Hoofdstuk 4

Geschiedenis Samenvatting H4

De Koude Oorlog was een periode van vijandschap tussen de SU en de VS en hun bondgenoten. Er waren in die tijd veel conflicten en oorlogen. Er was alleen geen directe oorlog tussen de VS en de SU.
In Europa liep de vijandschap tussen de communisten en de niet-communisten zo hoog op, dat op bevel van de SU Europa werd opgedeeld in Oost en West Europa. De grenzen daartussen was een kale strook land met prikkeldraad, dit was het IJzeren Gordijn.

§1
De SU, VS en groot-Brittannië vochten Vanaf 1941 samen tegen Nazi-Duitsland. In Oost-Europa streden de Russen tegen Hitler. In West-europa streden de Amerikanen en de Britten tegen de Duitsers. Al tijdens de oorlog overlegden de drie grootmachten over de situatie van Europa na de oorlog. Zo ontmoetten de leiders van de driemachten elkaar in Februari 1945 in Jalta. Alle drie hadden ze hun eigen idee van Europa na de oorlog.

Leider Idee
Roosevelt Elk Europees land recht op vrijheid en een zelfgekozen democratische regering.
Churchill Geen communistische Europese landen en wilde overspraken over de regering van Europa.
Stalin Bevriende, communistische regeringen in de buurlanden van de SU.

Ook maakten ze afspraken over de regering van Duitsland. Afgesproken werd dat Duitsland en Berlijn verdeeld zouden worden in vier bezettingszones. Ook zou Frankrijk daaraan meedoen.

Er wordt vervolgens ook een organisatie opgericht om de wereldvrede te bewaren: de Verenigde Naties. Opgericht in juni 1945.

In april 1945 schudden de amerikaanse en Russische soldaten elkaar de hand aan de rivier Elbe. Op 8 mei 1945 gaf Nazi-Duitsland zich over.

Nadat Hitler was verslagen ontstond er spanningen tussen de VS en de SU. Het wantrouwen groeide en de leiders vertrouwden elkaar niet. In de VS was Truman (opvolger Roosevelt) ook fel anticommunisme en liet dat weten. Hij liet Stalin weten dat de VS een atoombom had gemaakt en die ging gebruiken in Azië.

Op 6 en 9 augustus 1945 werden er atoombommen gebruikt op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki (dit deden ze in Japan omdat Japan een bondgenoot van Duitsland was).

In 1947 voegden ze hun bezettingszones in Duitsland samen tot één Westerse zone. De blokvorming tussen Oost en West was een feit.

De relatie tussen Stalin en Truman werd steeds slechter. Truman besteedde in zijn buitenlandse politiek veel aandacht aan de bestrijding van het communisme. Zijn Trumanleer hield in dat Amerika alles zou doen om te voorkomen dat het aantal communistische landen zou uitbreiden.

De economie van Europa verslechterde. Economsich herstel was niet makkelijk en welvaart was er nauwelijks. Als er meer arme mensen zouden komen zou Europa misschien wel voor het communisme kiezen en dat mocht niet. Daarom bedacht de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marshall een plan in juni 1947: het Marshallplan. Zijn Marshallplan beloofde financiële en economische hulp aan alle door de oorlog getroffen Europese landen. Het maakt niet uit of ze in West- of Oost-Europa lagen.

Amerika had zelf ook voordeel van het Marshallplan. Doordat de landen rijker werden konden ze namelijk meer kopen uit Amerika. Er was wel één voorwaarde: Europese samenwerking.

Veel landen maakte gebruik van dit plan en sommige landen wilden het, maar Stalin verbood het. Daarmee was de splitsing definitief. De Amerikanen gingen hard aan het werk om van het Westen een kapitalistische democratie te maken. Om de economie om gaan te brengen, was er een nieuwe munt nodig. Zonder overleg met de SU, kwam er een nieuwe munt in juni 1948.

Stalin was woedend en sluitte daarom alle toegangswegen naar West-Berlijn en werd de Berlijnse blokkade een feit. Maar de VS zette een luchtbrug op om de stad te bevoorraden. Ze wilden Berlijn niet omgeven.

Uiteindelijk beëindigde Stalin de blokkade in mei 1949 en ondertussen waren er al wat Europese landen bezig met het opzetten van Europese samenwerking.
De eerste stap was op het gebied van grondstoffen. Steenkool was de belangrijkste energiebron en staal was nodig om de industrie op te bouwen. In 1951 richtten zes Europese landen de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal op (EGKS). Er was voortaan vrije handel.

§2
Het communistische Oostblok en het kapitalistische swesten stonden vanaf 1949 steeds meer tegenover elkaar. Er was een tweedeling in Europa. Een oorlog tussen Amerika en Rusland leek steeds dichterbij te komen. De koude Oorlog was een periode van voortdurende spanningen tussen Oost en West, en die spanningen werden steeds groter.

Churchill was na de WO2 bang geweest voor deze situatie en sprak in 1946 over het Ijzeren Gordijn.