Stilstaan of vooruitgaan
China werd geen kolonie maar een speelbal van de imperialistische mogendheden. Sommige mandarijnen wisten dat ze de macht alleen konden herwinnen als het naar westers voorbeeld moderniseerde, maar de conservatieven zorgen ervoor dat het er niet van kwam. De keizerweduwe Cixi, die de macht had van 1861-1908, liet zelfs een door de Britten aangelegde spoorlijn vernielen in 1876. Het was zonder toestemming van hem aangelegd. In 1893 bouwden ze een marmeren boot met geld dat voor de marine bedoeld was. Zo lieten ze de stabiliteit van de Qingdynastie zien.
2.3 Bedreigde republiek (1900-1937)
Van keizerrijk naar republiek
Sun Yat-sen studeerde in de Britse kroonkolonie Hongkong en het Amerikaanse Hawaii. Hij zag het verschil tussen beide. Hij raakte onder invloed van westerse ideeën en vond dat China een republiek naar westers voorbeeld moest worden, gebaseerd op nationalisme, socialisme en democratie. Hij richtte de Kwomintang (Chinese Nationale Volkspartij/KMT) op. De dood van Cixi in 1908 maakte de weg voor een democratische revolutie vrij. Ze liet haar driejarige achterneef Pu Yi keizer worden. Zijn vader trad op als regent. Eind 1911kwamen soldaten in Peking in opstand en bezetten de Verboden Stad. Op 1 januari 1912 werd Sun uitgeroepen door de nationale vergadering tot eerste President van China. De Mantsjoes namen afstand van hun macht en knipten de vlechten af. In plaats van de jurk kwam er een Mao-jasje. De vorming van een moderne staat werd geen succes. Krijgsheren/warlords maakten in de provincies de dienst uit en er heerste chaos en een burgeroorlog, waarin krijgsheren met elkaar en de centrale regering vochten. Pas na Suns dood in 1925 werd Chiang Kai-shek de nieuwe leiden van de KMT en versloegen ze de krijgsheren.
China en Japan
Tijdens de WO1 steunden China en Japan de geallieerden. In 1917 stuurde China duizenden arbeiders om de Franse en Britse legers te helpen. Ze hoopten beloond te worden, maar de westerse hielden liever Japan te vriend. In 1919 werden in het verdrag van Versailles de Duitse concessies aan Japan toegewezen. Door de buitenlandse aanwezigheid voelde China de wereldcrisis van de jaren 1930 ook. De productie en handel verminderde. Tijdens de wereldcrisis in 1930 werd Japan een grote bedreiging voor China omdat Japan heel Oost-Azië wilde overheersen en uitbitten. Ze begonnen in China. In 1931 bliezen ze een stuk spoor op en zeiden dat de Chinezen het gedaan hadden. Ze namen ze heel Mantsoerije in en installeerden er een marionettenregering. Pu Yi werd er keizer. China diende een klacht in bij de Volkenbond, maar dat hielp niet. In 1933 verliet Japan de vredesorganisatie.
Nationalisten en communisten
Modern denkende Chinezen hoopte tot 1919 op westerse steun bij vernieuwing van hun land. Maar na de teleurstelling van het Verdrag van Versailles vestigden velen hun hoop op Lenin. Om het communisme in China uit te breiden stuurde hij in 1921 de Nederlandse communist Sneevliet naar Shanghai. Samen met o.a. Mao Zedong richttte hij de CCP op. Samen met de KMT werd het een verenigd front tegen de krijgsheren en de imperialisten. De Sovjet-Unie gaf wapens en adviezen. Na het verslaan van de krijgsheren keerde de nieuwe leiden van de KMT, Chiang Kai-shek, zijn rug naar de CCP. Hierdoor kwam een burgeroorlog tussen de nationalisten en communisten. Die pas eindigde met de communistische machtovername in 1949. Mao vluchtte met 20.000 communisten het binnenland in en zette vanuit daar de strijd voort. Chaing bouwde in het zuidoosten een autoritair regime naar het voorbeeld van Mussolini. Hij noemde zichzelf generalissimo. In West-China stichtte Mao in 1931 een sovjetstaat. In 1936 stopte Chiang met de bestrijding van de communisten en concentreerde hij zich op de verdediging tegen Japan. Kort daarna brak de Chinees-Japanse oorlog uit (1937-1945).
2.4 Oorlog en revolutie (1937-1949)
Chinees-Japanse Oorlog en Tweede Wereldoorlog
Op de Marco Polo brug ontstond een schietpartij tussen Chinese en Japanse soldaten, dit gaf aanleiding voor Japan om een groot leger naar China te sturen. In korte tijd veroverden de Japanners Peking, Shanghai en Nanking in waar ze veel vrouwen verkrachtte en veel mensen vermoorden. In de niet bezette delen werden de Japanners bestreden door het nationalistische leger van Chiang en het Rode Leger van Mao. Japan bleef buiten de buitenlandse concessies, waardoor Europeanen en Amerikanen door konden gaan met hun zaken. Dit verandert op 7 december 1941 als Japanners een Amerikaanse vloot in Pearl Harbor aanvallen en Duitsland als bondgenoot verklaard. Ze bezetten alle concessies in China en hebben oorlog met de VS. De Sovjet-Unie richtte zich op Duitsland en hielt zich buiten de oorlog met Japan.
Churchill en Roosevelt gaven voorrang aan de bevrijding van Europa. In 1943 maakten ze afspraken met Chiang over hulp en over de afschaffing van ongelijke verdragen. Ook kregen ze alle gebieden terug die Japan verovert had inclusief Taiwan. Chiang beloofde om druk op Japan te blijven uitoefenen om te voorkomen dat heel China in Japanse handen kwam. Stalin beloofde in 1943 dat hij drie maanden na de Duits capitulatie Japan de oorlog zou verklaren in ruil voor grondgebied aan de Russische grens. Op 8 augustus1945 vielen de Russen Mantsoerije binnen en namen Pu Yi gevangen. De VS liet een atoombom op Japan vallen. Op 15 augustus capituleerde Japan.
De Chinese revolutie
Door de oorlog was China weer een volwaardige mogendheid. Het werd een van de vaste leden van de Veiligheidsraad, dat is de belangrijkste vergadering binnen de VN(1945). Toch was China zwak en verdeeld. Economisch onderontwikkeld en de burgeroorlog laaide na de wereldoorlog weer op. Nationalisten en communisten streden om alles wat Japan achterliet. In 1945 maakten de Amerikanen met Chiang en Mao afspraken, maar het wantrouwen was te groot. Chiang zorgde niet voor een goede economie, zijn prestige nam af en was corrupt. Daardoor verloor het ondanks de hulp van Amerika veel terrein aan de communisten. Mao bouwde een groot en sterk Rood Leger. In 1949 trokken communisten Peking binnen en riep Mao de Volksrepubliek China uit. Peking werd weer de hoofdstad en de Chinese revolutie was een feit. Chiang vluchtte met 1,5 miljoen aanhanger naar Taiwan. Daar zette hij de nationalistische Republiek China voort. Hij het gezag in over heel China claimde. Omgekeerd probeerde Mao Taiwan te veroveren maar dat lukte niet door hulp van westerse landen in de Koude Oorlog.
Hoofdstuk 3
3.1 De Gesloten Deur (1949-1970)
Een communistische samenleving
Na de revolutie bouwden de Chinese communisten hun volksrepubliek op met een planeconomie, na Russisch voorbeeld. Alles kwam onder staatstoezicht. In 1958 startte Mao de Grote Sprong Voorwaarts, een vijfjaren plan waarbij de Chinese massa werd gemobiliseerd om de landbouw- en industrieproductie te vergroten. Privébezit werd afgeschaft. Het plan mislukte en er stierven 20 miljoen chinezen als gevolg van de hongersnoden. Intussen indoctrineerde de CCP het volk met zijn propaganda. Mao werd als een God vereerd. In 1964 publiceerde de regering een rood boekje met citaten van Mao. Iedereen moest het bezitten. In 1966 wilde Mao de Chinese maatschappij volgens marxistische ideeën veranderen met een nieuwe campagne: de Culturele Revolutie. Arbeiders en studenten werden verenigd in de Rode Garde. Wie niet goed meedeed, twijfel uitte aan Mao’s interpretatie van het marxisme, werd beschuldigd van verraad en revisionisme. Iedereen droeg een Mao-jasje met broek voor gelijke sociale verhoudingen. De Rode Garde bestreed het confucianisme en stookten kinderen op tegen hun ouders. Ondanks alle economische, politieke en sociale problemen groeide het aantal inwoners van 555 miljoen naar 830 miljoen.
Internationale spanningen
De Chinese revolutie had veel invloed op internationale verhoudingen. De nieuwe regering maakte in 1949 een eind aan de opiumhandel en aan alle buitenlandse concessies. Hongkong kreeg China pas in 1997 terug en Macao in 1999. China hielp bij de dekolonisatie doordat ze de communisten in die landen hielpen. In de eerste jaren kreeg China veel hulp van de Sovjet Unie. China was bang voor de kapitalistische dreiging en de Amerikanen en niet-communisten waren bang voor de vestiging van een groot communistisch wereldheerschappij onderleiding van Stalin en Mao. Die angst bereikte een hoogtepunt toen in 1950 het communistische Noord-Korea het kapitalistische Zuid-Korea binnenviel. China hielp-Noord Korea terwijl de VN Zuid-Korea hielp met het sturen van een groot leger. De oorlog liep in 1953 uit tot een wapenstilstand.
China was ook actief in de wapenwedloop en in de dreiging van een atoomoorlog. Met Russische hulp produceerden de Chinezen in 1964 hun eigen kernwapens. Na de dood van Stalin in 1953 werden de verhoudingen tussen Rusland en China koel omdat Chroesjtjov anders tegen het marxisme op keek. Er braken gevechten uit in 1969 aan de Chinees-Russische grens. Hierdoor gooide Mao de grenzen weer dicht en had China geen contact meer met Europa. Mao vond dat China politiek en economisch voor zichzelf moest zorgen.
3.2 De open deur (1970-?)
Internationale ontspanning
In 1970 verkeerde China op het wereldtoneel in een geïsoleerde en zwakke positie. Het kapitalistische westen en het Oostblok behoorde tot de vijandige buitenwereld. China was niet eens lid van de VN. Aan de zuidgrens woedde de Vietnam oorlog waar China geld, arbeiders en wapens gaf aan de communisten. In 1971 besloten ze om het contact met de VS(stond aan de andere kant) te verbeteren. Nixon, die positief reageerde omdat die zo van de Vietnamoorlog af dacht te komen, kwam naar China en China kwam weer in de VN en Veiligheidsraad (i.p.v. Taiwan). De verbeterende verhouding zorgde voor een verzwakte positie van SU en bevorderde ontspanning in de koude oorlog. Het leidde ook tot betere politieke contacten en tot groeiende handel tussen West-Europa en China. Vanaf 1965 traden EU landen op bij overleg met China.
Vier moderniseringen
In 1976 stierf Mao. China brak met zijn leer. In 1980 verving de CCP het Rode Boekje door een handboek met partijbeginselen. De nieuwe Chinese leider Deng Xiaoping zette China’s economische deur naar de wereld wijd open. Deng zag dat het isolement had geleid tot een grote achterstand van de Chinese wetenschap en techniek. Hij wou de welvaart van de Chinese burger verbeteren en deed dit onder andere door landbouwgrond terug te geven en buitenlandse bedrijven te laten samen werken met Chinese bedrijven. Deng voerde de vier moderniseringen door. In 1989 kwam Gorbatsjov naar China waardoor hun afstandelijke verhouding verdween.
Werkplaats van de wereld
De moderniseringen leidden tot een groei van gemiddeld 10% per jaar. Door de productie van consumptiegoederen voor de export werd China werkplaats van de wereld. Vanaf 1985 groeide de export van China pijlsnel en werd het een belangrijke handelscontact van EU. China zorgde voor een gunstige handelsbalans. Veel jonge Chinezen verhuisden van het platteland naar de stand, hierdoor kwam de industriële samenleving in ontwikkeling.
Beperkte vrijheid
Chinezen kregen meer economische vrijheid maar hun politieke vrijheid was beperkt. China had een kapitalistische economie met een communistisch bestuur. In 1978 zei Wei Jingsheng iets over de vijfde modernisering, hij werd gearresteerd. Hij werd vrijgelaten in 1993 toen China verkiesbaar was voor de Olympische Spelen. Toen ze niet gekozen werden voor 2004 zat die weer vast. Clinton liet hem in 1997 overkomen naar de VS. China bleef een autoritaire eenpartijstaat, waarin de overheid koste wat kost de nationale eenheid wilde bewaren en waarin weinig ruimte was voor mensenrechten, die tot wanorde zouden kunnen leiden.
China en de wereld
De overheid stelde zich ook te weer tegen de informatiemaatschappij. Terwijl China het land was met de meeste internet aansluitingen. China blokkeerde sites van bijvoorbeeld Amnesty International. Tijdens de Olympische Spelen zorgde de regering ervoor dat de gasten niks van de onvrede merkten.
De Koude Oorlog
Oriëntatie
Vanaf 1947 voerden de VS een politiek van containment (indamming). Ze probeerden overal ter wereld waar het communisme opkwam dit te onderdrukken, zonder een rechtstreekse confrontatie met de SU aan te gaan. De SU was bang om omringd te worden door kapitalistische landen. Dit kwam doordat er in het westen kapitalistische landen waren, waaronder Duitsland, dat de SU al eens had aangevallen. In het oosten lag het kapitalistische Amerika, dat bovendien in landen rond de SU zijn eigen legerbases had. Vanuit Russisch oogpunt leek het op een omsingeling.
1.1 Geen veilige vrede, maar Koude Oorlog
In 1917 brak er een Russische Revolutie uit. Die bracht de communisten aan de macht. Het ideaal van Lenin was dat er een communistische wereldrevolutie moest komen: overal ter wereld moesten de communisten de macht grijpen en een einde maken aan de uitbuiting van het kapitalisme. De wereldvrede zou dan vanzelf volgen. De wereldrevolutie kwam er niet: tot 1945 bleef de Sovjetunie het enige communistische land. Amerika stond aan de kant van Frankrijk, Engeland en Rusland in de Eerste Wereldoorlog. Wilson’s ideaal was dat landen hun onderlinge conflicten niet door oorlog zouden uitvechten maar door overleg in een volkenorganisatie. Agressieve staten zouden door de vredelievende staten gezamenlijk moeten worden aangepakt. Er werd inderdaad een Volkenbond opgericht, maar die had onvoldoende macht om de vrede te bewaren. (De VS zelf werden niet eens lid doordat ze een na 1918 een politiek van isolement voerden)
Na Wilson ging ook Roosevelt (1933-1945) verder met de collectieve veiligheid. Daarmee wilde die een volgende overheersing van een grootmacht voorkomen. De VS liet Europa aan haar lot over, waardoor Hitler-Duitsland op kon komen. Vanaf 1941 kreeg hij steun van Churchill en Stalin. In april 1945 werd de VN opgericht. Geweld mocht allen gebruiken als de VN het conflict niet kon sussen of uit zelfverdediging. Twee verschillen tussen de VN en de Volkenbond zijn dat:
- De VS met de oprichting van de VN nu vast besloten waren een actieve rol in de samenleving te blijven spelen
-De grote mogendheden kregen in de VN de leiding.
Het belangrijkste orgaan van de VN is de Veiligheidsraad. Die kreeg middelen om vrede en veiligheid te kunnen waarborgen. De Veiligheidsraad kreeg 15 lidstaten, waarvan de VS, SU, Groot-Brittannië, Frankrijk en China vast waren. Zij hadden samen het vetorecht.
De grote mogendheden hadden dan wel ‘de macht’ in de VN, maar zij werkten niet goed samen. Vooral de VS en de SU stonden vijandig tegenover elkaar. De Koude Oorlog ontstond. Vier belangrijke factoren die daarbij een rol speelden zijn:
1) Er bleven na 1945 niet 5 grote mogendheden over, maar slechts 2: de VS en de Sovjet-Unie. De rest was uitgeput, verwoest of arm.
2)De Tweede Wereldoorlog had grote delen van Azië en Europa losgewrikt uit bestaande machtsverhoudingen. De VS en de Sovjet-Unie werden verleidt daar hun invloedssfeer uit te breiden, voor de ander dat zou doen.
3) De twee supermachten waren in vrijwel alles elkaars tegenpolen. Amerika stond voor kapitalisme, vrij ondernemerschap en democratische besluitvorming, de Sovjet-Unie stond voor dictatuur van de communistische partij en economische almacht van de staat. Hierdoor wantrouwden ze elkaar diep.
4) De aanwezigheid van wapens van een ongekende vernietigingskracht. Tot het einde van de Koude Oorlog zou de dreiging van een allesvernietigende atoomoorlog de wereld onder druk houden.
1.2 Koude Oorlog in Europa
Stalin bracht Oost-Europa in zijn invloedssfeer, omdat hij zich niet opnieuw wilde laten verrassen door een aanval uit het westen (Duitsland in de WOII). De Oost-Europese staten moesten een ‘veiligheidsgordel’ vormen aan de westgrens van de Sovjetunie. Het deel dat Rusland had bevrijd werd een Russische invloedssfeer en dat van Amerika Amerikaans. Deze deling leidde in 1949 tot spanningen. Stalin bracht tussen 1944 en 1948 communistische regimes aan de macht. Deze landen werden van het Westen afgegrendeld: ijzeren gordijn. Ook waren de Amerikanen bang dat Stalin het arme West-Europa in het communisme zou drijven. Daarom kwam de VS in 1947 met de Marshallhulp, een onderdeel van de wereldwijde containmentpolitiek van de VS. Aanleiding voor de containmentpolitiek en de Marshallhulp was de spanningen in Turkije (waar Stalin een vlootbasis wilde) en Griekenland (communisten dreigden de macht over te nemen met een guerrillastrijd).
Het verslagen Duitsland vormde een derde spanningsbron tussen de SU en de VS. Duitsland werd verdeeld tussen Amerika, Engeland, Rusland en Frankrijk, maar ze werkten niet samen. Rusland eiste namelijk enorme schadevergoedingen van Duitsland, terwijl de Amerikanen juist stelden dat dit het economische herstel van het geruïneerde Europa in de weg zou staan. Daardoor viel Duitsland al snel in twee delen uiteen. In 1948 kwam Stalin met de blokkade van Berlijn. Hij sloot alle wegen af en hoopte zo Berlijn binnen te slepen. Dit werd opgeheven in mei 1949. Twee weken later kwam de DDR en de BRD. Amerika bleef militair sterk met de in 1949 opgerichte NAVO en SU kwam met het Warschaupact. De kans op communistische wereldheerschappij was nihil, omdat de SU een sterk leger had, maar ook straatarm was. Bovendien was voor de relatief welvarende bevolking van de VS en Europa het communisme geen aantrekkelijke ideologie. In 1949 verplaatste het brandpunt van de Koude Oorlog zich naar de Derde Wereld.
1.3 Koude Oorlog in Azië
In 1949 deden twee gebeurtenissen de VS sidderen. In dat jaar voerde de SU namelijk een geslaagde kernproef uit en in China kwamen in datzelfde jaar de communisten aan de macht. Eerst was Amerika niet bang voor China omdat ze een slechte bondgenoot was voor Japan. Mao zou zich tegen Stalin kunnen keren. De val van China leidde in de VS tot paniek en waanbeelden over communisten die in het geheim invloed uitoefenden op de Amerikaanse buitenlandse politiek. De angst en het wantrouwen dwongen president Truman om een harde lijn te volgen in de buitenlandse politiek.
In 1950 kwam Noord-Korea met een verrassingsaanval op Zuid-Korea. Kim il-Sung vroeg toestemmen aan Stalin. Hij steunde de aanval van Noord-Korea op Zuid-Korea, omdat hij zich gesteund voelde door de communistische machtsovername in China en dacht (door uitlatingen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken) dat de Amerikanen van Korea geen groot probleem zouden maken. Daardoor durfde hij de Noord-Koreaanse aanval te steunen (materieel). Als er nood aan de man kwam moest Mao maar helpen. Amerika reageerde echter meteen en riep de VN op Zuid-Korea de verdedigen. SU kon dit niet tegenhouden doordat ze door de Taiwan-kwestie even niet deelnamen in de Veiligheidsraad. De ruzie tussen de VS en de SU over welke regering China in de VN-Veiligheidsraad moest vertegenwoordigen: de verjaagde regering (VS) of de nieuwe communistische regering (SU).De VN verjoeg communisten uit Zuid-Korea en drong ver Noord-Korea binnen. Op teken van Stalin viel China de Amerikanen aan. Er ontstond een driejarige oorlog.
Amerika moest reageren op de atoombon en het verlies van China. De Korea-Oorlog had als gevolg voor de buitenlandse politiek van de VS, dat de angst voor een communistische wereldrevolutie tot een ‘kookpunt’ werd gebracht en het leidde tot een actieve containmentpolitiek tot in alle hoeken van de wereld. Ze konden geen landje meer communistisch laten worden omdat ze dan bang waren dat het zich ging uitbreiden. De communisten hadden militair overwicht. Daarom ging het budget voor defensie omhoog om weer een voorsprong te krijgen op (nucleaire) bewapening.
1.4 Koude Oorlog en dekolonisatie
De Koude Oorlog was voor Europa na 1949 een vrij stabiele periode, doordat de wapenwedloop met atoomwapens een aanval steeds minder waarschijnlijk maakte; die zou immers tot wederzijdse vernietiging leiden. De Sovjetunie en de VS zagen in dat kapitalisme en communisme nog geruime tijd naast elkaar zouden bestaan. Chroestsjov kwam in 1956 met de 'vreedzame coëxistentie' en dacht dat de VS en SU de oorlog op economisch en politiek gebied moest uitvechten. In het Amerikaanse vijandbeeld vormden de SU en China één blok. Dit was echter niet juist, want na Stalins dood werkten de SU en China elkaar meer tegen dan dat ze samenwerkten. Mao vond dat Chroestsjov met zijn plan de revolutie verraadde. China voerde een agressievere politiek tegenover het westen en eiste de leiding op over het communisme in de Derde Wereld. De VS probeerden China en SU elkaar uit te laten schakelen. Dat leidde in 1972 tot deelname van China in de Veiligheidsraad in plaats van Taiwan.
1.4 Koude Oorlog en dekolonisatie
De Koude Oorlog was voor Europa na 1949 een vrij stabiele periode, doordat de wapenwedloop met atoomwapens een aanval steeds minder waarschijnlijk maakte; die zou immers tot wederzijdse vernietiging leiden. De Sovjetunie en de VS zagen in dat kapitalisme en communisme nog geruime tijd naast elkaar zouden bestaan. Chroestsjov kwam in 1956 met de 'vreedzame coëxistentie' en dacht dat de VS en SU de oorlog op economisch en politiek gebied moest uitvechten. In het Amerikaanse vijandbeeld vormden de SU en China één blok. Dit was echter niet juist, want na Stalins dood werkten de SU en China elkaar meer tegen dan dat ze samenwerkten. Mao vond dat Chroestsjov met zijn plan de revolutie verraadde. China voerde een agressievere politiek tegenover het westen en eiste de leiding op over het communisme in de Derde Wereld. De VS probeerden China en SU elkaar uit te laten schakelen. Dat leidde in 1972 tot deelname van China in de Veiligheidsraad in plaats van Taiwan.
De dekolonisatie raakte na 1950 verweven met de Koude Oorlog. Dit kwam doordat de VS, SU China allemaal probeerden nieuwe naties bij hun invloedssferen te betrekken. In kolonies die voor onafhankelijkheid streden of deze net hadden verworven, probeerden zowel de SU als de VS politieke en economische invloed te krijgen. Vaak werd economische en militaire steun beloofd in ruil voor een socialistische of juist kapitalistische politiek. De WOII maakte een eind aan soms eeuwenlange koloniale overheersing. Dat de westerse overheersers zo snel verslagen werden door het Aziatische Japan, wakkerde het nationalisme aan en verzwakte het aanzien van de Europeanen. De kolonisatoren bleken de klap van de oorlog – materieel en psychologisch – niet meer te boven te kunnen komen. Engeland verloor Indië (1947), Birma (1948) en Maleisië (1957). Nederlands moest onder Amerikaanse druk Indonesië in 1949 onafhankelijkheid erkennen. De VS gaf hulp aan Frankrijk tegen de kolonisatie van Indochina. Dit was omdat Indochina communistisch was.
Extra: Theoriën over de Koude Oorlog
Tot de jaren ’70 waren er drie theorieën over de oorzaken van de Koude Oorlog: 1) De orthodoxe visie: Koude Oorlog is gevolg van agressieve politiek SU, de VS verdedigen de vrijheid. 2) Revisionisme: Koude Oorlog is gevolg agressieve economische politiek van de VS, onder het mom van vrijheid en democratie. De Sovjetunie speelde daar geen rol in. 3) Realisme: Staten handelen niet op grond van ideologie maar uit eigenbelang. De Koude Oorlog was een reactie op de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie (opvullen van machtsvacua). In de jaren ’80 herleefde de orthodoxe visie op de Koude Oorlog. Dit kwam doordat de VS zich weer harder gingen opstellen tegenover de SU. Toen na de val van het communisme (omstreeks 1990) ook de Koude Oorlog voorbij was, leek het alsof de SU de enige oorzaak van die oorlog was geweest. Liberalisme en democratie hadden ‘gezegevierd’ en hadden de toekomst. Daar kwam nog bij dat nieuwe (tot dan toe geheime) bronnen lieten zien hoe misdadig en agressief het Sovjetregime was geweest.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden