5.1 – De Renaissance
De mens en de wereld centraal
- In de Middeleeuwen beschouwde men het leven op aarde als een test.
- Je moest je voorbereiden op het leven na de dood.
- Maar typerend voor de renaissance: je moest genieten van het leven op aarde.
- In deze periode (1300-1600) veranderde het beeld van de mens en van de wereld.
- In de Middeleeuwen was de relatie met God het allerbelangrijkste
- In de Renaissance begon men op zichzelf te vertrouwen en centraal te stellen.
- De mens heeft allerlei talenten, ze waren meer geïnteresseerd in het leven.
- Het ideaalbeeld werd de algemeen ontwikkelde mens (uomo universale).
- Leonardo da Vinci (1452-1519) hield zich bezig met de anatomie van het lichaam.
- Een belangrijk aspect Renaissance was de inspiratie in de cultuur van de Grieken & Romeinen
- In de Renaissance kreeg men aandacht voor andere schrijvers.
- Men zocht in de boeken naar wijsheid en kennis om de aarde te verbeteren.
- De belangstelling voor antieke literatuur en geschiedenis heet humanisme.
- Door de enorme belangstelling voor de Grieks-Romeinse cultuur heet het Renaissance.
- Er is geen scherpe breuk tussen de Middeleeuwen en de Renaissance.
- De mentaliteitsverandering begon bij enkele voorlopers en werd overgenomen.
- Dit was eerst in Italië en daarna Noord-Europa.
- Het is niet zo dat mensen of ‘middeleeuws’ en ‘renaissancistisch’ denken.
- Mensen zochten naar manieren om de klassieke en christelijke cultuur te verbinden.
Het ontstaan en de verspreiding van de Renaissance
- Er zijn een aantal oorzaken voor de grote verandering in denken.
- In Italië waren zelfstandige stadstaten ontstaan met rijke inwoners.
- In Florence was een culturele elite ontstaan die rijkdom wilde tonen.
- Rijken gaven kunstenaars opdrachten van hen schilderijen te maken.
- In Italië waren zelfstandige stadstaten ontstaan met rijke inwoners.
- Dat kunstenaars zich nadrukkelijk op de antieke oudheid richtten, had een culturele oorzaak.
- Rijke burgers voelden zich verwant met de oude Romeinse stadscultuur.
- Zij gaven daarom voorkeur aan kunstenaars die deze band gestalte gaven.
- Door de kruistochten naar de Arabische wereld kwamen oude teksten weer naar boven.
- Er kwam weer nieuwe belangstelling voor.
- Er bleken Arabische vertalingen van onbekende Griekse geschriften te bestaan.
- Door de uitvinding van de boekdrukkunst 1450 konden denkbeelden zich snel verspreiden.
- Kunstenaars uit Noord-Europa konden ook kennis nemen van de Middeleeuwen.
- Het humanisme en renaissance hadden invloed op de kijk naar de kerk.
- Men keek kritischer naar de Latijnse Bijbelvertaling
- Ook de schilderkunst veranderde, er werd kritischer naar gekeken.
- Schilders zetten hun naam bij het schilderij
- We kunnen nu precies weten welke schilder het heeft gemaakt en wie er op staat.
5.2 – Europeanen ontdekken de wereld
Europa verkent de wereld
- Hoe kwam het dat de Europeanen juist in deze tijd de wereldzeeën gingen bevaren?
- De eerste oorzaak: De handelsroutes via het Aziatische vasteland was niet toegankelijk.
- Dat kwam door de ineenstorting van het Mongoolse Rijk.
- Deze zorgde eerst voor veiligheid en rust maar nu kon het niet meer.
- Men spreekt over de ‘pax Mongolica’, in navolging van de ‘pax Romana’.
- Het uitbreken van pestepidemie kostte 1/3 van de bevolking het leven.
- Het Ottomaanse Rijk vroeg veel handelsbelasting.
- Daarom gingen Europeanen handelsroutes naar Indië zoeken.
- Een tweede oorzaak: Het werd technisch mogelijk om over zee te varen.
- Schepen werden anders gebouwd, ze werden wendbaarder en zeevaardiger.
- Er kwamen betere instrumenten voor de positie in zee en de koers bepalen.
- Het kompas was onmisbaar.
- Een derde oorzaak: De wil van christelijke vorsten van kerstening van het volk.
- Op schepen gingen dus altijd geestelijken mee naar nieuw ontdekte gebieden.
- De eerste oorzaak: De handelsroutes via het Aziatische vasteland was niet toegankelijk.
- De leiders van de ontdekkingsreizen zijn in Europa beroemd geworden.
- In de geschiedenisboeken worden dit als heldendagen beschreven.
- Dit is te begrijpen, want het waren riskante en spannende ondernemingen.
- Het doel van de ontdekkingsreizen was het bereiken van India.
- De ontdekkingsreizen leverden Europa veel rijkdom en kennis op.
- Maar tegenwoordig worden de reizen gebruikt voor geweld.
De wereld blijkt groter en anders dan gedacht
- Door ontdekkingsreizen merkte men dat de wereld er anders uit ziet dan gedacht.
- Hierdoor veranderde hun wereldbeeld.
- Continenten bleken er anders uit te zien en er waren onbekende gebieden.
- Hierdoor veranderde hun wereldbeeld.
- In nieuw ontdekte gebieden leefden mensen met heel andere gebruiken.
- Europeanen beschreven de nieuwe wereld vanuit hun eigen perspectief.
- Dus met normen en waarden van de christelijke en klassieke cultuur.
- Op die manier leken de mensen ver van ontwikkeld.
- Daaruit de drang om deze nieuwe volken te bekeren tot het christendom.
- Europeanen beschreven de nieuwe wereld vanuit hun eigen perspectief.
- Er waren ook Europeanen die ontzag hadden voor de nieuwe beschavingen.
- Zij werden getroffen door de bouwkunst en beschreven dit zo objectief mogelijk.
- Ten slotte waren er Europeanen die het voor de indianen opnam.
- Zij wilden de beschaving zonder geweld christelijk bekeren.
- De ontdekkingsreizen hebben niet alleen het wereldbeeld verandert maar ook de wereld.
- Op lange termijn zijn er grote gevolgen te zien.
- Ten eerste: het christendom verspreidde zich over heel de wereld, een wereldreligie.
- Ten tweede: er ontstond een wereldeconomie, met handel op grote schaal.
- Europeanen zetten succesvolle handelsondernemingen op.
- Ze maakten kennis met nieuwe producten zoals aardappels, maïs en katoen.
- Veel Europeanen werden er schatrijk van
- Ten derde: in Amerika verdwenen hele koninkrijken.
- Als laatste: er was een grote verplaatsing van grote aantallen Afrikanen naar Amerika.
- Europeanen liepen Afrikaanse slaven overkomen voor de plantages.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden