De Koude Oorlog H5

§5.3 De wederopbouw in het Westen

The Red Scare

● In de VS was tijdens WO II niet zoveel schade aangericht. Zij ontwikkelden een echte supermacht.
● Supermacht = Een land dat zo veel macht heeft dat het in staat is om de loop van de (wereld)geschiedenis beslissend te beïnvloeden.

Marshallplan
● De onderhandelingspositie van de VS was vanaf 1945 heel sterk geworden. Toch konden ze het communisme niet geheel tegengaan.
● Toen kwam het Marshallplan (1947) die wilde zorgen dat Europa weer op de been kwam.
● Marshallplan = Economisch hulpprogramma van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marshall, om na de WO 2 Europa weer op de been te brengen.

Aantekeningen

Begin Koude Oorlog
-Jalta conferentie februari 1945
1. Oprichting organisatie wereldvrede
2. Vrije verkiezingen voor bevrijdde landen
3. Duitsland en Berlijn opgedeeld in bezettingszones

Einde Tweede Wereldoorlog in Europa  mei 1945
Einde Tweede Wereldoorlog in verre Oosten  augustus 1945

Ook Berlijn wordt opgedeeld in 4 zones. Berlijn ligt midden in de sovjet zone

Potsdam conferentie juli 1945
1. De opdeling Duitsland en Berlijn moest niet te lang duren
2. Duitsland moest een economische eenheid blijven (een land)(maar een valuta)
3. De Duitse industrie moest buiten bedrijf gesteld worden

De Grote Drie was een beetje veranderd. Het begon steeds minder goed te gaan. Ze hadden geen gezamelijke vijand of gezamelijk doel meer.

Marshallplan juni 1947
Financiële steun van VS voor wederopbouw in Europa
● Politieke invloed
● Voorkomen van uitbreiding communisme in Europa
● Economische belang (creëren afzetmarkt voor Amerikaanse producten)

In de Oostblok landen mocht het marshallplan niet aangenomen worden van stalin. Stalin was bang voor vooral het tweede punt.

1948 blokkade van Berlijn
Stalin is er klaar mee
● Duitse Mark ingevoerd in westzone
 Tegen afspraak Potsdam in (economische eenheid)
● Stalin is boos en blokkeert alle toegangswegen naar West Berlijn
● West Berlijn succesvol bevoorraad vanuit de lucht uiteindelijk heft Stalin de blokkade op.

In 1949 had de USSR ook kernwapens.
De Russen hebben afgekeken bij de Amerikanen. Ze hadden spionnen in Amerika zitten. Er ontstaat een soort wapenwedloop.
Ze gaan tegen elkaar op bieden.

Dit wil je ook lezen:

Linda (27) werkt in de zorg: ‘Hier kun je het verschil maken’

Conflict tussen Rusland + communtistiche oostblok
en  Amerika + kapitalistische westblok

Satellietstaten = Sovjet Unie is het grote land en de ander kleine landjes draaien daar als ‘satellieten’ omheen.

Hiërarchies = eigenlijk toalitaire staat

millitaire misser van Stalin in de Tweede Wereldoorlog is molentrovribbentrop

Chroesjtsjov ging zichzelf in een hogere positie brengen dan Stalin. Zodat hij meer aanhangers kreeg.

Gerehabiliteerd = geëerd

1956 = toespraak van Chroesjtsjov, het gevolg hiervan is de Hongaarse opstand
Ze willen een eigen staat zijn.
Chroesjtsjov stuurt het leger.

Dieptepunt van de Koude Oorlog
Er komt een opstand op Cuba door uitbuiting door Amerika.
Fidel Castro voerde het communisme in.
De Amerikanen worden weggejaagd.
Fidel Castro vraagt hulp van Sovjet Unie. Die zeggen ja. Daar kunnen ze zelf ook voordeel uit halen.

Artikelen atoombommen Hiroshima en Nagasaki
De mythe van de atoombom die 69 jaar geleden een eind maakte aan de tweede wereld oorlog.
6 aug 1945: eerste atoombom, op Hiroshima.
9 aug 1945: tweede atoombom, op Nagasaki

Hoofdvraag: Waren de atoombommen nodig om de Tweede Wereldoorlog te beëindigen?

De eerste mening: Ja, anders zou Japan niet hebben gecapituleerd (overgeven).

Midden jaren zestig, Vietnamoorlog (deel koude oorlog), theorie Gar Alperovitz: Truman had de bommen gebruikt om Stalin te intimideren en buiten de oorlog in Azie te houden, het was dus niet het einde van de tweede wereldoorlog maar de eerste diplomatieke zet in de Koude Oorlog. Japan zou zich ook zonder de bom wel hebben overgegeven, als zij hun keizer konden behouden.

Begin jaren negentig, eind koude oorlog, nieuwe archieven en documenten. Robert James Maddox in Weapons for Victory (1995): Truman had wel degelijk de atoombommen ingezet om de oorlog met Japan te beëindigen. De Amerikaanse president had een redelijke goede relatie met Stalin.
1999, Richard B. Franks in Downfall: De Japanners waren bereid om door te vechten tot het moment van de atoomaanvallen, of ze hun keizer konden behouden of niet.
De atoombommen waren dus het einde van de tweede wereldoorlog.
De bom maakte nauwelijks indruk

2005, boek Racing the Enemy van Tsuyoshi Hasegawa kwam uit. Zij beheerst zowel Engels, Russisch en Japans, ze kon dus gebruik maken van verschillend bronmateriaal van alle partijen: De atoombommen op Hiroshima en Nagasaki hadden weinig indruk gemaakt op de Japanners, er waren al veel meer doden gevallen door bommen. Bijvoorbeeld in Tokio. 9 aug 1945: er was maar een ding belangrijk, de onvoorwaardelijke overgave van Japan.

De genadeklap kwam van Stalin.
He overleg wat op 9 aug 1945 in Japan plaats vond was vooral omdat ze wisten dat ze waarschijnlijk zouden verliezen. Ze besloten nog een beslissende confrontatie met Amerika aan te gaan. Ze hoopten dat Truman dan bereid zou zijn met hun te onderhandelen over hun overgave. Zodat ze hun keizer mochten behouden, hun land zelf mochten demilitariseren, oorlogsmisdadigers zelf mochten berechten en dat er geen Amerikaanse bezetting kwam.
De Russen waren neutraal en moesten als bemiddelaar optreden.

Alleen liep het anders.

De Sovjet Unie viel op 9 aug Japan aan (in Mantsjoerije, China, bezet door Japan).
Dat had Japan niet verwacht, de Sovjet Unie had namelijk geen oorlogsverklaring gestuurd. Ze konden de bemiddeling van de Sovjet Unie nu wel vergeten.
Een Russische bezetting zou voor de Japanners nog erger zijn dan een Amerikaanse. Er zou dan weinig overblijven van de Japanse cultuur en het keizerlijke systeem. Bij een Amerikaanse bezetting zou er nog een kans zijn dat ze hun keizer mochten behouden, die de Japanners als een godheid zagen. De Sovjet Unie / Rusland is communistisch dus een keizer (die als godheid wordt gezien) past niet bij hun ideologie.
Japan gaf zich onvoorwaardelijk over.

Dit wil je ook lezen:

Simpel stappenplan voor betere wachtwoorden

Voorlopige conclusie: de atoombommen hebben niet geleid tot het einde van WO II

De mythe van de atoombom
Hoe kregen de atoombommen zo’n mythische status?
De atoombommen hadden namelijk vergelijkbare effecten als de ‘gewone’ bombardementen op andere Japanse steden zoals Tokio, waar meer doden vielen dan bij Hiroshima.
De atoombommen spraken enorm tot de verbeelding, er werd gesproken over ‘atomic bomb disease’. Het kwam vooral door de berichtgeving.
Er werd in The New Yorker een hele editie aan ‘de bom’ gewijdt. Er werd zelfs een boek van gemaakt dat verplicht werd op Amerikaanse scholen. Zo maakte het publiek kennis met de gevolgen van zo’n atoomaanval.
Alles werd een beetje overdreven en erger gemaakt.

Antwoord hoofdvraag:
De Amerikaanse president heeft de bommen wel gegooid met het idee de Tweede Wereldoorlog te beëindigen. Maar het liep anders dus wordt het gezien als het begin van De Koude Oorlog.