Hoofdstuk 13

Geschiedenis
Hoofdstuk 13 - Nederlanders en Europa

Steeds meer economische samenwerking

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) – 1951
o Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België, Luxemburg en Nederland – de zes.
De zes besloot -> gemeenschappelijk EGKS te beheren

Europees parlement -> samengesteld uit parlementsleden van de zes.
Gemeenschappelijk gezag voorkwam buitensporige bewapening van 1 van de zes.

EGKS groot succes. Plannen voor EEG -> Europese Economische Gemeenschap.
Die betrekking zou hebben op alle goederen en diensten in de zes lidstaten.
In 1957:
o Het verdrag van Rome; EEG een feit
o De oprichting van de Euratom; Europese Gemeenschap voor Atoomenergie
Ontwikkelen van atoomenergie voor vreedzame doelen
In 1967: EGKS, EEG, Euratom samengevoegd -> Europese Gemeenschappen (EG)
In 1990: EG besloot -> Verdrag van Schengen: Vrij verkeerd van mensen en goederen tussen de lidstaten.

Succes landbouwpolitiek een probleem: Overschotten.
Maatregelen:
- Prijsverlagingen
- Intrekken subsidies aan kleine / middelgrote boerenbedrijven
- Financieel straffen van boeren die meer produceerden dan toegestaan
In 1992: Gemeenschappelijke munt; “ecu” nu de “euro”

EG een groot succes.
Meer landen melden zich aan:
1973: Groot-Brittannië - Ierland - Denemarken
1981: Griekenland
1986: Spanje – Portugal
1995: Finland – Zweden - Oostenrijk
2004: Grieks-Cyprus – Estland – Hongarije – Letland – Litouwen – Malta – Polen – Slovenië – Slowakije – Tsjechië
2007: Bulgarije – Roemenië

Weinig politieke samenwerking

Eco succes -> Poging tot samenwerking op politieke en defensie gebied, lukt niet.

Raad van Europa weinig succes.
1949 -> Raad van Europa, had ‘n begin moeten maken met de Verenigde Staten van Europa. Maar het heeft geen bevoegdheden om maatregelen te nemen, die voor alle lidstaten gelden. Heeft wel tot stand gebracht: Europees verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens. Alle burgers van staten die bij de raad aangesloten zijn, kunnen beroep doen op dit verdrag.

EDG mislukt.

Defensie -> legers West-Europese landen samen in Europese Defensie Gemeenschap.
Fransen hoopten: bij Duitse herbewapening onder Europees opperbevel kwamen.
Ze keurden het af -> wenste geen buitenlandse invloed op éigen leger.

President De Gaulle en zijn Europa van nationale staten.

1958-1969
Gaulle -> Nationale staat belangrijkste.
Zag op gebied van economie wel de goede samenwerking
Gebied van landbouw -> Supra-nationale regelingen.
Gebied van Politiek -> Werkte tegen de eenwording, wilde dat elke staat het recht van veto heeft tegen alle voorstellen.
Wilde Engeland buiten de EU-samenwerking houden. Vond dat Engeland meer in belang v. VS deed als EU.

De EPS: Meer overleg maar niet meer samenwerking

1972: Directeuren politieke zaken vd Ministerie v. Buitenlandse zaken enkele keren in een jaar bijeen in een samenwerkingsverband. Europese Politieke Samenwerking (EPS).
Ambtenarenapparaat in Brussel -> speciale verbindingen met de ministeries v. BZ vd lidstaten -> crisis – snel overleg.
Proberen eensgezind naar buiten toe op te treden. Lukt niet bij belangrijke gebeurtenissen. Gegijzelde Europeanen door Irak -> Elk EG-lid apart : eigen politiek om zijn gijzelaars vrij te krijgen. VN -> EG allen eigen stem. Wel een eigen ambassadeur.

Gevolgen van de ineenstorting van het communisme
1989 – 1991

Uiteenvalling SU & Communisme.
- Einde verdeling Europa in 2 blokken.
- West-EU meer behoefte aan politieke eenheid
- Onderhandelingen over toetreding: Polen, Tsjechië, Slovenië, Hongarije & Estland
- Februari 1992 Verdrag van Maastricht betreffende EU. Vanaf dat moment EU ipv EG. EU in toekomst een gemeenschappelijke buitenlandse politiek en veiligheidsbeleid boet gaan voeren.
In praktijk kwam er niet veel van terecht. Eenparigheid (algemene stemmen van de regeringsleiders) vereist. Daardoor bij belangrijke gebeurtenissen niet een gemeenschappelijk beleid.

Al is West-Europa nog niet politiek verenigd – door buitenwereld wordt de EU als eenheid gezien.