Rusland steunde Servië en sprak dreigende taal in de richting van Oostenrijk-Hongarije, en leek tussenbeide te zullen komen, waardoor Duitsland (bondgenoot van Oostenrijk-Hongarije) de oorlog aan Rusland verklaarde. Frankrijk had echter een verbond met Rusland en ging zich ook met de zaak bemoeien. Hierop verklaarde Duitsland ook aan Frankrijk de oorlog.
Nieuw in de Eerste Oorlog was:
- Gifgas
- Vliegtuigen
- Machinegeweren
- Tanks
Slag aan de Marne De Duitsers trokken door België en kwamen aan in Noord-Frankrijk. Daar wachtte hen de Slag aan de Marne door het Franse leger, gesteund door Engeland. Duitsland werd tegengehouden, maar niet echt teruggedrongen. Ze groeven loopgraven waarin ze de Fransen en Engelsen afwachtten. Die groeven zich op hun beurt ook in. Er ontstonden nu loopgraven, Duitse tegenover Franse, soms maar honderd meter van elkaar vandaan, die steeds langer werden en zich ten slotte uitstrekten, dwars door Noord-Frankrijk, van de Zwitserse grens tot aan de Belgische kust. De Slag aan de Somme was een grote veldslag. De slag duurde bijna 5 maanden, maar de geallieerden schoten niks op. Ze veroverden enkele honderd vierkante kilometers. Er vielen in de slag ongeveer 300.000 doden aan geallieerde en Duitse kant en heel erg veel gewonden. De twee enorme legers hebben zich vier jaar lang ingegraven zonder enig voordeel te bereiken. Vandaar ook de naam "loopgravenoorlog" voor de Eerste Wereldoorlog.
In 1918 kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog doordat Frankrijk en Engeland versterking kregen van de Verenigde Staten. Frankrijk en Engeland kregen er daardoor zoveel soldaten bij, dat Duitsland in november 1918 om een wapenstilstand vroeg. Een jaar later werd in Versailles bij Parijs de officiële vrede gesloten. In de vier jaar die de oorlog geduurd had, waren ongeveer 10 miljoen soldaten gesneuveld.
Novemberrevolutie
De Novemberrevolutie was een revolutie tussen 1918 en 1919 in Duitsland. Tijdens de Novemberrevolutie werd de monarchie afgeschaft. Niet werd alleen de keizer afgezet, maar ook de heersers van alle deelmonarchieën. Ook werden de deelstaten opnieuw ingedeeld. De Duitse keizer Wilhelm I was inmiddels gevlucht naar Nederland, waar tot aan zijn dood in 1942 heeft geleefd. Uiteindelijk kwam er ook een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Het Ottomaanse Rijk was veranderd in het huidige Turkije, Oostenrijk-Hongarije was uit elkaar gevallen en het Duitse Keizerrijk werd een republiek, de Weimarrepubliek. Het Verdrag van Versailles in 1919 maakte Duitsland de schuldige voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en moest veel grond en zijn koloniën afstaan, net als het leger. Ook moest Duitsland alle gemaakte schade terug betalen aan onder andere Frankrijk en België. Niet alleen aan de kant van de Centralen was veel gebeurd. In 1917 werd in het Russische Keizerrijk de Keizerlijke familie vermoord tijdens de Russische Revolutie, waarna de Sovjet-Unie werd geboren.
Op 19 januari 1919 vond de Nationale vergadering van Weimar plaats. De vergadering bestond uit 400 leden, waaronder ook voor het eerst vrouwen. Tijdens de vergadering kwam er een nieuwe grondwet en parlement. En zo ontstond de Weimarrepubliek en was de Novemberrevolutie ten einde.
Crisis van 1923
De herstelbetalingen die Duitsland moest doen drukten zwaar op de economie en leidden in 1923 tot een grote crisis. De regering besloot dat ze niet langer de herstelbetalingen zouden betalen. Frankrijk bezette toen het Ruhrgebied om zo Duitsland te dwingen te om te betalen. Een algemene staking ontstond, de Ruhrstaking, waarbij de stakers financiële steun kregen van de regering. Hierdoor werd de inflatie wordt versneld, het economisch herstel wordt in gevaar gebracht en de ontevredenheid leeft weer op. De gevolgen van de inflatie waren groot. Het viel niet mee het economisch leven weer op gang te brengen. De gebiedsafstand betreft rijke industrie- en landbouwgebieden. Duitsland zit in grote schulden. De voornaamste slachtoffers vindt men onder de kleine burgerij en de middengroepen, die grotendeels vaste inkomens hebben.
Tweede Wereldoorlog
Duitsland werd schuldig verklaard voor het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog en het verdrag van Versailles werd getekend en samengesteld door de landen die meevochten. Er werden grote maatregelen genomen om Duitsland aan te pakken:
- Herstelbetalingen
- Duitsland was alle koloniën kwijt
- Het leger moest worden teruggebracht naar 100.000 man
De Tweede Wereldoorlog was de grootste oorlog die ooit gevoerd is. Alle grote landen deden mee en daarom was het een wereldoorlog. Duitsland vocht samen met Italië en Japan tegen de rest van de wereld.
De oorlog speelde zich af in Nederland en België tussen 1940 en 1945.
Adolf Hitler
Toen Duitsland na de eerste wereldoorlog verslagen was wilden de Duitsers wraak. In 1933 kreeg Duitsland een nieuwe minister president; Adolf Hitler. De partij van Hitler heette de NSDAP; De Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij. De aanhangers van deze partij noemden we nazi’s. Hitler greep al gauw de totale macht. Hij verbood de andere partijen en schafte de democratie af. Hij wilde van Europa één groot Duits rijk maken. Hij wilde de hele wereld veroveren.
Hij beschouwde de Duitsers, ariërs, als een soort supermensen (übermenschen). Hij beloofde de Duitsers weer werk, en dus geld. Helemaal onderaan stond het Joodse volk. De Joden kregen de schuld van alles wat er in het verleden fout was gegaan. Zo werden ze een zondebok en vijand van het volk.
Nederland
Op 10 mei 1940 begon voor Nederland de tweede wereldoorlog. De Duitse troepen overstroomden Nederland, België en Luxemburg. Duitsland was veel te sterk en na 5 dagen was Nederland bezet. De oorlogsschade was groot. Op 14 mei bombardeerden de Duitsers Rotterdam. 800 doden en 78 000 daklozen waren het gevolg. Veel mensen proberen te vluchtten naar Engeland. Er kwam censuur in Nederland. Dat betekent dat de kranten alleen berichten mochten schrijven die gunstig waren voor de Duitsers. Er was een tekort aan eten, kleding en brandstof. Alles werd door de Duitsers meegenomen. Om alles eerlijk te verdelen kwam er een bonnensysteem. Veel mannen moesten in Duitsland gaan werken. Wie dat niet wilde, moest onderduiken. Ook kwam er een avondklok; ‘s avonds mocht er niemand meer naar buiten.
Jodenvervolging
Hitler vond dat het Joodse volk minder was en een slechte invloed had op de samenleving. Er kwamen anti-joodse wetten. Joden mochten niet meer het café binnen, niet meer wandelen in parken, niet meer gebruik maken van het openbaar vervoer. Er kwamen voor hen gescheiden woonwijken.
Concentratiekampen
Daarna werden Joden opgepakt. Ze moesten naar een concentratiekamp. In Nederland waren ook verschillende kampen In totaal zijn 6 miljoen Joden omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De ondergang van Hitler
Toen de Engelsen er achter kwamen wat er gebeurde met de mensen in de concentratiekampen beloofden ze dat de Duitsers zouden worden gestraft voor wat ze deden. Ook Amerika en Canada wilden helpen. Het waren onze bondgenoten. Ze werden de ‘geallieerden‘ genoemd.
Omdat de geallieerden met zoveel waren wist Hitler dat hij het niet meer kon winnen. Toch vocht hij met zijn leger door tot 1945. Hij pleegde uiteindelijk zelfmoord in zijn bunker in Berlijn. Nederland werd op 5 mei 1945 helemaal bevrijd.
Na de bevrijding op 5 mei 1945 werd er feestgevierd. Alle regels van de Duitsers waren niet meer geldig. Daarna moest er hard gewerkt worden. Overal waar gevochten was, waren straten, spoorwegen en gebouwen kapot. We noemen deze periode de wederopbouw.
Begrippen
Weltpolitik: een politieke en militaire strategie om van Duitsland een ‘weltmacht’ te maken, ontwikkeld door Wilhelm II.
Alliantiepolitiek: buitenlandse politiek van Bismarck: tevredenheid uitstralen, bemiddelaar zijn tussen landen en door middel van de conferentie van Berlijn een nieuwe grote Europese oorlog voorkomen en bondgenootschappen sluiten.
Overzees imperialisme: het innemen van landen of delen land overzee. Militarisme: een grote invloed van het leger op de burgerlijke samenleving.
Totale oorlog: een oorlog waarbij ook de burgerbevolking betrokken en waarin alles is dienst in gesteld van de oorlogvoering.
Parlementaire democratie: vorm van democratie waarbij de burgers via gekozen vertegenwoordigers in het parlement invloed hebben op het beleid.
Republiek van Weimar: Duitsland in de periode van 1918/1919 tot 1933.
Conservatieve elite: het machtigste en rijkste deel van de bevolking die wil dat alles blijft zoals het is.
Beurskrach: belangrijke plotse val van beurskoersen.
NSDAP: Nationaal Socialistische Duitse Arbeiderspartij. Opgericht door Adolf Hitler.
Propaganda: ideeën, feiten of beweringen die met opzet zijn verspreid om het ene doel of individu te ondersteunen en het andere te schaden.
Paramilitair machtsvertoon: groepen die zich hebben bewapend en gewapende acties uitvoeren, maar niet tot het leger horen.
Rijkskanselier: Duitse minister-president.
Totalitair regime: een systeem waar iedereen wordt gecontroleerd.
Terreur: georganiseerd geweld om een bepaald doel te bereiken.
Censuur: toezicht op kranten, tijdschriften, boeken, radio, toneel en film.
Nazificatie: term waarmee men de maatregelen aanduidde waarmee de nazi’s Duitsland in een totalitaire dictatuur veranderden.
Arisch ras: het meest superieure menselijke ras (volgens Hitler).
Politiek van appeasement: deze politiek is erop gericht hoe dan ook de vrede te bewaren. Nationaalsocialisme: de ideologie van Hitler. De Duitse afkorting is Nazi. Er horen alleen ariërs in Duitsland. Ze geloven maar in één sterke leider, Hitler.
Genocide: moord op een heel volk of ras.
Geallieerden: de landen die samen tegen Duitsland, Italië, Japen en hun bondgenoten vochten. Deze bestonden uit Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, het Russische Keizerrijk (tot 1917) en de Verenigde Staten (vanaf 1917). Ook België, dat eerst neutraal was, sloot zich aan bij de Geallieerden, nadat het was aangevallen door de Duitsers.
Kenmerkende aspecten tijdvak 1 t/m 9
Tijd van jagers en boeren
Prehistorie
- De levenswijze van jagers-verzamelaars
- Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenleving
- Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Tijd van Grieken en Romeinen
Oudheid
- De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken ovr burgerschap en politiek in de Griekste stadsstaat
- De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
- De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
- De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
- De ontwikkeling van het Jodendom en het Christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten
Oudheid
- De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken ovr burgerschap en politiek in de Griekste stadsstaat
- De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
- De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
- De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
- De ontwikkeling van het Jodendom en het Christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten
Tijd van monniken en ridders
Vroege middeleeuwen
- De verspreiding van het christendom in heel Europa
- Het onstaan van de verspreiding van de islam
- De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid
- Het onstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
Tijd van steden en staten
Hoge en late middeleeuwen
- De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
- Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldllijke dan wel geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
- De uitbreiding van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten
- Het begin van staatsvorming en centralisatie
Tijd van ontdekkers en hervormers
Begin Nieuwe Tijd (Renaissance,
Ontdekkingsreizen, Reformatie)
- Het begin van de Europese overzeese expansie
- Het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
- De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
- Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
Tijd van regenten en vorsten
De Gouden Eeuw
- Het streven van vorsten naar absolute macht
- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en hetbegin van een wereldeconomie
- De wetenschappelijke revolutie
Tijd van pruiken en revoluties
Verlichting
- Rationeel optimisme en verlicht denken werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
- Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
- Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het absolutionisme
- De democratische revoluties in Westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrecht en staatsburgerschap
Tijd van burgers en stoommachines
Industrialisatie
- De industriële revolutie legde in de westerse wereld de basis voor een industriële
- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,
socialisme, confessionalisme en feminisme
- Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen
aan het politieke proces
- De opkomst van emancipatiebewegingen
- Discussies over de ‘sociale kwestie’
- De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
Tijd van wereldoorlogen
Eerste helft twintigste eeuw
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- De crisis van het wereldkapitalisme
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
- Massaorganisatie
- Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
- Betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
- De Duitse bezetting van Nederland
Tijd van televisie en computers
Tweede helft twintigste eeuw
- De dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld
- De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
- Wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
- De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw aanleiding
- Gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
- De eenwording van Europa
- De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden