Hoofdstuk 1

Het Spaanse wereldrijk!

§1.0

1492:             Columbus ontdekt Amerika

1519 - 1521: Cortés verslaat de Azteken

1526:                          Eerste zilvervloot vaart naar Amerika

1531 - 1534: Pizarro verslaat de Inca’s

Hoe veranderde de ontdekking van Amerika de Amerikaanse en Europese maatschapij?

Geen antwoord op, dat komt in de komende paragraven.

Overige begrippen (niet in de andere paragraven):

Continuïteit: Aanduiding van iets wat lange tijd hetzelfde blijft in de geschiedenis.

Dekolonisatie: Koloniënen worden zelfstandig.

Inca’s: Indianenvolk in Zuid-Amerika (het huidige Peru) dat een groot en machtig rijk had opgebouwd.

Neokolonisme: Na de dekolonisatie houden de VS en Europa veel economische macht in de ex-kolonie.

§1.1 Varen voorbij de horizon

1492: Columbus ontdekt Amerika

Welke ontwikkelingen leidden tot de reis van Columbus?

Specerijen waren duur (door tussenhandel), dus wilden ze zelf opzoek. Ze konden niet over land, dus moesten ze een zeeroute vinden.

PORTUGAL was als EERST in INDIA!

Op zoek naar een korte route naar India voor specerijen. Columbus dacht dat de wereldrond was dus ging via het westen naar India. Maar kwam Amerika tegen.

Maar de eerste routes gingen via Afrika langs de kust.

§ 1.2 Spanje neemt bezit van Amerika

1492:               Columbus ontdekt Amerika

1531 – 1534:  Pizarro verslaat de Inca’s

Conquistadores: Spaanse avonturiers die in naam van de koning grote delen van Amerika in bezit namen en indiaanse volkeren onderwierpen.

Azteken: Machtig indianenvolk dat leefde in het huidige Mexico; bouwde hoogstaande beschaving op.

Hoe nam Spanje Amerika in bezit?

Ze stuurden Conquistadores, die gingen nieuwe gebieden veroveren, doordat zij sterke middelen hadden (vuurwapens, zwaarden, paarden/honden en soldaten in harnas).

Wat columbus mee terug nam naar Spanje?

• Dieren
• Planten
• Enkele Indianen

§1.3 Spanje wordt rijk door Amerika

1526:               Eerste zilvervloot naar Spanje

1527 – 1564:  De Las Casas schrijft La Historia de las Indias

Vestegingskoloniën: Overzees gebied van Europees land waar veel Europeanen gaan wonen.

Haciënda: Uitgestrekt landgoed dat Spanjaarden in bezit kregen in ruil voor belastingen.

Encomienda: Gebied in Amerika waarover een Spanjaard de leiding kreeg.

Atlantische driehoekshandel: Handelsnetwerk tussen Europa, Amerika en Afrika. Het werd verhandeld door de Europeanen.

Nieuwe wetten: Spaanse regels die stelden dat indianen onderdanen van de koning waren en dus eerlijk behandeld moesten worden.

Onderkoninkrijken: Bestuursgebieden in Spaans-Amerika die namens de koning bestuurd werden door een hoge ambtenaar.

Hoe organiseerde Spanje het bestuur van Amerika?

Met onderkoninkrijken.

§1.4 De Spaanse invloed

Jezuïten: Groep geestelijken in de Katholieke Kerk die strijden voor een zuivere leer en de verspreiding van het geloof.

Mestizering: Vermening van de verschillende bevolkingsgroepen in Spaans-Amerika.

Hoe veranderen de Spanjaarden het leven van de indianen?

Doordat er een nieuwe samenleving ontstond en door het nieuwe geloof.

Oorzaken dood Indianen:

• Oorlog (moord)
• Nieuwe ziekten waar indianen niet immuun voor waren.
• Ze konden het zware werk niet aan.

§1.5 Wereldleider Karel V

1515: Karel V heeft macht over Nederland

1516: Karel V erft Spanje

1519: Karel V verslaat Frankrijk en krijgt stukken Italië

1558: Karel V overlijd

Personele unie:  Verbintenis tussen verschillende landen door de persoon van de gezamenlijke vorst.

Huwelijkspolitiek:  Verbinding van koninkrijken door het uithuwelijken van koninklijke kinderen.

Hoe bestuurde Karel V zijn uitgestrekte rijk?

Door te zorgen dat er langvoogden kwamen, de landen werden niet tot éénheid gevormt.

Karel en Geld:

Hij had veel geld nodig voor strijden. Hij haalde dat geld uit belasting en leningen.