Geschiedenis
Verlichtingen en revoluties
De verlichting
In de 18e eeuw geloofden de meeste mensen nog in kerkelijke rituelen, maar de kritiek op het traditionele geloof groeide. (de mens moest zijn eigen verstand gebruiken) De meeste verlichte denkers bleven gelovig, maar discussieerden wel over de plaats van God in de wereld.
=> het traditionele geloof kwam onderdruk te staan
- Rationalisme
- Cultuurrelativisme: alle mensen geloven in hetzelfde, alleen door de loop van de tijd zijn de uiterlijke vormen van het geloof veranderd -> het Christendom zou niet uniek zijn
Deïsme (het mechanistisch wereldbeeld): God had de wereld, de mens en de natuurwetten geschapen, maar bemoeide zich na de schepping niet meer met de wereld. => God is in de natuur
Voltaire: geloof is dogmatisch (= iets wat zonder bewijs werd aangenomen als waarheid en er mocht geen kritiek op worden geleverd) => hij dacht na, voerde discussies -> hij was tegen traditie
Kant: moraal en religie zijn twee verschillende zaken. Iedereen kan rationeel nadenken over morele vraagstukken. ‘behandel een ander niet anders dan je zelf behandeld zou willen worden’ => seculiere samenleving (=geloof is niet richtinggevend)
John Locke: alle mensen hebben van nature hetzelfde recht, op vrijheid, leven en bezit. Mensen konden deze rechten niet in hun eentje beschermen => contract md regering, breekbaar -> burgers hebben het recht zich te verzetten
Rousseau: volkssoevereiniteit (= hoogste macht bij het volk), alleen hierdoor is de mens echt vrij -
Montesquieu: spreiding van de wetgevende, uitvoerende en de rechtgevende macht => trias politica, scheiding der machten
Wetenschappelijke revolutie: het vertrouwen in het eigen verstand was gegroeid, empirisme & rationalisme
=> Verlichting (aanduiding van een periode waarin een kritische houding ontstond tegenover geloof en traditie en een groot vertrouwen in de mogelijkheden van de mens om de wereld rationeel te doorgronden) -> een periode van intensief debat en onderzoek, over alles werd kritisch nagedacht.
Vooral over onderwerpen als geloof en samenleving.
- Onderwijs, onderzoek, opvoeding => meer kennis en dus een betere samenleving
- Het menselijk verstand
- De kijk op de geschiedenis veranderde = een lang proces van vooruitgang. (elke samenleving doorliep verschillende fases, er werd gekeken naar nog niet zo ver ontwikkelde volken => dit legde de basis voor een Europees superioriteitsgevoel)
Vorsten en verlichte ideeën
Verlicht absolutisme: een bestuursvorm waarin een absoluut vorst het algemeen belang op een rationele manier zegt te dienen
=> Frederik van Pruisen (religieuze vrijheid, kunst en wetenschap, scholing, geen lijfstraffen & een nationaal wetboek) => streefde naar een moderne, welvarende, rechtvaardige samenleving
- hij wilde de samenleving verbeteren volgens verlichte ideeën
- hij baseerde zijn macht niet op religie, maar op een rationale redenering => hij was van nut voor de samenleving
MAAR hij wilde de adel te vriend houden en daarom schafte hij de lijfeigenen niet af (privileges)
MAAR het verlicht absolutisme bracht ook onzekerheid: oude rechten werden afgeschaft, er kwam religieuze vrijheid en de kerk werd net zo behandeld als alle andere organisaties
Veel vorsten probeerde in deze tijd (1730) hun land efficiënter te leiden => betere belastinginning => meer geld => meer oorlog, er waren veel oorlogen toentertijd
Het ontstaan van een publiek opinie: een verzameling van meningen als gevolg van discussies onder burgers. Er werden genootschappen opgericht waar men discussieerden, las of onderzoek deed. (Het Nut, 1784)
- Frankrijk: vonden het vanzelfsprekend dat hun macht absoluut was, steun van adel en kerk. (= ancien régime) De vrijheid om ideeën uit te wisselen was hier beperkter => ze waren bang dat hun macht werd ondermijnd => Censuur of verbanning. Ze konden er uiteindelijk weinig tegen doen. (vrijheid van drukpers in de Republiek of Engeland)
- De Republiek (& Engeland): grote religieuze vrijheid en bestuurlijke invloed. Er was wel censuur, maar dan kon je iets in een andere provincie laten drukken omdat er geen centraal bestuur was & boeken werden pas na de publicatie verboden, ook hadden veel schrijvers een valse naam => de censuur was niet zo effectief in de Republiek
De verspreiding van de Verlichting kon dus wel worden gehinderd, maar niet worden tegengehouden.
Burgers aan de macht
Republiek, Amerika + Frankrijk
De Amerikaanse revolutie (1783, 1787, 1791)
Amerika was een kolonie van Engeland, Engeland had bepaalde wetten ingevoerd & de belastingen gingen omhoog -> de Amerikanen wilden geen ‘taxation without representation’ => geweld
-> De Amerikanen willen onafhankelijk zijn (Thomas Jefferson) en dus ook eigen eigengrondwet => waar de burgers het voor het zeggen hadden
Wat is de echte verklaring ?? (in boek staat dat de Amerikanen in opstand kwamen en in mijn aantekeningen iets anders.
1776: onafhankelijkheidsverklaring (Thomas Jefferson en Thomas Paine)
1783: Amerika onafhankelijk en een eigen grondwet
1787: de grondwet wordt gevormd, na veel onderhandelen (Amerika is een representatieve democratie: ze kozen afgevaardigden)(dit is de eerste grondwet voor burgers => blank en man)
=> Er was een wetgevende (federale parlement), een uitvoerende macht (de president) en een onafhankelijke rechterlijke macht
1791: enkele grondrechten van burgers worden vastgelegd: vrijheid van meningsuiting, wapen etc
- Doel: nooit meer een dictatuur (Engelse koning)
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
De regenten (burgers) waren hier aan de macht, maar ze leken wel de nieuwe edelen (erfelijk, trouwde met elkaar en ze waren een besloten groep) => volgens kritische burgers, patriotten, waren ze corrupt en gaven ze niks om het vaderland -> de patriotten kwamen wel voor het vaderland op & wilde de politieke macht weer bij de burgers, soevereiniteit bij het volk
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden