Geschiedenis hoofdstuk 4 (SX)

De Trojanen

Homerus was de 1e die het verhaal van de Trojanen opschreef. De Ilias (Ilion= Troje)

Trojaanse oorlog:

• Wie begon met Eris, ruzie godinnen
• Paris schaakt Helena van Sparta

   = uitvoeren van liefde

Het gevolg is dat de Grieken 10 jaar lang de stad Troje belegeren.

• Truc met het paard
• Loöken waarschuwt tegen paard, maar: Palles Athene stuurt wurgslangen uit de zee op hem af.
• Apollo steunde de Trojanen
• Oorlogen duurden noooooit 10 jaar! Wie lette er anders op de bezittingen thuis!
• Niemand gelooft nog in de Griekse goden
• Wurgslangen??? In de zee??? In Griekenland???
• Oorlogen gingen om belangrijkere zaken dan de eer van de vader van een of ander Grieks prinsesje
• Wie is hier nou zo dom om in de truc met het paard te trappen

TWIJFELS!!!

Volksverhaal= sage

Mythe is een bekent verhaal met onwaarheden en misschien een ware kern.

Historische waarheid is waarschijnlijk historische waarschijnlijkheid.

Perzische oorlog

494 v. Chr. Opstand van de Grieken, in klein Azië steun van Athene. De Perzen waren boos op Griekenland en dus viel koning Darius Griekenland aan (492). Maar er kwam een storm en omdat ze langs de kust voeren werden alle verwoest.

490 2e poging: 1e Perzische oorlog = slag bij Marathon. Nu staken ze over. Ze kwamen op het strand, maar toen werden veel Perzen bang en renden terug naar de schepen om naar Athene te varen. Athene werd op tijd gewaarschuwd en de Perzen werden verslagen.

480 2e Perzische oorlog: Xerxes (opvolger van Darius (zoon)) neemt wraak +- 150.000 man deden mee. Ze groeven zelf een kanaal, maar door het graven wist Griekenland dat ze kwamen. Dus bouwden Griekenland een grotere vloot. Maar er waren te weinig roeiers, dus de Theten (mensen zonder vast werk) moesten roeien. Ze kwamen uit Pireus (de haven van Athene). Ze waren erg sterk.

Belangrijke slag op zee= Salamis

Belangrijke slag op het land= Plantea

Griekenland ligt op Balkan

Grieks landschap had veel eilanden en bergen waardoor er veel stadstaten (poleis) kwamen. Omdat je in Griekenland geen graan kon verbouwen moesten ze handelen met Egypte, Oekraïne en Zuid Azië.

Griekse kolonisatie (750 v. Chr.) was Zwarte Zee, Zuid-Frankrijk en Italië.

Kolonisme (na Chr.) = een staat overnemen

Kolonisatie (v. Chr.) = een staat richten

Sparta was onoverwinnelijk (werd gezegd)

Sparta was 5 stadstaten die één werden.

Lycurgus werd 10 jaar verbannen. Veel poleis bekeken wat het beste voor Sparta was.

In Sparta was alles simpel en hard om de mensen hard en goede soldaten te maken.

Op je 7e werd je weggehaald bij je moeder en werd je opgevoed door 12-jarigen die door 16-jarigen soldaten werden getraind. Als je 10 was mocht je op riet slapen, maar je moest het zelf maken.

Crypteia= een examen voor als je 18 was. Dan werd je gedropt ergens in het bos en moest je terugkomen met een dode Messeniër.

Omdat je in Sparta niet handelaar mocht zijn was Athene veel rijker dan Sparta en daarom ook sterker in de oorlog.

Iedereen moest z’n wapenuitrusting zelf betalen, dus alleen rijke mensen vochten mee.

Cavalerie/ruiters/ridders waren heel rijk, omdat ze een paard moesten betalen.

Omdat de koning afhankelijk was van de rijken ontstaat de Gerousia.

Op dat moment dat ook armen het land verdedigden krijgen zij ook stemrecht.

Functie van een stad:

• Handel/nijverheid= de agora (kooplieden=handel ambachtslieden= nijverheid)
• Militair= bescherming
• Politiek= bestuurscentrum= ecclesia op de Pnyx
• Religieus= veel tempels

Op de Ecclesia werden niet stemmen geteld, er was een rechter die besloot voor wat de meerderheid had.

Het bestuur voert beslissingen uit met hulp van een ambtenaar.

De enige bestuursleden die altijd worden gekozen zijn de Strategoi, omdat je wilt dat de juiste persoon je land verdedigt.

De Patronus kocht vaak stemmen bij huurders, dit heet het Clyentene-systeem, anoniem-geheim.

Stemfie= selfie in een stemhokje, maar veel mensen vinden dit niet goed om dat je er dus stemmen mee kunt kopen.

1x per jaar is het ostracisme= schervengericht op aardewerk schreef iedereen de naam van de persoon die ze temachtig vonden worden, deze persoon werd verbannen. Hier was een relatiever meerderheid voor nodigen het quorum 6 duizend mensen. Maar eerst moest besloten worden of ze überhaupt wel iemand gingen verbannen.

Quorum= minimaal aantal stemmen om een stemming geldig te laten zijn.

Politici werden betaald om deze redenen:

• Tegen omkoping
• Het werk was fulltime
• Concurreren met het bedrijfsleven

Begrippen:

Kolonie= gebied wat je in bezit neemt en gaat wonen

Interpreteren= achterhalen van betekenissen

Verfraaien= mooier maken

Taboe= cultureel verboden (niet in de wet)

Hopliet= Griekse voetsoldaat

Hoplos= schild

Marinier= voetsoldaat die door schepen werd afgezet

Terrorist= vrijheidsstrijder

Slagorde= falanx

Autocratie= één heerser

Strategoi= veldheren die veel macht hebben

Aristocratie= de adel heerschappij

Ecclesia= volksvergadering (alleen mannen met burgerrecht)

Gerousia= vergadering van de edelen

Oligarchie= regeren met een kleine groep

Autocraat= in Griekenland de Tiran

Bij een staatsvorm wordt gekeken naar staatshoofd.

Gekroonde staatshoofd= monarchie (koning)

Ongekroond staatshoofd= republiek (president)

Attica= gebied rond de stad Athene

Wapenwetloop= als de tegenstander iets nieuws bedenkt moet je daar weer iets nieuws voor bedenken enz.

Ambachtslieden= handwerkers

Athene= 1e staat die een democratie had in 509 (door kleisthenes weerbaarheid zorgt voor politieke participatie)

Participatie= deelname

Burgerrecht is burgerplicht= wie zijn land verdedigt wil erover mee kunnen praten

Directe democratie= burgers die zelf beslissen (referendum en Athene)

Indirecte democratie= mensen kiezen iemand die hun vertegenwoordigd (2e kamer)