Feniks 4/5 havo Tijdvak 2: ''Grieken en Romeinen''

Tijd van Grieken en Romeinen

• De Griekse wereld:
• Deze wereld bestond uit verschillende stadstaten (polis)
• Deze waren onafhankelijk, en vochten ook tegen elkaar.
• Maar ze deelden ook zaken als:
  • Goden
  • Kunst
  • Olympische spelen

Hoe werd de polis bestuurd?

• 1) In eerste instantie door een koning. Als een vorst regeert noemen we dit een monarchie (Erfopvolging)
• 2) In de loop van de tijd zien we dat de koning verjaagd wordt en hij plaatsmaakt voor een Aristocratie. Een aristocratie is een bestuursvorm waarin edelen het voor het zeggen hebben.

• Edelen zijn mensen met veel geld die veel aanzien hebben door hun rol in het leger. Omdat zij een belangrijke rol in het leger hebben mogen zij regeren.

• 3) De derde bestuursvorm in tirannie. Een Tiran komt vaak aan de macht door geweld een onderdrukt het volk. Dit is dus vaak een wrede leider.
• Tegenwoordig wordt zo’n leider ook wel een dictator genoemd.
• 4) In de polis Athene ontstaat in 509 . Chr. De democratie. ‘Het volk’ heeft de macht en mag stemmen.
• ‘Het volk’ heeft de macht, maar niet iedereen.
  • Vrouwen mogen niet stemmen
  • Slaven hebben geen stemrecht

• Je mag alleen stemmen als je man bent, uit Athene komt en vrij bent. Mensen die mogen stemmen hebben Burgerschap.
  • Of je rijk of arm bent, maakt niet uit!!
• Athene is een directe democratie.
  • Als burger moet je aanwezig zijn tijdens de volksvergadering om te mogen stemmen.

• Schervengericht: wegstemmen van gevaarlijke politicus

Mythe: Verhaal waarin een Griekse god of held voorkomt

• Mythisch denken: Goden verantwoordelijk houden voor natuurverschijnselen en ziektes.
• Iemand ziek? Offeren bij de god van de geneeskunde.
• Goede oogst? Offeren bij de godin van het graan.

Wetenschappelijk Denken

• Sommige geleerden krijgen kritiek op deze manier van denken en gingen opzoek naar logische oorzaken voor verschijnselen.
• Deze denkers noemen we filosofen (houden zich bezig met wetenschap).
• De Arts Hippocrates kwam tot de ontdekking dar er allerlei natuurlijke oorzaken zijn voor ziektes.
  • Water koken voor je het drinkt!
• Een school voor artsen in Athene

Filosofen

• Filosofen gaan zich niet alleen richten op natuurverschijnselen, maar ook op de samenleving.
• De Griekse filosofen komen in contact met andere volkeren en constateren dat deze volkeren hele andere gewoontes en waarden hebben.

• Geluk. Is geluk voor iedereen hetzelfde?
• Filosofen stellen dus vragen en proberen zo achter de werkelijkheid te komen.

Romeinse Rijk

• Rome begint als stad/stadstaat
• Tot 509 v.Chr. werd Rome bestuurd door een koning.
  • Bestuursvorm: Monarchie
• Vanaf 509 v.Chr. wordt Rome een Republiek
  • Land/rijk zonder koning
• Adellijke families hebben de macht. Deze families kwamen samen in de senaat.
  • In de senaat overlegden deze families over het bestuur.

Romeinse overheersing

• Redenen voor uitbreiding grondgebied:
  • Meer landbouwgrond
  • Meer inwoners = meer belastinginkomsten
  • Troepen tevreden houden (meedelen in de buit)
  • Honger naar macht
• Romeinen waren mild voor de overwonnen volkeren zolang de overwonnen volkeren de Romeinse overheersing accepteerden

• Sommige overwonnen volkeren namen zelfs deel in het leger van de Romeinen.
  
• De Romeinen stichtten een Imperium.
  • Meerdere volkeren worden door één volk bestuurd.

Romeinen komen in aanraking met de Grieken

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

• Romeinen nemen cultuur over van Grieken en verspreiden die over Europa.
  • Beelhouwkunst
  • Architectuur
  • Kennis
• Romeinen nemen veel klassieke aspecten van de Grieken over, maar komen ook met verbeteringen:
  • Koepels
  • Boogconstructies
  • Gebruik van beton

Van Republiek naar keizerrijk

• De generaals hadden veel aanzien in het Romeinse Rijk
  • Soldaten vochten met name voor hun generaal en voelden zich verbonden aan de generaal
• Een bekende generaal is Julius Caesar. Hij is gelief onder zijn soldaten.
  • Zorgt voor buit voor zijn soldaten
• Caesar probeert de macht naar zich toe te trekken, maar wordt vermoord.
• Er ontstaat een periode van chaos in het Romeinse Rijk (veel burgeroorlogen, oorlog binnen rijk)
• Geadopteerde zoon van Caesar en grijpt de macht en wordt de eerste keizer: Augustus.

Romeins Imperium = Rijk

• Groot rijk door:
  • Goed geleid leider
  • Sterke grenzen (limes). In vredestijd waren deze grenzen open en handelen Romeinen met andere volkeren
• Vanaf het jaar 0 tot het jaar 200 spreken we over de Romeinse vrede: Pax Romana. Er waren weinig oorlogen binnen het rijk.

Romeinen zorgden voor:

• Landbouwstedelijkesamenleving: Een samenleving waarin zowel mensen leven die op het platteland wonen als in de stad.
  • Romeinen stichtten veel steden
• Goede wegen.
  • Gevolg: goed voor handel en het leger
• Veiligheid
  • Door een sterk leger
• Goed bestuur
  • Wetgeving: duidelijke wetten waaraan mensen zich moesten houden