Hoofdstuk 9

De aanleiding van de 1e wereldoorlog:
De moord op Frans Ferdinand, troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, door Gavrilo Princip.

De oorzaken:
- Toenemende Nationalisme
- Bewapeningswedloop
- Bondgenootschappen
- De onrust op de Balkan
- Modern Imperialisme

Het verloop van de oorlog:
- Duitsland verklaarde de oorlog aan Rusland. Het gevecht barste echter pas los op 4-08-1914, toen Duitsland België binnenviel met het von Schlieffenplan. Om een twee frontenoorlog te voorkomen moest Frankrijk zo snel mogelijk worden uitgeschakeld. Duitsland viel het neutrale belgië binnen om door te trekken naar Frankrijk. Dit lukte echter niet. België gaf zich niet gemakkelijk over en kreeg hulp van allerlei landen. Ook waren de Russen veel sneller aan het front dan als verwacht.
- De ‘bewegingsoorlog werd omgezet in een loograven oorlog. De soldaten groeven zich in. Het leven in de loopgraven was afschuwelijk. Om het overwicht te krijgen gebruikte de Duitser gifgas tijdens de oorlog. Dit afschuwelijke gas heeft duizenden soldaten het leven gekost. De terrein winst die door dit gas werd gemaakt was nihil.

- Amerika ging uiteindelijk meedoen. Nadat boten met Amerikanen tot zinken waren gebracht door de Duitsers en ze het Zimmerman telegram hadden verzonden, besloot Amerika om mee te doen.
- De Duitser konden een twee fronten oorlog niet meer aan. Daarom werd met Rusland de vrede van Brest-Litovsk gesloten.
- Duitsland kon niet op tegen de overmacht van de Geallieerden. Ondertussen was er ook nog een opstand uitgebroken in Duitsland. Duitsland gaf zich over.

De gevolgen:
Meteen na de oorlog werd de Vrede van Versailles afgesloten. Hierin stond Duitsland als hoofdverdachte en moesten ze zich aan de volgende punten houden:
- Duitsland moet een schadevergoeding betalen voor de aangerichte verwoestingen.
- Duitsland moest ontwapenen.
- Het Rijnland moest worden gedemilitariseerd.
- De Duitsers moesten Elzas-Lotharingen afstaan
Ook werd meteen de Volkenbond opgericht. Deze organisatie zou de wereldvrede handhaven.

Op langer termijn ontstond er door de WO 1 een crisis. Duitsland kon de afbetalingen niet meer voldoen. De rest van Europa had ook geen geld meer. Frankrijk bezette het Ruhrgebied en de Duitsers kwamen in staking, hyperinflatie was het gevolg.
Om de afbetalingen toch te voldoen kreeg Duitsland een lening van Amerika  het Dawes plan.

De economie in Amerika ging erop vooruit. Mensen kregen het daar veel beter.

Waarom werd het Communisme populair in Rusland:
Het merendeel van de bevolking was boer. Deze waren arm en moesten een groot deel van hen opbrengst afstaan. De mensen in de steden waren ook ontevreden. Ze moesten werken voor een pover loon. Tijdens de WO 1 werd het gevoel van een ander bestuur versterkt. Toen men overstapte op het communisme, werd er veel propaganda gemaakt. Daardoor dachten mensen dat het communisme heel erg goed was.

De Russische revolutie:
Er was veel onvrede over het volk. Er was armoede en het volk werd uitgebuit. Opstanden werden door het leger met harde hand neergeslagen. Door de 1e wereldoorlog werd de onvrede nog groter. De bevolking kwam weer in opstand en het leger greep niet in. De februari revolutie was een feit. De tsaar werd afgezet. Er kwam een Voorlopige Regering.
Niet iedereen was hier blij mee. De Bolsjewieken wilden Rusland besturen onder leiding van Lenin en met de ideeën van Karl Marx. Toen de Februari revolutie uitbrak is Lenin naar Zwitserland vertrokken.
De ideeën van Lenin waren om de arbeiders, het proletariaat, de macht te geven. Alles moest eerlijk verdeeld worden. Er waren echter wel weinig mensen die hiervoor waren. Om mensen te winnen voor zijn idee moest Lenin weer terug naar Rusland.
Lenin kon niet makkelijk naar Rusland. De 1e wereldoorlog was nog aan de gang. Lenin ging naar Rusland met behulp van de Duitsers. In het land bereidde Lenin het land voor op een revolutie. Op 25 oktober 1917 was het zover. Lenin liet alle belangrijke gebouwen bezetten en na 3 dagen greep hij de macht.
Niet iedereen was het eens met hoe de zaken gingen. In de verkiezingen werd Lenin massaal weggestemd. Zijn tegenstanders werden verjaagd en uiteindelijk kwamen de Bolsjewieken aan de macht, mede door het Rode leger.

De gevolgen:
Lenin regeerde met harde hand over het land. Al het privébezit werd afgeschaft. De economie verslechterde hierdoor enorm. Lenin deed een stapje terug met zijn Nieuwe Economische Politiek.

Stalin kwam aan de macht. Deze voerde de planeconomie in. Arbeiders moesten enorm hard werken, maar ze werden opgezweept door de propaganda. Om de landbouw te verbeteren werd Collectivisatie ingevoerd. Kleine boerderijen werden samengevoegd tot staatsboerderijen. Kolchozen waren boerderijen waar de boer nog een klein stukje land had. In Sovchozen had de boer geen enkel stuk grond. De boeren kwamen in opstand, deze werden afgeslacht door Stalin. De boeren werden ook koelakken genoemd.

De oorzaken van de Crisis:
Mensen kochten aandelen met geleend geld. Dit geld moest ooit worden terug betaald.
De Amerikaanse boeren hadden hun export vooral op Europa gericht. Toen de landbouw hier weer opkwam verkochten de boeren niets meer. De aandeelkoersen gingen ook onderuit. De verkoop van veel aandelen zorgde ervoor dat de prijzen enorm daalde. De beurs werd gesloten. De banken zagen al hun geld verdwijnen.
De Amerikaanse banken wilde hun geld uit Europa meteen terug. Duitsland kon dit meteen niet aan en stortte in. Daarna volgden nog veel meer landen.

New Deal: Gouden Standaard:
Actieve overheid Passieve overheid
Devaluatie Late devaluatie
Creëren werkgelegenheid
Direct succes Later profijt