Hoofdstuk 4.1 tm 4.3

Interbellum en Tweede Wereldoorlog

________________________________________________________________________

Dolkstootlegende

Toen keizer Wilhelm || aftrad werd Duitsland een republiek. Socialsiten en liberalen vormden de regering en moesten om een wapenstilstand vragen. In Weimar werd de nieuwe grondwet vastgesteld (Weimarrepubliek). De president werd het staatshoofd maar de echte macht kwam in handen van de rijkskanselier, de premier en zijn ministers.

De gewone Duitse soldaat wist niet dat zijn eigen generaals bij de keizer op aftreden en wapenstilstand hadden aangedrongen. Duitsland kon niet verder meer vechten en had als het ware een dolkstoot in de rug gekregen (dolkstootlegende). Hitler sloot zich aan bij een vrijkorps die socialisten en andere democraten het leven zuur maakten.

________________________________________________________________________

Staatsgreep mislukt

Duitsland verzette zich tegen het Verdrag van Versailles (VvV) toen ze niet meer hun herstelbetalingen deeden bezette Frankrijk in 1923 het Ruhrgebied (het belangrijkste industriegebied van Dld). Er kwam een ernome staking, de regering besloot de stakers door te blijven betalen maar daarvoor moesten ze meer geld drukken, en daardoor kreeg het geld minder waarde. Toen de situatie uit de hand begon te lopen grapen Hitler en generaal Ludendorff hun kans en pleegden een staatsgreep in München (8 november 1923). De staatsgreep mislukte en Hitler ging voor een jaar de gevangenis in, hij schreef daar zijn boek (Mein Kampf).

________________________________________________________________________

Erfüllungspolitiek

De Amerikanen kwamen Duitsland te hulp en gaf hun leningen waarvan de herstelbetalingen konden worden voldaan. De Fransen trokken zich weer terug uit het Ruhrgebied. In 1925 sloot de Duitse regering het verdrag van Locarno met Frankrijk en België. Daarna veranderde een aantal dingen in Duitsland.

1. De economie trok weer aan

2. de werkloosheid nam af

3. het geschreeuw over verraad en de dolkstootlegende verstomde.

   In 1925 werd oud-generaal Von Hindenburg tot president gekozen.

   In 1926 mocht Duitsland lid worden van de Volkenbond.

    

   ________________________________________________________________________

   Roaring Twenties

   In Amerika verrezen steeds meer fabrieken. Hoe meer mechanisch hoe minder arbeidskrachten.

   Een groot industrieel als Ford begreep dat je wel auto's kon produceren, naar da de massa die dan ook moest kunnen kopen. Hij hield de prijs zo laag mogelijk.

   De welvaart steeg.

   Tussen 1923 en 1929 stegen de arbeiderslonen met 8% maar de winsten van de fabriekseigenaren met 72%.

    

   ________________________________________________________________________

    

    

   De crisis begint in de landbouw

   Tijdens WO1 zakte de Eu landbouw in. Amerikaanse boeren roken hun kans en inversteerden in nieuwe machines en land, met geld van de plaatselijke bank. Na WO1 trok in Eu de landbouw weer aan. In Amerika nam het af waardoor de boeren met hun leningen bleven zitten en de banken falliet gingen.

    

   ________________________________________________________________________

   Zwarte donderdag (24 oktober 1929)

   Op donderdag 24 oktober daalden de aandelen op de beurs van NY ineens. Iedereen wilde z'n aandelen kwijt, voor het nog erger werd. Banken raakten in paniek, konden klanten hun leningen nog wel terugbetalen? De fabrikanten ontsloegen werknemers.

   Kortom. een dodelijke spiraal voor Amerika.

   Amerika trok door het wereldkapitalisme andere landen mee. Binnen een paar weken had de wereld last van een economische crisis.

    

   ________________________________________________________________________

   New Deal

   President Hoovere wilde niet ingrijpen, een liberare economie moet op eigen kracht weer overeind komen. De Amerikanen waren het daar niet mee eens en kozen Roosevelt als nieuwe president (1933). Roosevelt noemden zijn politiek New Deal het opnieuw uitdelen van de kaarten. Langzamerhand ging het beter.

    

   ________________________________________________________________________

   Crisis

   Doordat Amerika in een economische crisis terecht kwam, had dat onmiddellijk effect op Duitsland. Duitsland had veel geld geleend en Amerika wilde dat nu terug. In hun wanhoop zochten vele Duitsers hun redding bij Hitler. In enkele jaren was de NSDAP de grootste van Duitsland. Hitler en Goebbels legde de nadruk op de strijd tegen socialisten, communisten en de Joden. Ook bracht hij de nederlaag van 1918, de Dolkstootlegende en het VvV weer naar boven.

    

   ________________________________________________________________________

   Hitlers ideologie

   Hitler vond dat er maar één leider en één partij kon zijn. Volgens Hitler bestaan er niet alleen verschillende mensenrassen, maar het ene ras is ook beter dan het andere.

   ________________________________________________________________________

   De Rijksdag brandt!

   In januari 1933 trad de coaltitieregerin van Hitler aan, Hitler werd kanselier met een regering van 3 NSDAP-ministers en 8 van andere partijen uit het centrum en van het rechts. Hij haalde Hinderberg over nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Vlak voor de verkiezeingen op 27 februari 1933 brak er een brand uit in het Rijksdaggebouw. Hitler haalde Hindenburg over om de noodtoestand af te kondigen, dan was de grondwet even niet meer geldig. Politieke tegenstanders en Joden werden geslagen of gearresteerd. Hitler vroeg het parlement om hem bijzondere bevoegdheden te geven. De Rijksdag stemde toe.

    

   ________________________________________________________________________

    

   Op weg naar een totalitaire staat

   Hitler kwam in conflict met de Sa die dreigde uit te groeien tot een compleet leger, daarom liet Hitler alle kopstukken vermoorden. Duitsland veranderde van een parlementaire demoncratie naar een dictatuur, waarin alles in he tdagelijks leven doordrenkt was van de nazi-ideologie, het totalitarisme.

    

   ________________________________________________________________________

   Terreur

   Wie het niet met Hitler eens was werd opgesloten in concentratiekampen. Vele andere ook zoals Joden, zigeuners, homofielen en verstandelijk gehandicapten. In de nacht van 9 tot 10 november 1938 werden bijna 300 synagogen in brand gestoken bij duizenden joodse winkels ramin ingegooid waarna de boel geplulderd werd en honderden Joden vermoord werden.