Hoofdstuk 2 Vrede en Oorlog

2. Keerpunt Versailles Welke gevolgen had de WO1 voor de internationale verhoudingen? - WO1 was wreedste oorlog ooit => loopgraven - Rusland was communistisch geworden - O.-H. zijn uit elkaar - Duitsland is verslagen en krijgt de schuld van WO1 2.1 Anti-oorlog De opinie over de oorlog was sterk veranderd: Er kwamen Pacifisten. G-B en Fr. Begonnen aan een “verdedigend leger”. Fr. Legde aan de Oostkant de Maginot-Linie aan. G-B kreeg politiek van appeasement. Door de wrede oorlog werd het prestige van landen met koloniën aangetast: De eerst voorbeeldige heerser was zelf ook wreed => onderdanigheid verdween => opstanden: - India (Ghandi) G-B - Indo China: - Vietnam Fr. - Laos - Cambodja
Nationalisme in koloniën nam toe.
2.2 Vrede van Versailles 1919 In 1919 werd de VvV gesloten: Wilson VS David Lloyd George G-B > Beslissen over D
Georges Clemenceau Fr. / Rusland was niet uitgenodigd, vanwege Brest-Litovsk, en het was communistisch. Clemenceau wilde D. uit voorzorg helemaal verzwakken. David L. George wilde evenwicht. Wilson wilde Democratie, zelfbeschikking + Volkenbond => 14 punten
Maar het Congres (VS) werkte tegen en de VS trok zich terug = isolationisme
VvV: Gebied van Duitsland: ging naar: Elzas-Lotharingen Fr. Poolse Corridor Polen
Danzig Losgemaakt van D. (naar Polen?) (Belg. Ardennen) Eupen – Malmedy België Rijnland GEDEMILITARISEERD
Maar ook: ð Herstelbetaling (4x goudvoorraad van de hele wereld) ð Leger < 100.000 ð D. mocht zich niet aansluiten bij Oostenrijk. (O + H) ð D. kreeg schuld WO1
Er werd vrede gesloten met de andere verliezers: Turkije en O-H. Turkije werd veel kleiner en kreeg nieuwe grondwet van Kemal Atatürk. Turkije werd eerste seculiere staat. (= Islam. staat waar godsdienst en politiek niet verbonden zijn.) Uit Turkije + O.-H. + Duitsland werden gevormd: - Hongarije - Oostenrijk - Joegoslavië - Tsjecho – Slowakije T.-S. en Polen werden Cordon Sanitaire: - Polen / Gordel tegen communisme voor het Westen - Estland - Letland - Litouwen
Verder nam Versailles het Brest-Litovsk Verdrag over. USSR kreeg als enige haven aan de Oostzee Leningrad. ( Vroegere St. Petersburg)
2.3 Duitse politiek Met D. ging het slecht, USSR was niet geliefd, dus sloten zij een verdrag: In 1922 sloten USSR en Republiek van Weimar het Verdrag van Rapollo: Rusland kon Duitse goederen kopen (meer werkgelegenheid in D.) en D. verhuurde (geheim) legerofficieren en technici aan USSR zodat hun leger sterker werd, en D. trainde daardoor eigen manschappen. (Ook > 100.000 soldaten) Fr. vond dat D. niet genoeg herstelbetalingen deed en bezette in 1923 het Ruhrgebied (enige industriestreek in D.) en nam alle kolen in beslag è Economische crisis in D. De VS grepen in en stelden in 1924 het Dawes-Plan op waarin een spreiding van betaling van oorlogsschulden door D. was opgenomen. Amerikaanse bedrijven investeerden in Duitse economie en D. mocht weer geld lenen. Als dank begon Republiek van Weimar aan de Erfüllungspolitik. Hierin past het Verdrag van Locarno dat in 1925 werd gesloten: - D. erkende uit eigen vrije wil de Westgrenzen. (volgens Versailles) - D. en Fr. + België zouden elkaars grenzen respecteren. - D. zag af van wat het in het Oosten verloren had. (Polen+Tsjecho-Slo. Met de gevolgen: ð Rust in de internationale verhoudingen. ð 1926 D. mocht volwaardig lid Volkenbond worden. Briand-Kellog-Pact: Hieraan namen landen deel die tijdens de WO1 tegenover elkaar stonden en spraken af dat oorlog als middel om conflicten uit te vechten voortaan uitgebannen was. 2.4 De Ommekeer In 1929 door beurscrisis grote werkloosheid => Nazi’s o.l.v. Hitler kregen meer aanhang. In 1933 kwam Hitler in D. aan de macht => D. totalitaire staat. Hitler brak met de Erfüllungspolitik en met het Vv-Locarno. In de jaren 20 kwam Benito Mussolini in Italië aan de macht. Mussolini wilde Italië groot maken door gebieden buiten Europa te veroveren. In Afrika was alleen Ethiopië (keizer Haile Selassie)nog niet gekoloniseerd. Maar Ethiopië was lid van Volkenbond. Toch viel Mussolini in 1935 Ethiopië (oa. Met mosterdgas) aan: - Collectieve veiligheid Volkenbond werd aangetast. - Fr. En G-B wilden Italië niet kwijt als bondgenoot. Dus economische boycot - Ethiopië moest geholpen worden. / tegen Italië Toen Italië Ethiopië aanviel, viel Hitler het Rijnland binnen. (Gedemilitariseerd) Fr. En G-B. protesteerden => Hitler stelde nieuw verdrag voor (Oa. over Maginot-L.) è Hitler had geleerd over chantage en bluf in buitenlandse politiek. Het aanzien van Italië was na Ethiopië gedaald en D. kon bondgenoot gebruiken, dus ontstond de As-Rome-Berlijn. In 1936 kwam Japan daar nog bij. I.+D.+J.= Anti-comiternpact, een overeenkomst (zogenaamd) tegen de Communistische Internationale, een serie com. Partijen o.l.v. van de USSR. Japan wilde macht en gebied in Azië uitbreiden, maar - India (Engeland) Japan had dus vrienden nodig in - Indo-China (Frankrijk) > Europa die niet goed overweg konden - NL’s-Indië (NL) / met deze landen. => Japan had zelf China ook al aangevallen. Facisme, communisme en democratie: tegenstellingen waaruit een WO2 wel moest voortvloeien.