Regering was dictatoriaal en de rijke bovenlaag werd bevoordeeld. Dit verzet werd geleid door de communisten. Dit wordt ook wel de vietcong genoemd -> kreeg veel aanhang van arme boeren. 1960 -> Vietcong begint een guerrillaoorlog tegen de regering. Ze kregen steun Noord-Vietnam. Kennedy dacht dat dit maar een kleine groep was, maar wel gevaarlijk omdat ze gesteund werden door Noord-Vietnam. Kennedy hielp daarom Zuid-Vietnam met wapens en militaire specialisten. Vietcong bleef groeien. Na Kennedy kwam Johnson aan de macht. Hij was ervan overtuigd dat Zuid-Vietnam communistisch zou worden. 1965 -> Johnson stuurd Amerikaanse soldaten naar Vietnam
1968 -> half miljoen Amerikaanse soldaten in Vietnam
Noord-Vietnam blijft ook soldaten sturen. 1968 -> de rol van Vietcong word uitgespeeld
Vanaf dat moment was er in feite geen oorlog meer in Zuid-Vietnam tussen de VS en Noord-Vietnam. 1972 -> Nixon (opvolger Johnson) trekt de grondtroepen uit Zuid-Vietnam terug. Hij zorgde voor een wapenstilstand tussen Zuid en Noord Vietnam (januari 1973). Luchtmacht van de VS trekt zich hierna ook terug. 1974 -> Noord-Vietnam valt Zuid-Vietnam aan. Binnen enkele weken was Zuid-Vietnam veroverd (april 1975). Noord en Zuid Vietnam werden samengevoegd als een communistisch land. Noord-Vietnam overheerste Zuid-Vietnam. Vietcong wordt buiten spel gezet. Kranten en tijdschriften maar vooral radio en televisie hebben tijdens de oorlog in Vietnam een zeer belangrijke rol gespeeld. Steeds meer mensen uit het westen gingen de oorlog in Vietnam veroordelen. 1975 -> Angola wordt communistisch
1975 -> Mozambique wordt communistisch
1980 -> Zimbabwe wordt communistisch
1989 -> Namibië wordt communistisch §3 - Gevolg koude oorlog: Wedloop in kernbewapening tussen oost en west - VS ontwikkeld in de 2de WO een atoombom - Hiroshima en Nagasaki (Japan) worden getroffen door een atoombom (augustus 1945) - SU heeft na 4 jaar (na de VS) ook kernwapens -> SU had geen luchtmacht die in staat was de VS met atoombommen te treffen -> SU maakt daarom vooral raketten voor lange afstanden. - Als de VS of de SU een oorlog begon tegen elkaar dan konden ze verwachten dat hun eigen land ook verwoest zou worden. - Beide landen waren bang voor een verrassingsaanval -> ze gingen daarom steeds meer kernwapens maken. - Behalve de VS en de SU beschikte Engeland, Frankrijk, China, Israël, Pakistan en Zuid Afrika ook kernwapens. §4 - 1988 tot 1990 -> het gaat steeds beter tussen de SU en het westen. Dankzij de concessies van de SU: * eind 1989 liet Gorbatsjov toe dat i oost Europese landen de alleenheerschappij van de communistische partij werd afgeschaft * 1990 ging Gorbatsjov ermee akkoord dat de DDR uit het Warschaupact trad en zich zalf ophief - Economische reden om de koude oorlog te beëindigen: De SU was te zwak om de wapenwedloop vol te houden ook de steun aan de communistische landen kost veel geld. De VS had dezelfde redenen om de koude oorlog te beëindigen. - VS had een begrotingstekort door de hoge militairen uitgaven - 1990 -> NAVO en Warschaupact besluiten tot vermindering van de wapens. Beide partijen mogen het zelfde aantal houden. - In 1990: nieuwe crisis: Irak veroverde Koeweit. Voor het eerst stonden oost en west langs elkaar. Oost en west veroordeelden Saddam Hoessein (president van Irak) - 1991 -> SU valt uiteen en het Warschaupact word opgeheven. - 1999 -> Polen, Tsjechië en Hongarije (voormalige Oostbloklanden) kwamen bij de NAVO, Rusland protesteert - Burgeroorlogen in Joegoslavië: Westen had begrip voor de Kroaten en de moslims in Kosovo en Bosnië. Rusland koos partij voor de Serviërs. - Communisten zijn op Cuba nog steeds aan de macht - Steun aan Cuba door de SU is weggevallen