Hoofdstuk 4, Het oude Griekenland

Hoofdstuk 4 het oude Griekenland.

§1.in Athene wordt de democratie ingevoerd.

A. Wat is een polis? Een stadstaat (soort stad)

B. Vanaf wanneer ontstonden er poleis in Griekenland? Vanaf 800 v.c.

C. Wie was er in het begin in de poleis de baas? De adel was in het begin de baas

D. Hoe noemen we zo’n regeringsvorm?
Een aristocratie (er is een kleine groep mensen de baas)

E. Drie zinnen waarom Grieken gingen koloniseren.
Er was te weinig vruchtbare grond. In de poleis (meervoud van polis) groeide de bevolking, daarom moesten de Grieken koloniseren.


F. Drie zinnen welk nieuw probleem groeide door kolonisatie
Door de kolonisatie handelde ze meer, daardoor groeide de groep handelaren. Omdat er meer handelaren waren wouden ze ook wat te zeggen hebben.

G. Welke nieuwe regeringsvorm besloten de Atheners in 509 v.c. in te voeren?
Democratie.
 Door wie werden voortaan de belangrijkste beslissingen genomen?
De volksvergadering
- welke vier bevolkingsgroepen hadden in Athene geen stemrecht?
Slaven, vrouwen, kinderen (tot 18 jr.) en niet uit polis afkomstige mensen

H. in ons land is een indirecte democratie, wat wil dat zeggen?
Dat een gekozen groep die de macht heeft.

§2. Athene als leider van de Griekse poleis.

A. waarom probeerden de Perzen in het begin van de 5de eeuw v.c. de Griekse poleis te veroveren?
Omdat de Perzen meer land wilden.

B. Hoe worden deze oorlogen tussen Grieken en Perzen genoemd?
Perzische oorlogen.


C. Tijdens deze oorlogen bleek zowel eenheid als verdeeldheid onder de grieken:
- waaruit bleken gevoelens van eenheid?
Omdat ze samen oorlog voerden tegen de Perzen

- waaruit bleek de verdeeldheid?
?

D. tijdens welke nieuwe oorlog bleek de verdeeldheid onder de Grieken het duidelijkst?
De Peloponesische oorlog
E. wie stonde in deze oorlog tegenover elkaar?
Athene en Sparta

§3.Griekse godsdienst, onderwijs, toneel, kunst, literatuur en wetenschap.

De Griekse godsdienst
A. twee voorbeelden dat de Grieken dezelfde godsdienst hadden.
Zelfde goden, in elke stad tempels en altaren.

B. 3 verschillen tussen de Griekse en andere godsdiensten.
Griekse goden leken op mensen
De Grieken kenden halfgoden
Het ging vooral om het genieten van het leven

C . 2 voorbeelden van de grote invloed van de godsdienst op het leven van de Grieken.

De volksvergadering begon met offers.
De Olympische spelen werd gehouden ter ere van Zeus (oppergod)

Onderwijs, literatuur, toneel en kunst.
D. 4 kenmerken van wat een ideale Griekse man moest kunnen.
Handel drijven, deelnemen politiek,
Sportief zijn en muzikaal zijn.

E . Waarom kregen Griekse vrouwen géén opleiding?
Zij moesten voor kinderen zorgen en het huishouden doen.

F. drie verschillen tussen toneelvoorstellingen van toen en nu.
Bespreken na stuk
Ging vooral over mythes
Groot publiek

G. Griekse leiders vonden toneelvoorstellingen belangrijk, want het zorgde voor eenheid tussen de mensen.

Een nieuwe manier van denken.

H . Welke belangrijke vernieuwing brachten de Grieken aan in de nieuwe manier van denken?
Dat niet alles door goden kwam.


I. wie waren bekende Griekse denkers?
Sacratatos, Plato, Aristoteles.

J. op welke manier zochten deze denkers de wijsheid?
Ze gingen onderzoeken en niet alles op goden afschuiven.

§4 Alexander de Grote als verbreider van de Griekse cultuur

A. drie voorbeelden waarom Alexander de Grote sterk heeft toegedragen aan het verbreiden
Nieuwe steden stichten
Geleerde meenemen op reis
?

B. Waarom is de stichting van Alexandrië zo belangrijk.
Er werd veel kennis uitgewisseld, omdat er een grote bibliotheek was

Begrippen
- agora: het marktpleintje in ’n polis.
- Akropolis: een heuvel in de polis waarop de tempel stond.
- Democratie: besturingsvorm waarbij de burger mag meebeslissen over de besturing van het stadstaatje.
- Demos: volk.
- Kratein: heersen
- Groot-Griekenland: zuid-Italie, een kolonie waar meer Grieken woonden dan in Griekenland zelf.
- Ireni: een toneelstuk van Aristophanes.

- Kolonisatie: het stichten van koloniën.
- Mythe: een oud Grieks verhaal over goden, helden en mensen. Samen heten ze de mythologie.
- Orakel: de plaats waar mensen de goden dingen vragen over hun leven en ook het antwoord van de goden.
- Het Orakel van Delphi: ’n orakel in Delphi, de priesteres heette Pythia.
- Ostracisme, schervengericht: om tirannie tegen te gaan stemde de volksvergadering ieder jaar ’n man weg uit de polis hij moest 10 jaar wegblijven. Ieder schreef dan ’n naam op een aardewerken scherf: ’t ostrakon.
- Polis: ‘n stadstaatje
- Poleis: ’t meervoud van polis.
- Stadstaatje : Polis.
- Tiran, Tirannie: bestuursvorm waarbij een man alle macht in handen heeft.
- Volksvergadering: ’n groep mannen (Grieken), ouder dan 18.
- Nike van Samotrake: ’n beeld van de godin Nike, gevonden op Samotrake.
- Venus van Milo, Afrodite van Melos: ’n beeld van de godin Afrodite, gevonden op Melos.