De koloniale relatie tussen Nederland en Nederlands-Indië
Historisch kader: kenmerkende aspecten van de periode 1500-1800
Kenmerkend voor de 16e eeuw: Europese overzeese expansie in Afrika, Amerika en Zuidoost-Azië.
Eind 15e eeuw: - Columbus, Italiaan in Spaanse dienst, ontdekt in 1492 Amerika.
- Vasco da Gama, Portugees, ontdekt in 1498 via Kaap de Goede Hoop een zeeweg naar Indië.
Belangrijke oorzaken van deze onderzoekstochten:
- Uitbreiden van de macht van koningen
- Verlangen om andere volken tot het christendom te bekeren
- Rijkdom verwerven door uitbreiding van de handel
Dieper liggende oorzaken:
- Het veranderende beeld van mens- en wereldbeeld van de Renaissance
Middeleeuwen: Mensen richtten zich op geloof.
Renaissance: Mensen worden meer zelfbewust.
Daarom waren zij geneigd om verder te kijken dan hun eigen stad of staat.
- Het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
Veel nieuwe ontdekkingen en uitvindingen leidden tot de Wetenschappelijke Revolutie.
De kennis van de aarde en heelal nam enorm toe. Het oude wereldbeeld maakte plaats voor de wereldbol.
Uitvindingen op het gebied van oorlogvoering verschaften de Europeanen een voorsprong op de bevolking van andere werelddelen.
Sommigen zoals Erasmus, Luther en Calvijn gingen door de veranderingen ook de kerk bekritiseren, maar hier stond de kerk niet voor open. Dit leidde tot een splitsing van de christelijke kerk.
Duitse rijk: Lutheranisme erg belangrijk.
Nederland: Calvanisme erg belangrijk.
Protestantse Reformatie (Hervorming) = belangrijke oorzaak van de stichting van Nederlandse staat.
Filips II had een grote afkeer van het protestantisme. Hij wilde dit in Nederland onderdrukken.
Tegelijkertijd wilde hij zijn macht in de Nederlanden vergroten door verworven rechten van edelen en steden ongedaan te maken. Dit leidde tot verzet in Nederland > Willem van Oranje en zijn zoons.
Filips II liet zijn landvoogden die hij naar Nederland stuurde zijn harde politiek voortzetten.
> Nederlandse staat = Republiek der Verenigde Nederlanden.
Ander gevolg: Wereldwijde strijd tegen Spanje en Portugal (dat vanaf 1580 met Spanje verbonden was).
17e eeuw: West-Europeanen legden in deze tijd de basis voor een wereldeconomie. Daarbij kwam
het tot een uitwisseling van mensen en producten tussen alle werelddelen.
Begin wereldeconomie ging gepaard met ontwikkeling van handelskapitalisme: vorm van kapitalisme waarbij de winst d.m.v. handel werd gemaakt.
17e eeuw = Gouden Eeuw voor Republiek. Maar eind 17e eeuw overvleugelden beide grote staten de Republiek. Toch wisten de Republiek en, na een periode Franse overheersing, in 1814 opgerichte Koninkrijk der Nederlanden een groot deel van het verworven koloniale bezit te behouden of terug te krijgen.
Verlichting = Vrijheid, Gelijkheid en Volkssoevereiniteit.
Ancien régime = het bewind van de absolute vorsten die in Europa in de 18e eeuw de toon gaven.
De patriotten (vaderlandslievenden) wilden grote veranderingen in de staatsinrichting van de Republiek. Daardoor kwamen zij tegenover de machthebbers (regenten, stadhouder Willem V en hun aanhangers) in de Republiek te staan.
1789 = Franse Revolutie breekt uit. Tijdens en na deze Revolutie werden de idealen van de Verlichting over Europa verbreid.
1795: Franse leger valt Republiek binnen. Willem V vluchtte naar Engeland en Patriotten kwamen aan de macht > Bataafse Republiek. > Fluwelen Revolutie.
Bataafse Republiek werd een eenheidsstaat met een grondwet waarin gelijkheid van de burgers en volkssoevereiniteit werden vastgelegd.
Historisch kader: kenmerkende aspecten van de periode 1500-1800
Kenmerkend voor de 16e eeuw: Europese overzeese expansie in Afrika, Amerika en Zuidoost-Azië.
Eind 15e eeuw: - Columbus, Italiaan in Spaanse dienst, ontdekt in 1492 Amerika.
- Vasco da Gama, Portugees, ontdekt in 1498 via Kaap de Goede Hoop een zeeweg naar Indië.
Belangrijke oorzaken van deze onderzoekstochten:
- Uitbreiden van de macht van koningen
- Rijkdom verwerven door uitbreiding van de handel
Dieper liggende oorzaken:
- Het veranderende beeld van mens- en wereldbeeld van de Renaissance
Middeleeuwen: Mensen richtten zich op geloof.
Renaissance: Mensen worden meer zelfbewust.
Daarom waren zij geneigd om verder te kijken dan hun eigen stad of staat.
- Het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
Veel nieuwe ontdekkingen en uitvindingen leidden tot de Wetenschappelijke Revolutie.
De kennis van de aarde en heelal nam enorm toe. Het oude wereldbeeld maakte plaats voor de wereldbol.
Uitvindingen op het gebied van oorlogvoering verschaften de Europeanen een voorsprong op de bevolking van andere werelddelen.
Sommigen zoals Erasmus, Luther en Calvijn gingen door de veranderingen ook de kerk bekritiseren, maar hier stond de kerk niet voor open. Dit leidde tot een splitsing van de christelijke kerk.
Duitse rijk: Lutheranisme erg belangrijk.
Protestantse Reformatie (Hervorming) = belangrijke oorzaak van de stichting van Nederlandse staat.
Filips II had een grote afkeer van het protestantisme. Hij wilde dit in Nederland onderdrukken.
Tegelijkertijd wilde hij zijn macht in de Nederlanden vergroten door verworven rechten van edelen en steden ongedaan te maken. Dit leidde tot verzet in Nederland > Willem van Oranje en zijn zoons.
Filips II liet zijn landvoogden die hij naar Nederland stuurde zijn harde politiek voortzetten.
> Nederlandse staat = Republiek der Verenigde Nederlanden.
Ander gevolg: Wereldwijde strijd tegen Spanje en Portugal (dat vanaf 1580 met Spanje verbonden was).
17e eeuw: West-Europeanen legden in deze tijd de basis voor een wereldeconomie. Daarbij kwam
het tot een uitwisseling van mensen en producten tussen alle werelddelen.
Begin wereldeconomie ging gepaard met ontwikkeling van handelskapitalisme: vorm van kapitalisme waarbij de winst d.m.v. handel werd gemaakt.
17e eeuw = Gouden Eeuw voor Republiek. Maar eind 17e eeuw overvleugelden beide grote staten de Republiek. Toch wisten de Republiek en, na een periode Franse overheersing, in 1814 opgerichte Koninkrijk der Nederlanden een groot deel van het verworven koloniale bezit te behouden of terug te krijgen.
Verlichting = Vrijheid, Gelijkheid en Volkssoevereiniteit.
De patriotten (vaderlandslievenden) wilden grote veranderingen in de staatsinrichting van de Republiek. Daardoor kwamen zij tegenover de machthebbers (regenten, stadhouder Willem V en hun aanhangers) in de Republiek te staan.
1789 = Franse Revolutie breekt uit. Tijdens en na deze Revolutie werden de idealen van de Verlichting over Europa verbreid.
1795: Franse leger valt Republiek binnen. Willem V vluchtte naar Engeland en Patriotten kwamen aan de macht > Bataafse Republiek. > Fluwelen Revolutie.
Bataafse Republiek werd een eenheidsstaat met een grondwet waarin gelijkheid van de burgers en volkssoevereiniteit werden vastgelegd.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden