2.1 Welvaart en crisis in de VS
Het eerste decennium van het interbellum, de tijd tussen de twee oorlogen, was voor de Amerikanen een tijd van ongekende voorspoed. De technische industrie maakte een enorme groei. Vooral de opkomst van elektriciteit had grote gevolgen. Mede daardoor nam de productiviteit sterk toe. Een andere oorzaak was dat het werk steeds efficiënter werd georganiseerd, bijvoorbeeld door de invoering van de lopende band. Doordat er steeds sneller en goedkoper werd geproduceerd konden de lonen stijgen. Dit gebeurde in de jaren '20. In 1929 had al twee derde van de Amerikanen stopcontacten in huis. Ook de auto werd bereikbaar voor gewone mannen. In 1929 had 60% van de Amerikaanse gezinnen een auto, acht keer zoveel als bijvoorbeeld in Engeland. Wie de consumptieartikelen niet direct kon betalen, kon deze toch kopen. Het lenen nam namelijk een grote vlucht. De VS waren een consumptiemaatschappij geworden. Hogere lonen ging ook gepaard met kortere werkdagen.
Veel Amerikanen vonden de ‘roaring twenties’ een prettige tijd. De mentaliteit veranderde. Zuinigheid maakte plaats voor een drang tot consumeren. Ook werd het uiterlijk steeds belangrijker. In 1920 werd alle productie en consumptie van alcoholhoudende dranken verboden. De drooglegging bleek geen succes. In 1933 werd de drooglegging afgeschaft.
Vanaf donderdag 24 oktober 1929 ontwaakten de Amerikanen hard uit hun droom. Op die dag begon de beurskrach op de effectenbeurs van Wall Street in New York. In voorgaande jaren hadden veel Amerikanen aandelen gekocht. Hierdoor waren de koersen erg gestegen. In de zomer van 1929 bleek dat de economie in de problemen kon komen. Op zwarte donderdag 24 oktober gingen de aandelenkoersen op de effectenbeurs ineens hard omlaag. Om te redden wat er te redden viel verkochten veel mensen in hun paniek hun aandelen. De verliezen namen ze op de koop toe. Velen konden hun lening niet terugbetalen. Veel banken gingen ten onder.
De economie raakte in een zware depressie. Er leek geen einde aan te komen. In juli 1932 was het nationaal inkomen nog maar half zo hoog als drie jaar daarvoor. Een kwart van de mensen was werkloos. Doordat de VS hun leningen opeisten (van het buitenland), ontstonden daar ook problemen. De Amerikaanse crisis was een echte wereldcrisis geworden!
Voor veel Amerikanen was de situatie hopeloos. Voor mensen die van heel weinig moesten leven was er geen werkloosheidsuitkering. De sloppenwijken werden spottend hoovervilles genoemd, naar president Herbert Hoover, die vond dat de overheid moest wachten tot de economie zich vanzelf herstelde. In 1932 werd hij verslagen door zijn tegenstander, de democraat Franklin Delano Roosevelt.
Roosevelt koos voor de nieuwe aanpak: de New Deal. Hij liet de overheid ingrijpen in de economie met subsidies, sociale wetten en grote werkverschaffingsprojecten. In de eerste honderd dagen nam hij spectaculaire maatregelen. Banken werden gered met overheidsgeld, er kwamen werkloosheidsuitkeringen en de hypotheken van in problemen geraakte huizenbezitters werden door de overheid gegarandeerd. Ook investeerde hij geld in de industrie en landbouw. Langzaam ging het beter, maar echt over was de crisis niet. In 1938 waren er nog negen miljoen werklozen. Roosevelt werd tot drie keer toe herkozen, iets wat geen enkele andere president is gelukt. In 1945 stierf hij in het harnas.
2.2 Fascisme en communisme
Italië had vanaf 1915 aan de kant van de geallieerden gevochten. Dat leverde na de oorlog grond op maar volgens Italiaanse oorlogsveteranen veel te weinig. Ze voelden zich door de politici bedrogen. Dat werd vergroot toen de meeste na de oorlog geen werk konden vinden. Ze sloten zich aan bij de socialistische en communistische arbeiders. De vechtende veteranen droegen zwarte hemden en noemden zich fascisten, een naam die werd bedacht in 1919 door hun leider Mussolini.
Het Italiaanse begrip fascisme is ontstaan door zeer grote ontevredenheid. Het is verzonnen door de leider van het fascisme, Mussolini. Deze stroming is zeer negatief. Het fascisme kwam in 1922 aan de macht. In 1945 werd Mussolini vermoord.
Voor de Eerste Wereldoorlog was Mussolini een extreemrechtse socialist, maar door de oorlog werd hij extreemrechts. De regeringsperiode van Mussolini duurde van 1922 tot en met 1943. Na 1933 kozen de fascisten voor de kant van Hitler. Daardoor kwam er een heel sterk bondgenootschap tussen Italië en Duitsland. In 1935 konden zij niet meer zonder Hitler. Doordat Italië rechtse ideeën uitvoerde trok het buitenland zich terug in 1930.
In 1935 voerde Italië een oorlog tegen het toen hele arme Ethiopië. Deze oorlog wordt ook wel de oorlog van het gifgas tegen de speren genoemd. Dit was toentertijd dé schande op de wereld.
In 1919 noemt de politieke partij van Mussolini zich de Fasci de Combattiment (groep van de vechters). De fasces is het machtssymbool van de fascisten: een bijl met grote pijlen. En dat was weer een verwijzing naar de Romeinen - die een heel groot rijk hadden.
Een lijfspreuk van Mussolini is: 'We gaan de Mare Nostrum weer overwinnen!' 'Mare Nostrum' betekent 'onze zee' en daar bedoelen ze de Middellandse Zee mee.
Het fascisme bestaat uit tien punten :
- tegenstander links en rechts dus extreem rechts
- minacht van het parlement
- vereert machtsvertoon geweld
- sterke man aan het hoofd
- politieke dictator (zelfde als ^)
- totalitaire staat : controle over alles in een land
- extreem nationalistisch
- voortdurend strijd
- middenklasse stemt op hun
- openlijk voor ongelijkheid (bron 12)
Populair door de machtsgreep van 1922 (grootste partij), maar koning weigerde, dus dreigde zij met geweld. De mars op Rome (van Milaan naar Rome lopen) dit is uiteindelijk niet gebeurt. Maar heeft het toch voor de show gedaan. Hij is met de trein net iets voor Rome uitgestapt en liep verder naar Rome (hij had toen de macht al).
hij hielp vooral 2 groepen : de boeren en de arme. De boeren waren in die tijd heel arm en onderdrukt. Maar Mussolini liet de Pontijnse Moerassen draineren en dat bleek hele goedde grond te zijn, hij verdeelde deze grond uiteindelijk aan de boeren. Daardoor behaalde hij veel fanatieke aanhangers. In 1929 kreeg hij in 1 dag de hele kerk achter zich, door ze een eigen land te geven , dat heet nu Vaticaan stad.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
M.
M.
Het wordt steeds onduidelijker hoe verder je komt. Ook dat einde? "Hierna". Hierna wat?
6 jaar geleden
Antwoorden