H 2.2b
Tijdens de Russische revolutie hadden communisten alle banken en industriële bedrijven in beslag genomen. De boeren moesten hun productie afstaan aan de staat. Maar door revolutie en burgeroorlog was hongersnood ontstaan. Om herstel mogelijk te maken, introduceerde Lenin in 1921 de Nieuwe Economische Politiek (NEP). De banken en grote bedrijven bleven staatseigendom. Maar kleine particuliere bedrijven werden toegestaan en boeren mochten een deel van hun productie verkopen op de vrije markt. De NEP werd een succes; er ontstond direct een zekere welvaart. In Rusland kwam een totalitaire staat waarin de communistische partij alles besliste.
Na de dood van Lenin (1924) kwam Stalin als partijleider naar voren. Hij wilde van de SU een industriële grootmacht te maken. Voor de industrie werden vijfjarenplannen opgesteld. Daarin werd precies gezegd hoe alles moest worden geproduceerd. Zo werd de planeconomie een succes. In tien jaar veranderde de SU in een industriële samenleving. Maar de arbeiders hadden het moeilijk, ze hadden lange werkdagen en moesten onder barre omstandigheden werken.
Om de snel groeiende steden te kunnen voeden, moest de landbouw meer opbrengen. Zelfstandige boeren pasten volgens Stalin niet in een communistische maatschappij. Daarom werd de landbouw gecollectiviseerd. De grond en bezittingen van de boeren werden afgepakt en gegeven aan grote landbouwbedrijven, kolchozen. Boeren protesteerden. Stalin greep hard in. Rijkere boeren, koelakken genoemd, werden uitgeroeid. Miljoenen boeren werden dwangarbeider of gedeporteerd. Stalin sloot het gebied af. Niet veel meer geproduceerd, er ontstond hongersnood.
Tussen 1929 en 1938 werden miljoenen mensen slachtoffer van het stalinisme. Rusland werd een totalitaire staat die de bevolking via indoctrinatie tot perfecte communistische burgers probeerde te maken.
H 4.2
In februari 1945 was de conferentie van Jalta. Hier kwamen Churchill, Roosevelt en Stalin bijeen om belangrijke afspraken over de toekomst van Europa te maken. De SU kreeg de landen waar ze waren binnengevallen en Estland, Letland, Litouwen en Oost-Polen. Polen kreeg een deel van Duitsland, de rest van Duitsland werd bezet door de geallieerden. Berlijn werd verdeeld in een Russisch, Amerikaans, Brits en Frans deel.
Negen weken na de Duitse capitulatie kwamen Truman (opvolger Roosevelt), Churchill en Stalin weer bijeen in Potsdam bij Berlijn. Er heerste een slechte sfeer. Truman verweet Stalin ervan dat er niks van de democratische verkiezingen in Polen terecht zou komen. Doordat Truman zei dat de VS een atoombom had getest, werd Stalin alleen grimmiger. De conferentie mislukte en hierdoor begon de Koude Oorlog.
Een groot deel van de wereld raakte verdeeld in twee blokken: het Oostblok onder leiding van de SU en het Westen onder leiding van VS. Ze dachten allebei dat de ander uit was op wereldheerschappij. Stalin breidde zijn macht uit, omdat hij dacht dat een oorlog onvermijdelijk was. De Amerikanen voerden een politiek van containment. Ze gaven landen die werden bedreigd economische en politieke steun. Zo kon het communisme niet uitbreiden en zou de SU verliezen dacht Truman. In 1947 maakten de VS zich zorgen over West-Europa en kondigde de containmentpolitiek af. De VS lanceerden de Marshallhulp, economische hulp voor de Europese wederopbouw. .
In juni 1948 hoopte Stalin DMV de wegen naar West-Berlijn af te sluiten zo de hele stad in handen te krijgen. Maar de Amerikanen Bevoorraden West-Berlijn door de lucht. Stalin hief de blokkade op. De NAVO werd een paar weken eerder gesloten tussen de VS en West-Europa. Kort daarna kregen de West-Duitsers een eigen staat: de Bondsrepubliek Duitsland. In de SU werd de DDR gesticht. Als tegenhanger van de NAVO werd het Warschaupact gesloten. De blokvorming was compleet en Oost- en West-Europa werden gescheiden door het IJzeren Gordijn.
In september 1949 was het Westen geschokt doordat de SU een atoombom ontplofte. In oktober grepen de communisten de macht in China. In juni 1950 ontstond er paniek doordat Noord-Korea Zuid-Korea binnenviel. Het Rode Leger veel meer militairen dan de NAVO, Europa leek verloren. Onder Amerikaanse leiding trokken internationale troepen Korea binnen en verjoegen communisten. Daarop trokken Chinese troepen met hulp van Russische vliegtuigen Korea binnen, de VS wilde een atoomoorlog, maar Truman weigerde. In 1953 eindigde de Korea-oorlog met een wapenstilstand
Rond 1955 was de ergste spanning geweken. Chroesjtsjov vond niet langer dat een oorlog onvermijdelijk was. Er liep een wapenwedloop sinds 1950. Een oorlog dreigde tot het einde van de mensheid door de hoeveelheid kernwapens. Chroesjtsjov vond dat het communisme en kapitalisme vreedzaam moesten samenleven (vreedzame coëxistentie).
De spanningen liepen nog een paar keer hoog op doordat Chroesjtjov blufte. Zoals toen hij dreigde West-Berlijn in te nemen. Uiteindelijk liet hij de Berlijnse Muur bouwen. Om Chroesjtjov te laten weten dat het niet verder mocht, stuurde hij troepen naar Berlijn. Deze gingen demonstratief oefenen in het neerhalen van muren.
In 1962 kwam de gevaarlijkste crisis doordat de VS ontdekten dat er Russische kernraketten op Cuba stonden waar Castro de macht had gegrepen. Kennedy eiste dat Chroesjtjov ze weghaalde en beval zijn schepen de Russische schepen tegen te houden. Chroesjtjov zei dat hij daar niks van aantrok en beide landen zetten hun kernwapens op scherp. Op het laatst gaf Chroesjtjov toch toe. In het geheim beloofde Kennedy dat hij Castro met rust zou laten en raketten uit Turkije zou weghalen.
H 4.3
Na de Cubacrisis kwam er in de Koude Oorlog een periode van ontspanning tussen de VS en de Sovjet-Unie. De SU kreeg een nieuwe leider en gingen in hoog tempo door met de opbouw van nucleaire wapens. De VS en de SU hadden nu kernwapens, zoals intercontinentale kernraketten. Ze gingen onderhandelen over de wapenwedloop. In 1972 werd een deel bevroren, daarna sloten ze ook de andere wapenverdragen.
De leider van China, Mao Zedong, verweet de Sovjetleiders verraad aan het ware communisme. In de SU was een corrupte en welvarende bovenlaag ontstaan. Hier moest Mao niks van weten. Hij begon in 1966 de Culturele Revolutie. Alle ongelijkheid moest verdwijnen. Iedereen moest op het platteland werken, wie niet mee deed, werd gestraft.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden