H2 paragraaf 1 t/m 8

De republiek werd bestuurd door regenten, zij hadden zowel op het plattenland als in de stadsbesturen macht. De regenten kwamen uit een kleine groep rijke families, in deze tijd vonden ze dat alleen de allerrijkste bestuurs banen mochten hebben. Dit Coöptische systeem zorgde ervoor dat lange tijd de macht in de handen van de rijke regenten was.
Het grootste deel van de bevolking bestond uit gewone burgers, zelfstandige winkeliers en ambachtslieden. Zij konden profiteren van de welvaart, maar de loonarbeiders hadden het moeilijker. Was je werkenloos of invalide? Dan was je afhankelijk van de armenzorg van de kerk.

§5. Vorsten in Europa

In de 16^de en 17^de eeuw waren de meeste landen een monarchie, ze werden bestuurd door een koning (monarch). Alle koningen werden opgevolgd door hun zoon of dochter. Spanje, Engeland, Frankrijk, Oostenrijk, Denemarken, Zweden, Rusland en Pruisen waren monarchieën. De vorsten hadden alleen 1 probleem: ze waren afhankelijk van adel, als de adel niet mee wilden werken konden de vorsten niets. Hierin wilden de Europese vorsten verandering brengen.

Lodewijk de XIV (14^de) probeerde zijn rijk voor het eerst op een andere manier te besturen: als hij geld nodig had, wilde hij belasting kunnen opleggen, als hij oorlog wilde voeren, wilde hij over een eigen leger beschikken. Iedereen moest hem gehoorzamen: Konings wil was wet! Adel en geestelijkheden mochten alleen advies geven als de koning hierom vroeg. Lodewijk XIV wilde de absolute macht in handen krijgen. Om zijn macht te tonen liet hij een enorm paleis bouwen, regelmatig werden hier grote feesten gehouden, bestuurde vanuit hier Frankrijk en gaf hij opdracht om oorlog te houden. Voor de kostbare oorlogen en het dure hofleven van Lodewijk had hij veel geld nodig, dat wilde hij in de handel verdienen. Hij stimuleerde de export en hield de import laag door hoge invoerrechten te heffen, zo ontstond er een handelsoverschot. Dit systeem noem je het mercantilisme genoemd. Lodewijk vond zichzelf het middelpunt werd daarom zonnekoning genoemd. God had hem uitgekozen om te regeren.

In landen als Zweden, Oostenrijk, Rusland en Pruisen kwamen absolute vorsten met absolute macht. Ook stimuleerden zij de handel en de nijverheid, want als het economisch goed ging met hun land konden ze meer belasting heffen en meer geld uitgeven. De tijdelijke legers met huursoldaten die werden geleid door adel schaften ze af. Hiervoor in de plaats kwamen goed getrainde legers met professionals. Vooral Frederik Willem I slaagde hier goed in, hij kreeg dan ook de bijnaam ‘de soldaten koning’. Ook bepaalde de absolute vorsten over rechtspraak

§6. Kunst aan het hof van Lodewijk XIV

In het hof van Lodewijk was alles gericht op pracht, praal en amusement. Meer dan duizend edelen en hun vierduizend bedienden woonden permanent in “Palais de Versailles”. Veertig jaar lang hadden vele kunstenaars en duizenden arbeiders gewerkt aan dit bouwwerk. De koning spaarde kosten en moeite om schilders, beeldhouwers, musici, dichters en schrijvers aan zijn hof te binden en voor zich te laten werken. Veel kunstenaars waren hun halve leven in dienst van de koning om de kunstwerken voor hem te maken.

De inrichting van het paleis had vooral Charles Le Brun gedaan. Een belangrijke dienaar kwam deze man tegen en bood hem een baan aan in dienst van de koning, hij pakte dit met beide handen aan en werd al snel de belangrijkste schilde van het hof. Alle schilderijen die hij van de zonnekoning maakten, al zijn wandtapijten ze kregen allemaal een plekje in het paleis. Hij zorgde er ook voor dat er op elke decoratie in het paleis een zon of een L te zien was

Lodewijk was nog trotser op zijn tuinen en park dan op het paleis. Hij liet een gids maken waarin 25 hoofdstukken de koninklijke gasten werden rondgeleid, de inrichting van de tuin was het werk van André Le Nôtre. De tuinaanleg was geen gemakkelijk karwei, het gebied was oorspronkelijk een moeras dat is drooggelegd. Maar voor fonteinen, vijvers en watergrotten had hij weer water nodig. En dan hebben we het nog niet gehad over de duizenden kilo’s aarde en 150 000 planten. Het meest opvallende was de strenge symmetrie. De natuur werd volkomen naar de wil van de mens vorm gegeven, zo kon je ook weer de absolute macht van Lodewijk zien.

Lodewijk hield niet van lezen, maar wel van muziek. Hij speelde ook zelf in een paar balletten, hij vond ook dat er een hofcomponist nodig was, dit werd Jean-Baptiste Lully. Hij is bekend geworden door zijn overzichtelijke opera’s over verhalen uit de Griekse mythologie. Het uiterlijk was bij deze opera’s zo belangrijk dat door het dragen van maskers, pruiken, hoge hakken en zware kostuums de zangers zich nog nauwelijks konden bewegen. Vanaf zijn aanstelling tot aan zijn dood vond er ieder jaar in het paleis wel een operapremierè plaats, deze opera’s waren om de glorie van de Zonnekoning te onderstrepen. Als de koning een oorlog had gewonnen of genezen was van een griepjes, componeerde Lully te ere daarvan een muziekstuk.

§7. Michiel de Ruyter

Op 6 juli 1667 kwamen duizenden mensen kijken naar het oorlogsschip ‘De royal Charles’, een paar werken hiervoor had Michiel de Ruyter dit schip veroverd in de buurt van Chatham. Hij werd als een held ontvangen en is tot op de dag van vandaag een beroemde Nederlander. Na zijn dood werd hij begraven in de nieuwe kerk in Amsterdam in een groot praalgraf.

Michiel Adriaenszoon de Ruyter is in Vlissingen geboren en werkte al vroeg bij zijn vader in de touwslagerij. hij haalde veel kattekwaad uit, maar dit hield snel op toen hij op zijn 11^de als scheepsjongen naar zee mocht. Hij was erg leergierig en klom snel op toto stuurman en schipper op verschillende handelsschepen.
in 1650 wilde de Ruyter stoppen met het zeemansleven. Maar de eerste Engelse oorlog brak uit en de Republiek dreigde te verliezen. Raadspensionaris Johan de Witt, zijn latere vriend, wist hem over te halen voor het landsbelang om weer in dienst te gaan. In de Tweede en Derde Engelse Oorlog steeg de roem van Michiel. Vooral na de tocht naar Chatham, waar hij het Engelse oorlogsschip veroverde. Uiteindelijk werd hij benoemd tot opperbevelhebber van de vloot. Tijdens een zeeslag tegen Frankrijk werd Michiel geraakt in beide benen en stierf een week later aan zijn verwondingen. De begrafenis van zijn gebalsemde lijf volgde bijna een jaar later.

Michiel Adriaenszoon de Ruyter is in Vlissingen geboren en werkte al vroeg bij zijn vader in de touwslagerij. hij haalde veel kattekwaad uit, maar dit hield snel op toen hij op zijn 11^de als scheepsjongen naar zee mocht. Hij was erg leergierig en klom snel op toto stuurman en schipper op verschillende handelsschepen.
in 1650 wilde de Ruyter stoppen met het zeemansleven. Maar de eerste Engelse oorlog brak uit en de Republiek dreigde te verliezen. Raadspensionaris Johan de Witt, zijn latere vriend, wist hem over te halen voor het landsbelang om weer in dienst te gaan. In de Tweede en Derde Engelse Oorlog steeg de roem van Michiel. Vooral na de tocht naar Chatham, waar hij het Engelse oorlogsschip veroverde. Uiteindelijk werd hij benoemd tot opperbevelhebber van de vloot. Tijdens een zeeslag tegen Frankrijk werd Michiel geraakt in beide benen en stierf een week later aan zijn verwondingen. De begrafenis van zijn gebalsemde lijf volgde bijna een jaar later.

§8. Het Ottomaanse Rijk

Het Turkse Istanbul is de enige stad ter wereld die in twee werelddelen ligt. Het westelijke deel ligt in Europa en het oostelijke deel in Azië. Dit is de grootse stad van Turkije maar niet de hoofdstad, dat is Ankara. Lange tijd van Istanbul de hoofdstad van het Oost-Romeinse rijk. Het heette toen Constantinopel en was door keizer Constantijn gesticht op een plek waar eerder een Griekse stad had gestaan. Vele eeuwen later werd Constantinopel veroverd door de Turken. Zij veranderde de naam in Istanbul en maakte het de hoofdstad van het Ottomaanse rijk van. Eeuwenlang behoorde het tot de machtigste rijken ter wereld.

§8.1. Een machtig rijk

Het Ottomaanse rijk werd gesticht door Osman I, hij noemde zichzelf de sultan en zijn onderdanen werden in die tijd ottomanen genoemd. Het rijk ontstond in het huidige Turkije en breidde zich door veroveringen uit naar het Midden – Oosten, Zuidoost – Europa en kustgebieden van de middelandse zee. In 1453 belegerde het leger van sultan Mehmed II Constantinopel. Na 7 weken strijd viel de hoofdstad van het Oost – Romeinse rijk. Op 29 mei vielen de Ottomaanse soldaten de stad plotseling van drie kanten aan. De gebeden van de bevolking hielpen niet meer, Mehmed II maakte Constantinopel hoofdstad van zijn rijk. net als andere sultans regeerde Mehmed II als absolute vorst. Hij toonde zijn macht met het bouwen van een groot paleis aan de Bosporus: het Topkapipaleis. Van hieruit regeerde hij en zijn opvolgers het rijk. In de 17^de eeuw was het rijk op zijn hoogtepunt van zijn macht. In 1683 probeerde ze zelfs Wenen te veroveren, maar dat mislukte, in 1 dag versloeg het Poolse leger de belegeraars. Hierna brokkelde de macht af, en in 1923 verdween het van de kaart. Het huidige Turkije kwam ervoor in de plaats.

§8.2. Een welvarend en godsdienstig rijk

Door het Ottomaanse rijk liepen verschillende handelsroutes van Europa naar China. Omdat de Ottomaanse troepen het rijk beschermde, konden handelaren met hun goederen veilig reizen. De Ottomanen verkochten producten die in Europa zeer geliefd waren, bijvoorbeeld tapijten. Ook de handel in wol, zijde en andere textielproducten was zeer winstgevend. De Ottomanen verdiende ook veel geld met belastingen, zo moesten kooplieden betalen om door het rijk van de sultan te rijzen.  
in het Ottomaanse rijk speelde religie een belangrijke rol in de politiek en het gewone leven. De sultan was zowel de politieke als de geestelijke leiders van het rijk. andere landen veroverde zij in de naam van Allah. Kerken werden tot moskee gebouwd en die gebieden kregen islamitische wetten, toch werden de joden en christenen grotendeels met rust gelaten. Christenen mochten hun godsdienst blijven uitvoeren, al moesten ze hier wel extra belasting voor betalen. Tegelijkertijd voerden de sultans heftige strijd tegen het christendom.