Hoofdstuk 7
7.1 Lodewijk 14e
Kenmerkend aspect: 1600-1700 Het streven van vorsten naar absolute macht.
Franse koning Lodewijk 14e (zonnekoning) voerde centralisatie succesvol door. Hoe?
- Adel laten logeren in zijn paleis
- Zelf belasting heffen
- Ambtenaren nemen taken van adel (leenman) over
Absolutisme: het streven van een koning naar absolute macht ----->
- politiek: Koning beslist alleen , ambtenaren voeren het uit
- Militair: groot, getraind leger van bepaalde soldaten
- Religieus: droit divin ( goddelijke rechten) = door koning god aangesteld
- Economisch: Merchantilisme= Het mercantilisme is een economische stroming die is ontstaan in de 17e eeuw. De Mercantilisten zagen de internationale handel als de grootste bron van welvaart, waarbij rijkdom werd gemeten in hoeveelheden goud en zilver. Het streven was meer te exporteren dan te importeren met als doel de goud- en zilvervoorraden verder aan te vullen. Doel= Bescherming eigen Economie
Hoe?
- meer export dan import
- hoge invoer tarieven
- koloniën veroveren voor grondstoffen
Edid van Nantes
- Volgens edict van nantes mochten hugenoten ( franse protestanten) hun geloof beleiden in 1685 schaft Lodewijk 14e dit af.
- Gevolg: Hugenoten vluchten naar de republiek ( ons land) vanwege godsdienst vrijheid
- Andere landen: - Rusland , de tsaar met absolute macht en steun van de kerk---> lijkt op frankrijk -Pruisen: koning met absolute macht m.b.v een sterk leger
Republiek: geen koning, geen absolutisme. Wel stadhouders met invloed
Engeland: Glorious Revolution ( 1688), Parlementaire monarchie= koning ( stadhouder Willem 2) en parlement regeren samen.
7.2 Burgelijke cultuur v.s Hof cultuur
Kenmerkend aspect: 1600-1700 De belangrijkste plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch- en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
De bijzondere plaats in staatkundig opzicht?: -Republiek ( nederland) is het enige land in de EU zonder koning
Bloei in economisch en cultureel opzicht : - gouden eeuw---> welvaart in Holland - cultureel---> schilderijen ( nu: hollandse meesters) die toen werden gemaakt.
Burgelijke cultuur---> - burgers spelen een centrale rol in de politiek, kunst en economie
- Politiek: burgers hebben invloed op bestuur
- Economie: burgers zijn welvarend en tonen dit ( gebouwen, schilderijen)
- Kunst: toont de intresses van het volk
Tolerantie---> Republiek staat er bekend om. In 17e eeuw worden anders denkenden niet vervolgd.
Gevolg hiervan: veel vluchtelingen komen daarom naar de republiek.
Hofcultuur: Een cultuur die wordt bepaald door de vorst en zijn adelijk hof cultuur. frankrijk--> land van de hofcultuur ( absolutisme hierin ) de koning regeert vanuit het paleis ( aan het hof ) adel volgt hem in de leefwijze. B.v Lodewijk de 14e
Mercantilisme: De economische leer volgens welke staat de eigen economie kan stimuleren door de export te bevorderen en de import de beperken
7.3 De wetenschappelijke revolutie
Kenmerkend aspect: 1600-1700 periode waarin de houding van wetenschappers enorm veranderde
2 stromingen wetenschappers:
- Rationalisme: Kritisch , alleen door het verstand te gebruiken en logisch te redeneren, kom je uit tot kennis. zintuigen onbetrouwbaar
- Empiristen: Dat wat je zintuigen hebben waargenomen, levert kennis op
Wetenschappers proberen dingen te verklaren: wat is waar?
- Als het in de bijbel staat?
- Als de oude Grieken en Romeinen het vinden.
Rationalist is kritisch---> trekt dingen die gewoon zijn in twijfel
B.v - Hoe kan 1 persoon het land besturen? - Waarom heeft het volk niets te zeggen?
Werkwijze empiristen----->
- Observeren ( wat zie je ? )
- Experimenteren ( uitproberen )
- Redeneren ( wat gebeurt er ?)
wat je ziet , ruikt , voelt , proeft is waar!*volgens de empiristen...
Gevolgen WR:
- Discussie over waarheden. Maar, afhankelijk van het land en het bestuur -->
Absolute vorsten willen publicaties voorkomen ). In republiek is wel de vrijheid
- Ontstaan van verenigingen en tijdschriften over wetenschap
- Ontstaan mechanistische wereldbeeld
- bedacht door Decartes ( Rationalist )
- Wereld is een machine, door god in beweging gezet
Verschil met kerk: "god bepaalt je leven"
Hoofdstuk 8 Verlichting en Revoluties
8.1 Verlichting
Verlichting: aanduiding van een periode waaarin een kritische houding ontstond tegenover geloof en traditie en een groot vetrouwen in de mogelijkheid de wereld rationeel te doorgronden
Tot de 17e eeuw dacht men: je leven wordt door god bepaald. Bidden om hulp!
Franse denker Voltaire (rationalist) geloofde dit niet, omdat er geen bewijs voor was.
Voltaire: Een van de eerste verlichte denkers, was ook voor de religieuze toleranties ieder mens mag z'n eigen geloof bepalen.
Met verlichting beodel we een periode waarin er een kritische houding ontstond tegenover geloof en tradities
Men kan ook op andere manieren aan kennis komen, namelijk door je verstand te gebruiken ( ratia-----> verstand ) of onderzoek te doen ( empirisme )
Het rationeel optimisme en verlicht denken in: godsdienst , politiek , economie en sociale verhoudingen
Verlicht denken:
- In godsdienst: Voltaire---> geloofsvrijheid , iedereen mag zelf bepalen
- In politiek: Hoe is het bestuur geregeld?
- In economie: middelen van bestaan
- In sociale verhoudingen: waarom zijn er standen? ( koning-adel-volk )
Verlichte denkers wilden de samenleving verbeteren.
Hoe?
- Opvoeding
- Onderwijs zo worden mensen kritische rationele burgers
Montesqieu: verlichte denker ( FA ) bedacht de Trias Politica: scheiding van de machten
Macht verdelen over 3 partijen in plaats van 1 persoon met absolute macht
- wetgevende macht (parlement)
- uitvoerende macht ( regering/koning )
- rechtsprekende macht ( rechters)
Volkssoevereiniteit: Het idee dat de hoogste macht in een staat bij het volk ligt.
8.2 Vorsten en verlichte ideeën
Frederik: koning van Pruisen deed aan:
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden