Hoofdstuk 2

2.1a Veranderingen in het Middelandse Zeegebied

Il Milione (de miljoenen) is een beroemd boek over de reis naar Azië die Marco Polo samen met zijn vader en oom maakte.

Na de kruistochten bleef er handel tussen Arabieren en Europeanen. In ‘cultuur en wetenschap’ hadden mensen uit Venetië contacten met de Arabieren over het cijfersystemen.  Het contact tussen Europeanen en Arabieren bleef niet beperkt tot de handel. Ook na de kruistochten werd er bij herhaling strijd geleverd. Het byzantijnse rijk stond onder grote druk van de Turken, een volk uit Centraal-Azië dat zich rond 960 tot de islam had bekeerd. Vanaf 1300 hadden ze onder leiding van hun vorst osman een rijk veroverd in Klein-Azië: het Ottomaanse rijk. Rond 1350 trok het Ottomaanse leger het zuidoosten van europa binnen en wist zo het byzantijnse rijk van twee kanten in te sluiten. In 1453 stond sultan Mehmet II met zijn leger voor de muren van Constantinopel. Met de val van Constantiopel op 29 mei 1453 kwam er een einde aan het Romeinse rijk. Door de verovering van Constantinopel werd de handel een stuk moeilijker tussen Europa en Azië.

Specerijen werden verbouwd in Indië maar kwamen uiteindelijk over de Middellandse zee naar Europa. Omdat er een grote vraag naar specerijen was en ze van ver weg vervoerd moesten worden, waardoor de vervoerkosten hoog waren, waren specerijen duur, omdat de handelaren ook nog winst wouden maken.

2.1b Veranderingen in het Middelandse Zeegebied

In 1479 werden Isabella en Ferdinand koning en koningin van Castilië en Aragón. Door hun huwelijk ontstond de staat Spanje. De grote vijand van Spanje was Grenada, het zuidelijke islamitische sultanaat.

1492 was een belangrijk jaar voor de geschiedenis van Spanje omdat Granada zich over gaf (het was het begin van de groei van spanje) en omdat Columbus toen de zee over vaarde.

In 1529 stond het Ottomaanse leger voor de poorten van Wenen in Oostenrijk, de laatste grote versterkte stad op de weg naar West-Europa. Maar de stad sloeg de aanvallen af, waarna het Ottomaanse leger door ziekte, voedseltekort en winterkou de tocht moest afblazen.

Toen het Ottomaanse leger de gehele oost- en zuidkust van de Middellandse zee veroverden wouden de Spanjaarden hun tot halt roepen. In 1571 verloor het Ottomaanse leger ‘de slag bij Lepanto’, waarbij Spanje samen met Venetië en de paus van Rome een christelijke vloot maakte.

Eigenlijk kun je dus zeggen dat Isabella en Ferdinand de redding voor Europa was, omdat zij de reis van Columbus hebben gesponsord waarbij veel werd ontdekt.

De slag van Lepanto was de oorzaak van de renaissance.

2.2a&b De Europese expansie begint

De eerste Europeanen die zich over de zee durfden te wagen waren de Portugezen. Door een oorlog met Arabieren in Noord-Afrika was de aanvoer van goud uit Afrika gestopt. De Portugezen besloten toen om het zelf te gaan halen, onder leiding van Hendrik de Zeevaarder. De reis begon in 1434.

De ontdekkingsreis was niet zonder gevaar, op volle zee waren de kleine houten schepen zodra het ging stormen een speelbal van de golfen. De vraag naar specerijen was de grootste oorzaak die de reis stimuleerde, na de val van Constantinopel was er een grote vraag naar. Op hun tochten naar het zuiden bouwden de Portugezen handelsposten en forten op verschillende plaatsten langs de kust, zo begon de Europese expansie.

Reizen zijn:

Portugese reis (1488) naar Kaap de Goede Hoop (Amerika)

Spaanse reis (1492) naar Amerika

Portugese reis (1498) naar Calicut

Nederlandse reis (1596-1597) naar Nova Zembla

Nederlandse reis (1595-1597) naar Java.

Eigenlijk zijn de Nederlandse reizen dus niet echt ontdekkingsreizen, omdat de tochten al eerder zij uitgevoerd.

In 1580 hielden de Spanjaarden de ontdekkingsreizen geheim, omdat ze het Afrikaans goud voor de Europeanen wouden uitsluiten. Hierdoor gingen de Europeanen zelf op zoek/op reis.

De Europese expansie ging ten kosten van heel veel andere handelaren, omdat hun niet meer konden handelen.