§2.1
1981 Keizerrijk (2e rijk) keizer rijkskanselier rijksdag
- Na de eenwording van Duitsland in 1871 werd Duitsland bestuurd door de Rijkskanselier Bismarck. Hij houdt bijna alle macht. De afgevaardigden in de Rijksdag, gekozen door mannen vanaf 25 jaar, mag alleen meepraten met de begrotingen en wetgeving. Rijksdag kon Bismarck niet ter verantwoording roepen.
- Het autoritaire karakter van Duitsland na 1871 is te verklaren door de economische welvaart. Men was tevreden. De pruisen hadden de oorlog tegen de fransen gewonnen, het volk was dankbaar. En in die tijd was elk land erg gezagsgetrouw. Men was ook bang voor het socialisme.
- Na de tweede wereldoorlog werd de keizer gedwongen af te treden en werd er door de geallieerden in Versailles bepaald dat Duitsland een democratie moest krijgen. Wilson: vredesverdrag alleen goed als militaristische en autoritaire keizersrijk weg was. Het vorige bestuur had immers ook gefaald.
1918 Republiek Weimar president bondskanselier bondsdag
- - De communisten waren politieke krachten die de democratie van Weimar ondermijnden, zij zeiden dat het eigenlijk een voortzetting was van het kapitalistische, imperialistische militaristische keizerrijk.
- De Duits-nationale volkspartij was ook een politieke kracht die de democratie van Weimar ondermijnde. Zij vond dat de monarchie de beste regeervorm was die er bestond: eenheid van het volk. Ze wilden een keizer terug.
- De kleine ondernemer was een economische kracht die de democratie van Weimar ondermijnde. Volgens hen bracht de regering geen goede dingen. Er was chaos en de regering kon de crises niet aan.
- Ook grote industriëlen waren tegen de democratie. Duurde weer zo lang voor hen, gedoe.
Ook was er werkloosheid, onderlinge verdeeldheid en geringe besluitvorming van de regering.
- De opbloei van de economie in 1924 versterkte de democratie want wanneer het goed gaat met de economie zijn de mensen ook tevreden met de regering. Door het Dawes-plan kon Duitslands economie weer opbloeien en Duitsland kon weer herstelbetalingen doen.
Keizerrijk Staatshoofd: keizer – Bismarck rijkskanselier
Kanselier De minister-president
Bondsstaat Bondskanselier- bondssdag en president
Junkers De Pruisische conservatieve adellijke grootgrondbezitters
Sociaal-democratie Staat waarin socialisme geldt: sterk overheidsingrijpen om sociale en maatschappelijke problemen op te lossen en dan vooral problemen die ontstaan zijn door een oneerlijke verhouding tussen arm en rijk. SPD Sociaal-democratische Partij van Duitsland, de arbeidersklasse daaronder verenigd
Republiek van Weimar Vanaf 1918, bondsstaat na keizerrijk artikel 48 was er
mannen en vrouwen vanaf 20 jaar kiezen de rijksdag
Parlementaire democratie De bevolking wordt tussen verkiezingen vertegenwoordigd door verkozen parlementsleden
Artikel 48 De president mocht noodverordeningen afkondigen. Wanneer land in crisis was, om zo zonder tussenkomst van het parlement snel te kunnen handelen. Rijksdag parlement ten tijde van een rijkskanselier
Dawesplan VS gaven leningen aan Duitsland waardoor de economie weer opbloeide en Duitsland weer herstelbetalingen kon doen. Volkenbond 1926 Duitsland bij Volkenbond: supranationale organisatie 'een einde aan alle oorlogen' §2.2 1933 Derde Rijk Führer <Rijkskanselier Rijksdag - Hitler kon in 1933 met democratische middelen aan de macht komen. Zijn partij was namelijk de grootste en mocht een rijkskanselier kiezen. Bij de verkiezingen was er wel heel veel propaganda. - Door middel van de Machtigingswet schoof Hitler het parlement terzijde. Hij schakelde hiermee namelijk het parlement voor een jaar uit. Dit was mogelijk door de verdeeldheid binnen het parlement en ook omdat men banger was voor het socialisme dan voor Hitler. - Vanaf januari 1933 werd de samenleving gelijkgeschakeld. Dat wil zeggen: alles werd nu van bovenaf geregeld. Er kwam één vakbond voor de arbeiders Scholen onder invloed overheid je móest lid zijn van de vereniging, anders werd je leven ‘moeilijk’ gemaakt veel propaganda - De functie van propaganda binnen een dictatuur was: steun verwerven bij de bevolking door zichzelf geweldig af te schilderen en de tegenstander zwart te maken. - De terreurorganisaties SA, SS en in het geheim de Gestapo, werden in het leven geroepen om gelijkschakeling, waar dat nodig was, af te dwingen. - Hitler had voor elk deel van de bevolking wel iets wat hen aansprak en waardoor men hem accepteerde. Zij profiteerden van militaire orders en grote openbare werken. Industriëlen
Werkloosheid verdween; Kraft durch Freude organiseerde aantrekkelijke, goedkope uitstapjes. Arbeiders
Nazi’s idealiseerden hun leven; zij stonden dicht bij het idee van Blut und Boden. Boeren
Zij stemden met in met het militarisme en het ideaal van vaderlandsliefde. Junkers
Zij werden aangesproken door wraak op Versailles en gemeenschapsgevoel. Intellectuelen
Zij werden aangetrokken door vlagvertoon en eenheidsgevoel. Jongeren
Zij sympathiseerde met het anticommunisme en propaganda voor het traditionele gezinsleven. Kerk
Doordat er weer werk en inkomen was, konden de arbeiders bij hen kopen. Middenstand - - Vanaf de zijde van de communisten kwam verzet, zij drukten illegale bladen en beschilderden openbare gebouwen met anti-nazi-leuzen. Zij waren communistisch, en daarom tegen het nationaal-socialisme. - Vanaf de zijde van schrijvers en kunstenaars kwam verzet, zij probeerden het volk te overtuigen van de onmenselijke karakter van de nationaal-socialisme. - Vanaf de kant van de studenten kwam er verzet, hun partij: Die Weisse Rose. - Soms kwam er ook verzet vanaf de kerken. Dominee Martin Niemöller: gevaarlijke kanten n-s, en Graaf von Galen: tegen moord zwakzinnigen in sanatoria. NSDAP Nationaal-Socialistiche Duitse Arbeiderspartij, de partij van Hitler
Machtigingswet Hierdoor kreeg Hitler voor 1 jaar alle macht in handen, hij kon nu zonder tussenkomst van het parlement dingen regelen om het land weer uit de crisis te halen. Sturmabteilung SA, de knokploeg van de NSDAP, in juli 1933 opgericht
Gestapo geheime staatspolitie, zij spoorden verdachte individuen en bewegingen op om die uit te schakelen. Deutsche Arbeidsfront Vervanging oude vakbonden, nu: verboden te staken. Afdeling hiervan: Kraft durch Freude ingesteld om voor de Duitse arbeider degelijke vrijetijdsbestedingen buiten het werk aan te bieden
Gelijkschakeling Alles was onder de controle van de NSDAP geregeld. Dit was mogelijk door de hoeveelheid propaganda
Führer des deutschen Volkes, zo noemde Hitler zichzelf na de dood van Von Hindenburg in 1934, Hitler was nu staatshoof én regeringsleider. Mein Kampf Hitlers autobiografisch boek, propaganda uiteraard, hierdoor dacht het volk dat ze geregeerd werden door zo’n geweldige leider die maar zelden in de geschiedenis opstond
Volksgemeinschaft Eenheid van het volk, een klassenloze maatschappij Duits zijn, denken en handelen
Blut und Boden -gedachte ondersteunde eenheid, staat verbonden met bloed van eigen volk en geworteld in de eigen bodem
Hitler Jugend Beweging voor jongens van 14-18 jaar, lid nazi-partij
Bund Deutscher Mädel de meisjesjeugdbeweging
Concordaat overeenkomst paus in Rome en Hitler. In Duitsland vrij katholieke geloof uitdragen. Onderlinge vriendschappelijke betrekkingen. Weisse Rose Een verzetsgroep jonge studenten en kunstenaars uit München §2.3 1945 Duitse Democratische Republiek president partijleider+ min.pres. Volkskammer - Na de bevrijding van Oost-Duitsland door de Russen werd Duitsland in 4 zones verdeeld en Oost-Duitsland kwam onder Stalin. Het werd deel van zin bufferzone. Toen werd de DDR opgericht in 1949. - In de communistische staat was er maar één partij die het politieke monopolie in handen had, want Moskou geloofde dat alleen een communistische partij antifascistisch kon zijn. - Veel Oost-Duitsers accepteerden de dictatuur noodgedwongen, om zo nog hun kinderen en henzelf een rustig leven te kunnen laten leiden. Men was ook erg bang. - Dissidenten bekritiseerden de dictatuur, verzetten zich dus. Het waren schrijvers en intellectuelen - De Oost-Duitse regering voelde zich in 1961 gedwongen de Berlijnse Muur te bouwen, want er vluchtten heel veel mensen naar het vrije West-Duitsland. De meesten hadden in O-D een goede, gratis opleiding genoten en gingen nu in W-D werken. Om de economie te redden, bouwde de regering de muur. - In 1989 voltrok zich de ondergang van de DDR, want de Muur, die als symbool van verdrukking er was, had geen betekenis meer. De mensen vluchtten namelijk via Polen, Hongarije en Tsjecho-Slowakije, want deze grenzen waren open. Stunde Null Zo word de begintijd na de 2 wo genoemd. Alles was verwoest, geplunderd, puinhopen. Alles moest weer vanaf het begin worden opgebouwd. BRD Bondsrepubliek Duitsland , dit was de naam van de W-D-staat
DDR Democratische Republiek, dit was de naam van de O-D-staat
SED Dit was de sozialistische einheitspartei deutschlands, de communistische partij die via niet vrije, democratische verkiezingen aan de macht was gekomen. Communisme Door Karl-Max bedacht: is een economisch systeem gebaseerd op het gemeenschappelijke eigendom van productiemiddelen waarbij eenieder procuceert naar vermogen en neemt naar behoefte
Dissidenten kunstenaars, schrijvers, intellectuelen die de dictatuur bekritiseerden
Stasi Staatssicherheitsdienst, organisatie van de DDR die het volk controleerde
Berlijnse Muur Gebouwd in 1961, gevallen in 1989, symbool van onderdrukking
Perestrojka Door Gorbatsjov ingevoerde begrippen. : hervormingen
Glasnost : openheid
IJzeren Gordijn deze liet Stalin neer in oost-Europa. Zo werd die grens door Churchill genoemd. Achter het Gordijn regeerde Moskou. Volkskammer het parlement, elke 5 jaar mocht het volk de leden ervan kiezen
Politburo het dagelijkse partijbestuur van de SED, hierin zaten de belangrijkste functionarissen. Ging ervan uit: iedereen streefde versterking communisme en geluk arbeidersklasse na
Planeconomie economie staat centraal, net als in andere communistische landen. Er waren zoveel-jaren-plannen door de overheid voor de economie gemaakt. Koude Oorlog Tijd van voortdurende dreiging tussen Rusland en Amerika. Wapenwedloop. Geen echt geweld. §2.4 1945 Bondsrepubliek Duitsland president bondskanselier bondsdag - Na de bevrijding van Duitsland werd Duitsland in 4 zones verdeeld en West-Duitsland kwam onder Frankrijk, Engeland en Amerika. Toen werd de BRD opgericht in 1949. - Artikel 48 werd geschrapt, de kanselier kon nu niet meer zomaar de macht buiten het parlement om hebben. - Men accepteerde het, het bracht hun namelijk welvaart. Wirschaftswunder - - Burgerinitiatieven Het moest terug naar de basis, de burgers - NPD nazi-tijd, riep om terugkeer ‘sterke man’ - RAF democratie is handlanger Amerikaanse imperialisme, bijna hetzelfde als Hitlers bende, moet vernietigd worden - Na de Wende werden Oost- en West-Duitsland verenigd onder de BRD. Oost-Duitsland was nog ver achter. Maar politici waren enthousiast en geloofden dat het goed zou komen. Bondsdag het parlement van een bondsstaat
Bondskanselier minister president van een bondsstatt
CDU/CSU De Christelijk Democratische Unie en Christelijk Sociale Unie
FDP liberale Vrije Democratische Partij
SPD sociaal-democratische partij
Koude Oorlog Tijd van voortdurende dreiging tussen Rusland en Amerika. Wapenwedloop. Geen echt geweld. Marshall-plan Amerika steunde en financieerde Duitsland met de wederopbouw van de economie
Wirschaftswunder economisch wonder, tussen 1950-1965 ontwikkelde W-D zich tot een van de welvarendste staten van Europa. NAVO Noord-Atlantische Vredesorganisatie
Warschau-pact van communistisch oostblok
Radikalenerlass wanneer je denkt dat een persoon een bedreiging voor de democratie vormt msg jer em als sollicitant afwijzen
KPD
NPD national-demokratische partei Deutschlands, extreem-rechtse, neo-nazistisch
RAF Rote Armee Fraktion, extreem links begin jaren ’70
Ostpolitiek van de SPD o.l.v. Willy Brandt toenadering en ontspanning relatie met O-D verbeteren
Die Wende de vreedzame revolutie van 1989
Kanselier De minister-president
Junkers De Pruisische conservatieve adellijke grootgrondbezitters
Sociaal-democratie Staat waarin socialisme geldt: sterk overheidsingrijpen om sociale en maatschappelijke problemen op te lossen en dan vooral problemen die ontstaan zijn door een oneerlijke verhouding tussen arm en rijk. SPD Sociaal-democratische Partij van Duitsland, de arbeidersklasse daaronder verenigd
Republiek van Weimar Vanaf 1918, bondsstaat na keizerrijk artikel 48 was er
mannen en vrouwen vanaf 20 jaar kiezen de rijksdag
Parlementaire democratie De bevolking wordt tussen verkiezingen vertegenwoordigd door verkozen parlementsleden
Artikel 48 De president mocht noodverordeningen afkondigen. Wanneer land in crisis was, om zo zonder tussenkomst van het parlement snel te kunnen handelen. Rijksdag parlement ten tijde van een rijkskanselier
Dawesplan VS gaven leningen aan Duitsland waardoor de economie weer opbloeide en Duitsland weer herstelbetalingen kon doen. Volkenbond 1926 Duitsland bij Volkenbond: supranationale organisatie 'een einde aan alle oorlogen' §2.2 1933 Derde Rijk Führer <Rijkskanselier Rijksdag - Hitler kon in 1933 met democratische middelen aan de macht komen. Zijn partij was namelijk de grootste en mocht een rijkskanselier kiezen. Bij de verkiezingen was er wel heel veel propaganda. - Door middel van de Machtigingswet schoof Hitler het parlement terzijde. Hij schakelde hiermee namelijk het parlement voor een jaar uit. Dit was mogelijk door de verdeeldheid binnen het parlement en ook omdat men banger was voor het socialisme dan voor Hitler. - Vanaf januari 1933 werd de samenleving gelijkgeschakeld. Dat wil zeggen: alles werd nu van bovenaf geregeld. Er kwam één vakbond voor de arbeiders Scholen onder invloed overheid je móest lid zijn van de vereniging, anders werd je leven ‘moeilijk’ gemaakt veel propaganda - De functie van propaganda binnen een dictatuur was: steun verwerven bij de bevolking door zichzelf geweldig af te schilderen en de tegenstander zwart te maken. - De terreurorganisaties SA, SS en in het geheim de Gestapo, werden in het leven geroepen om gelijkschakeling, waar dat nodig was, af te dwingen. - Hitler had voor elk deel van de bevolking wel iets wat hen aansprak en waardoor men hem accepteerde. Zij profiteerden van militaire orders en grote openbare werken. Industriëlen
Werkloosheid verdween; Kraft durch Freude organiseerde aantrekkelijke, goedkope uitstapjes. Arbeiders
Zij stemden met in met het militarisme en het ideaal van vaderlandsliefde. Junkers
Zij werden aangesproken door wraak op Versailles en gemeenschapsgevoel. Intellectuelen
Zij werden aangetrokken door vlagvertoon en eenheidsgevoel. Jongeren
Zij sympathiseerde met het anticommunisme en propaganda voor het traditionele gezinsleven. Kerk
Doordat er weer werk en inkomen was, konden de arbeiders bij hen kopen. Middenstand - - Vanaf de zijde van de communisten kwam verzet, zij drukten illegale bladen en beschilderden openbare gebouwen met anti-nazi-leuzen. Zij waren communistisch, en daarom tegen het nationaal-socialisme. - Vanaf de zijde van schrijvers en kunstenaars kwam verzet, zij probeerden het volk te overtuigen van de onmenselijke karakter van de nationaal-socialisme. - Vanaf de kant van de studenten kwam er verzet, hun partij: Die Weisse Rose. - Soms kwam er ook verzet vanaf de kerken. Dominee Martin Niemöller: gevaarlijke kanten n-s, en Graaf von Galen: tegen moord zwakzinnigen in sanatoria. NSDAP Nationaal-Socialistiche Duitse Arbeiderspartij, de partij van Hitler
Machtigingswet Hierdoor kreeg Hitler voor 1 jaar alle macht in handen, hij kon nu zonder tussenkomst van het parlement dingen regelen om het land weer uit de crisis te halen. Sturmabteilung SA, de knokploeg van de NSDAP, in juli 1933 opgericht
Gestapo geheime staatspolitie, zij spoorden verdachte individuen en bewegingen op om die uit te schakelen. Deutsche Arbeidsfront Vervanging oude vakbonden, nu: verboden te staken. Afdeling hiervan: Kraft durch Freude ingesteld om voor de Duitse arbeider degelijke vrijetijdsbestedingen buiten het werk aan te bieden
Gelijkschakeling Alles was onder de controle van de NSDAP geregeld. Dit was mogelijk door de hoeveelheid propaganda
Führer des deutschen Volkes, zo noemde Hitler zichzelf na de dood van Von Hindenburg in 1934, Hitler was nu staatshoof én regeringsleider. Mein Kampf Hitlers autobiografisch boek, propaganda uiteraard, hierdoor dacht het volk dat ze geregeerd werden door zo’n geweldige leider die maar zelden in de geschiedenis opstond
Blut und Boden -gedachte ondersteunde eenheid, staat verbonden met bloed van eigen volk en geworteld in de eigen bodem
Hitler Jugend Beweging voor jongens van 14-18 jaar, lid nazi-partij
Bund Deutscher Mädel de meisjesjeugdbeweging
Concordaat overeenkomst paus in Rome en Hitler. In Duitsland vrij katholieke geloof uitdragen. Onderlinge vriendschappelijke betrekkingen. Weisse Rose Een verzetsgroep jonge studenten en kunstenaars uit München §2.3 1945 Duitse Democratische Republiek president partijleider+ min.pres. Volkskammer - Na de bevrijding van Oost-Duitsland door de Russen werd Duitsland in 4 zones verdeeld en Oost-Duitsland kwam onder Stalin. Het werd deel van zin bufferzone. Toen werd de DDR opgericht in 1949. - In de communistische staat was er maar één partij die het politieke monopolie in handen had, want Moskou geloofde dat alleen een communistische partij antifascistisch kon zijn. - Veel Oost-Duitsers accepteerden de dictatuur noodgedwongen, om zo nog hun kinderen en henzelf een rustig leven te kunnen laten leiden. Men was ook erg bang. - Dissidenten bekritiseerden de dictatuur, verzetten zich dus. Het waren schrijvers en intellectuelen - De Oost-Duitse regering voelde zich in 1961 gedwongen de Berlijnse Muur te bouwen, want er vluchtten heel veel mensen naar het vrije West-Duitsland. De meesten hadden in O-D een goede, gratis opleiding genoten en gingen nu in W-D werken. Om de economie te redden, bouwde de regering de muur. - In 1989 voltrok zich de ondergang van de DDR, want de Muur, die als symbool van verdrukking er was, had geen betekenis meer. De mensen vluchtten namelijk via Polen, Hongarije en Tsjecho-Slowakije, want deze grenzen waren open. Stunde Null Zo word de begintijd na de 2 wo genoemd. Alles was verwoest, geplunderd, puinhopen. Alles moest weer vanaf het begin worden opgebouwd. BRD Bondsrepubliek Duitsland , dit was de naam van de W-D-staat
DDR Democratische Republiek, dit was de naam van de O-D-staat
SED Dit was de sozialistische einheitspartei deutschlands, de communistische partij die via niet vrije, democratische verkiezingen aan de macht was gekomen. Communisme Door Karl-Max bedacht: is een economisch systeem gebaseerd op het gemeenschappelijke eigendom van productiemiddelen waarbij eenieder procuceert naar vermogen en neemt naar behoefte
Dissidenten kunstenaars, schrijvers, intellectuelen die de dictatuur bekritiseerden
Berlijnse Muur Gebouwd in 1961, gevallen in 1989, symbool van onderdrukking
Perestrojka Door Gorbatsjov ingevoerde begrippen. : hervormingen
Glasnost : openheid
IJzeren Gordijn deze liet Stalin neer in oost-Europa. Zo werd die grens door Churchill genoemd. Achter het Gordijn regeerde Moskou. Volkskammer het parlement, elke 5 jaar mocht het volk de leden ervan kiezen
Politburo het dagelijkse partijbestuur van de SED, hierin zaten de belangrijkste functionarissen. Ging ervan uit: iedereen streefde versterking communisme en geluk arbeidersklasse na
Planeconomie economie staat centraal, net als in andere communistische landen. Er waren zoveel-jaren-plannen door de overheid voor de economie gemaakt. Koude Oorlog Tijd van voortdurende dreiging tussen Rusland en Amerika. Wapenwedloop. Geen echt geweld. §2.4 1945 Bondsrepubliek Duitsland president bondskanselier bondsdag - Na de bevrijding van Duitsland werd Duitsland in 4 zones verdeeld en West-Duitsland kwam onder Frankrijk, Engeland en Amerika. Toen werd de BRD opgericht in 1949. - Artikel 48 werd geschrapt, de kanselier kon nu niet meer zomaar de macht buiten het parlement om hebben. - Men accepteerde het, het bracht hun namelijk welvaart. Wirschaftswunder - - Burgerinitiatieven Het moest terug naar de basis, de burgers - NPD nazi-tijd, riep om terugkeer ‘sterke man’ - RAF democratie is handlanger Amerikaanse imperialisme, bijna hetzelfde als Hitlers bende, moet vernietigd worden - Na de Wende werden Oost- en West-Duitsland verenigd onder de BRD. Oost-Duitsland was nog ver achter. Maar politici waren enthousiast en geloofden dat het goed zou komen. Bondsdag het parlement van een bondsstaat
Bondskanselier minister president van een bondsstatt
FDP liberale Vrije Democratische Partij
SPD sociaal-democratische partij
Koude Oorlog Tijd van voortdurende dreiging tussen Rusland en Amerika. Wapenwedloop. Geen echt geweld. Marshall-plan Amerika steunde en financieerde Duitsland met de wederopbouw van de economie
Wirschaftswunder economisch wonder, tussen 1950-1965 ontwikkelde W-D zich tot een van de welvarendste staten van Europa. NAVO Noord-Atlantische Vredesorganisatie
Warschau-pact van communistisch oostblok
Radikalenerlass wanneer je denkt dat een persoon een bedreiging voor de democratie vormt msg jer em als sollicitant afwijzen
KPD
NPD national-demokratische partei Deutschlands, extreem-rechtse, neo-nazistisch
RAF Rote Armee Fraktion, extreem links begin jaren ’70
Ostpolitiek van de SPD o.l.v. Willy Brandt toenadering en ontspanning relatie met O-D verbeteren
Die Wende de vreedzame revolutie van 1989
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden