De eerste wereld oorlog

De eerste wereldoorlog >19e eeuw : - ontstaan bewegingen die opkwamen voor vrijheid en gelijke rechten. - opkomst Nationalisme=> Franse bezettingen door Napoleon (frankrijk) waren v. invloed op het eenheidsgevoel v Duitsers ; er ontstondgroeiende afkeer bij de onderdrukte volken in europa door de overheersing v hun landen; belangrijkste kenmerk : * liefde voor het eigen volk ; *verbondenheid met taal , cultuur, geschiedenis v. eigen natie(volk) , onderwijs speelden hierbij een belangrijke rol. * het nationalisme kon gepaard gaan met afkeer tegen andere volken die als vijand werden beschouwd. Het nationalisme werd geuit : - ih onderwijs werd kinderen geleerd trots te zijn op hun land. - door invoering vd dienstplicht kregen burgers met het leger te maken;het was eervol om voor je land te vechten. Ih leger leerde je dat je vaderland een goed is. uiteenvallen Ottomaanse Rijk door groeivh verzet en uitbreken v. opstanden het gevolg was dat de Balkanvolken (Grieken, Roemenen, Bulgaren en Serven) in opstand kwamen en zelfstandige staten uitriepen waaronder Servie. . - Het nationalisme ging vaak samen met afkeer anderen volken , die als bedreiging werden gezien. 1908: Bosnie en Hercegovina wilden aansluiting bij het nieuwe koninkrijk Servie, maar werden gehinderd door Oostenrijk. Oostenrijk en Hongarije vormden Donaumonarchie,(Habsburgse rijk) bestuurd door Oostenrijkse keizer. Er leefden tientallen minderheden daaronder veel Slavische volkeren die onafhankelijkheid wilden of aansluiting bij een Slavische staat. Oostenrijkse regering waren bang v. uiteenvallen keizerrijk, net als het Ottomaanse rijk, . Daarom onderdrukten ze het nationalisme onder de minderheden. Ook de verschillende bevolkingsgroepen , en opkomst v. Servie speelden een rol. Frankrijk en Engeland hadden zich sinds de middeleeuwen ontwikkeld tot eenheidsstaten: onafhankelijke landen met internationall erkende grenzen , waar bewoners dezelfde wetten en regering hebben. Italianen en Duitsers woonden in verschillende zelfstandige landen, waar nationalistische bewegingen ontstonden. 1861 : Na jaren v strijd kwam de Italiaanse eenheid tot stand. 1870-1871: tijdens de Frans-Duitse oorlog werd de duitse eenheid uitgeroepen(1871); het nieuwe Duitsekeizerrijk werd de machtigste staat van europa.Frankrijk was verslagen en moest de provincie Elzas-Lotharingen rijk aan kolen en ijzer afstaan.Franse nationalisten wilden wraak nemen
1882 : samen met Oostenrijk, Italie vormde Duitsland de driebond; ze beloofden elkaar militaire steun bij oorlog. Extra

Kolonien leverden grondstoffen en afzetgebieden v d groeiende industrie in Europa. Het imperalisme leidde tot veel concurrentie in Europa. Frankrijk wilde Elzas-Lotharingen terug, maar oorlog met Duisland zou zeker op een Franse nederlaag uitlopen doordat : -1850-1900 : sterkere groei Duitse bevolking dan Franse waardoor duitsers een groter aantal manschappen ih leger hadden dan Frankrijk. - De industrieele vooruitgang van Duitsland groeide sneller dan die v Frankrijk en Engeland en maakte producten van grote kwaliteit (de technische kennis speelde de beslissende factor) waaronder betere wapens , goedkope export v Duitse producten Engeland was niet gelukkig met de concurrentie; Keizer Wilhelm II vond dat een grootmacht als Duitsland kolonien moest bezitten , dat gaf aanzien en paste bij het nationalistische denken in 1900 ; hij bouwde een oorlogsvloot om in Afrika en Azie kolonien te verwerven. Duitsland werd gezien als bedreiging voor London zowel op industrieel gebied als op de macht op zee en het Britse imperium. Rusland wilde ook buitenlandse invloed , met name de Balkan was belangrijk vanwege de verbinding met de Middellandse Zee. Rusland beschouwde de Slavische volken als broeders en steunde hun nationalistische plannen.Dit viel niet in goede aarde bij de Oostenrijkers. De oostenrijkse regering was bang dat het Slavische nationalisme voor de ondergang vh keizerrijk zorgde. 1882 : Oostenrijk, Italie en Duitsland >driebond
1894: Frankrijk en Rusland tekenen een verdrag
1904: Frankrijk sloot een vriendschapsverdrag met Engeland, Rusland sloot zich hierbij aan. Zo raakte Europa verdeeld in 2 vijandige kampen : - Triple Entente
Rusland, Engeland en Frankrijk. (Geallieerden ) - Driebond
De Triple Alliante, Duitsland, Italie en Oostenrijk-Hongarije.( ook wel Centralen genoemd vanwege hun ligging ih midden v Europa) . Tijdens een oorlog vocht het Duitse leger tegelijkertijd in het westen en oosten (tweefrontenoorlog) . De toestand werd door de wapenwedloop en oorlog dreigend. De waarschuwingen v. Pacifisten , mensen die streven naar blijvende vrede en ontwapeningen, hielpen niet
4 Aug.1914: Het Duitse keizerlijke leger trok via Belgie Frankrijk binnen. Duitsland wilde Frankrijk verslaan en daarna Rusland. Engeland mengde zich in de strijd en bracht samen met Duitsland de Duitse opmars tot staan. Duitsland moest op twee fronten vechten (tweefrontenoorlog). Westerlijke front: Belgische kust, door Frankrijk tot de Zwitserse grens. 1916: doorbraakpoging>Duitse aanval bij Verdun liep op niets uit. 1917: De V.S deed mee aan de zijde van de Entente=>het werd een wereldoorlog. Rusland leed zware verliezen en sloot na de Oktoberrevolutie (1917) een aparte vrede met Duitsland (maart 1918) Polen, Esten, Letten en Litouwers kregen onafhankelijkheid. November 1918: Oorlog was voorbij , Duitsland en zijn bondgenoten moesten de onvoorwaardelijke wapenstilstand aanvaarden. I)Aanleiding WO 1: Moordaanslag op Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand in Sarajevo- Oostenrijk besloot Servie aan te vallen. Coflicten op de Balkan=> moordaanslag op Franz Ferdinand door Serviërs, Rusland steunt Servië, Duitsland steunt OH, 23 juli; OH stuurt ultimatum naar Servië, Servië verwerpt het, en OH verklaart de oorlog aan Servië. Oorzaken WO 1: - opkomst nationalisme : (het steven v. een volk naar een eigen staat :servie) door de vijandelijke houding naar andere volken toe die een bedreiging vormden. - Wapenwedloop
Het wantrouwen tussen de vijandige bonden, leidde tot een wapenwedloop. - vorming v. Bondgenootschappen: - I)Triple Entente
Rusland, Engeland en Frankrijk. (Geallieerden ) - II)Driebond
Ook wel Triple Alliante, Duitsland, Italie en Oostenrijk-Hongarije.( Centralen ) militairisme trots zijn op het eigen leger en ervan uitgaan dat conflicten alleen op militaire wijze kon worden opgelost. - Imperialisme
Wedloop om kolonieen zorgde voor internationale spanningen. Hoe meer koloniën een land had, hoe meer aanzien. Prestige. Er ontstond een Domino effect: - O-H verklaart oorlog aan Servie - Mobilistatie Rusland - Duitsland verklaart oorlog aan Frankrijk eb Rusland - Duitsland wil via Belgie Frankrijk aanvallen : Engeland helpt Belgie - Von Schlieffenplan
Aard van oorlogvoering:ontstaan door kettingreactie;ook genaamd loopgravenoorlog. - Oorzaken v duitse nederlaag :  door de Britse blokkade v duitse haven kwamen de onmisbare voedselpakketen en grondstoffen niet aan.  De V.S. deed mee. Er werden maatregelen ondernomen zoals de Duitse aanval op Verdun (1916)), en de onbeperkte duikbotenoorlog ; Duitsers brachten ook schepen van onpartijdige (neutraal) landen tot zinken. Invloed Franse verzettingen op eenheidsgevoel onder duitsers: Duitsers voelden zich een door hun afkeer vd Fransen

Aard van oorlogvoering:ontstaan door kettingreactie;ook genaamd loopgravenoorlog, Soldaten vochten in ondoordringbare linies zoals prikkeldraad , bunkers en onderaardse gangen. De wijze waarop werd gevochten (woI): het front verplaatste zich bijna niet, machinegeweren en nieuwe wapens, zware granaten: gifgas, vlammenwerpers, oorlogsvliegtuigen en tanks bewees dat techniek belangrijk was. II)Duur strijd en gevolgen daarvan: Soldaten waren in 1917 het vertrouwen in de legerleiding kwijtgeraakt. Dat kwam door de slechte verzorging en de zinloze aanvallen waarmee honderdduizenden omkwamen .8.5 miljoen dode soldaten, enkele miljoenen invaliden en miljoenen burgerslachtoffers. In 1918 en 1919 werd de wereld geteisterd door een griepepedemie die nog meer slachtoffers eiste. Er was veel materiele schade, er waren veel staatsschulden, tijdens de oorlog was Europa overgeschakeld op oorlogsproductie, toen daarna moest worden teruggeschakeld bleek dat er een einde zat aan de industriele hegemonie van Europa. III)Deelname van landen: door deelname v veel landen en de vs werd het een wereldoorlog. Verloop van de strijd: Duitsland wilde Frankrijk verslaan voordat Rusland zou kunnen aanvallen. Om Frankrijk snel te kunnen verslaan maakten zij gebruik van het Von Sclieffen plan. Ze widen met een grote boog door Belgie om Frankrijk dan in de rug aan te vallen. De Belgen boden veel weerstand. Het Von Sclieffenplan mislukte, Duitsland werd gedwongen een tweefrontenoorlog te vechten. Beide partijen probeerden meer bondgenoten te krijgen, De driebond kreeg het Osmaanse rijk en Bulgarije aan hun zijde, de alliante kreeg Japan, en de VS. Mei 1915 verklaarde ook Italië aan OH de oorlog. Door de uitbreiding werd het een wereldoorlog. Westfront: Frankrijk ( Blitzkrieg ) Bij de Marne komt het Duitse leger niet verder; het wordt een loopgravenoorlog. Oostfront: Rusland begon dubbel offensief tegen Oost-Pruissen en OH, in Oost-Pruissen werden ze verdreven maar tegen OH wonnen ze terrein. Op de Balkan leden de geallieerden veel nederlagen. Eind 1915 werd Servie bezet door Duitse, OH en Bulgaarse troepen. De geallieerden handhaafden zich in Griekenland
Vanaf mei 1915 werd er ook gevochten aan de Italiaanse grens. Op zee legden de Britten een blokkade aan in de Noordzee, waardoor de grondstoffen toevoer geblokkeerd werd. De Duitse vloot kon de blokkade niet doorbreken, dus Duitsland kreeg een tekort aan grond- en voedingsstoffen. Duitsland reageerde met de inzet van duikboten, daardoor de britten goed getroffen werden, maar daardoor werden er ook neutrale schepen verwoest, wat een van de redenen was voor de VS ook de oorlog te verklaren. Het thuisfront: Heel het volk werd ingezet voor de oorlog, de staat werd groter. De uitgaven stegen, de staat werd machtiger, de staat probeerde de mening van mensen te sturen door propaganda, ze wilden dat mensen zouden gaan werken voor de oorlogsindustrie. Door de oorlog veranderden de sociale verhoudingen, de positie van vrouwen veranderde bijvoorbeeld. De Russische revolutie: Eind 1917 waren de partijen moe, onder de Fransen waren er muiterijen, de Italianen gaven zich zonder gevecht over. In OH braken voedselrellen en stakingen uit. In Duitsland waren er stakingen in de munitie industrie. In Rusland was de toestand het ergst, het leger viel uiteen: er deserteerden meer dan anderhalf miljoen soldaten. Er was ook nog een voedseltekort onder de bevolking en de politieke situatie was gespannen. Nadat er in de hoofdstad rellen en stakingen geweest waren trad op 12 maart de keizerlijke regering af. Dit betekende het einde van de tsaristische heerschappij. In de chaotische situatie die er toen was waren er drie machtscentra; de officieren van het tsaristische leger, liberalen uit het Russische parlement die na de troonafstand van de tsaar een voorlopige regering hadden gevormd en de arbeiders- en soldatenraden. De officieren wilde herstel van de oude orde, de voorlopige regering wilde liberale hervormingen en de Sovjets wilden radicale veranderingen. Rusland was nog steeds in oorlog met de centralen, en hoewel de bevolking er op tegen was, besloot de voorlopige regering om de oorlog voort te zetten. De sovjets besloten de regering te steunen mits het leger alleen een defensieve houding zou aannemen
De bevolking was niet blij met de nederlagen en was bereid te luisteren naar radicale alternatieven, die werden geboden door de bolsjewieken. Bolsjewieken
Op 16 april 1917 werd Lenin naar Rusland gebracht (leider van de Bolsjewieken) na de mislukking vluchtte Lenin naar Finland. De oktoberrevolutie: De bolsjewieken kregen steeds meer macht in de Sovjets, ze riepen een nationale vergadering bijeen. Voor dit congres grepen de bolsjewieken door middel van een staatsgreep in Petrograd de macht. De regering was zo gedemoraliseerd dat ze geen weerstand bood, en de nationale vergadering van de Sovjets keurde de machtsovername goed. De bolsjewieken hadden drie taken: De controle over het land winnen
Hun programma uitvoeren
En de oorlog beëindigen
In december 1917 sloten de bolsjewieken een wapenstilstand met de geallieerden. De vredebesprekingen leidden in maart tot de vrede van Brest-Litovisk. De burgeroorlog en de oprichting van de Sovjet-unie
Pas na een drie jaar durende burgeroorlog tegen anti-bolsjewistische groepen, kregen de bolsjewieken het enorme land onder controle. Geleidelijk veranderde Rusland in een eenpartijdictatuur. Om de burgeroorlog te winnen en de hervorming gestalte te geven werd nagenoeg de hele economie onder controle van de staat gebracht. Versailles
In 1917 verklaarde de VS de oorlog aan duitsland, maar ze moesten een leger opbouwen dat over de oceaan naar Europa verscheept moest worden, wat meer dan een jaar in beslag nam. In de tussentijd wilde Duitsland de oorlog in Frankrijk beslissen voor de Amerikanen arriveerden. Eind maart 1918 begon het Duitse offensief. Hoewel ze er in slaagden de geallieerden terug te dringen, mislukte de geplande oorzaak. In juli 1918 begonnen de geallieerden, met versterking in de vorm van Amerika, het tegenoffensief. Zij drongen het Duitse leger terug. Het leger van Duitsland stond op instorten, en dus moest Duitsland een wapenstilstandverzoek doen. De wapenstilstand
Op 1 oktober werd de liberale prins Max von Baden Rijkskanselier, daarna deed hij een verzoek aan Wilson om een wapenstilstand en vredesonderhandelingen. Op basis van de 14 punten. In de daaropvolgende weken ging alles heel snel: Terwijl de gevechten doorgingen werden wapenstilstandsonderhandelingen gevoerd door Turkije, OH en Duitsland. Op 30 oktober sloot het Turkse rijk een wapenstilstand, eind oktober proclameerden de Tsjechen, Joegoslaven en de Hongaren hun onafhankelijkheid en viel OH uiteen. Enkele dagen later accepteerde Oostenrijk een wapenstilstand. Op 29 oktober begon op de Duitse vloot een muiterij, die breidde zich snel uit en overal werden arbeiders en soldatenraden opgericht. Op 9 november deed Wilhelm 2 afstnd van de troon en vluchtte naar Nederland, in Berlijn werd een republiek uitgeroepen, en op elf november tekende Duitsland een wapenstilstand en trok zich trug tot achter de Rijn. De vredesverdragen van Parijs

Op 12 januari 1919 begonnen in parijs de onderhandelingen tussen de geallieerde mogendheden over de vredesregelingen met de centralen. Frankrijk wilde Duitsland verzwakken
Vs wilden stabiele rechtvaardige wereldorde
Frankrijk kreeg op de meeste punten zijn zin
Duitsland, die niet mocht deelnemen aan de besprekingen, kreeg op 7 mei de tekst van het verdesverdrag voorgelegd. De Duitse vertegenwoordigers wilden het verzachten, waarop de geallieerden dreigden de oorlog te hervatten. Op 28 juni tekende Duitsland het verdrag van Versailles. Samenvatting Geschiedenis
De 1ste wereldoorlog
Op 28 juni 1914 werd Franz Ferdinand, kroonprins van Oostenrijk-Hongarije, door een Servische scholier vermoord. Oostenrijk-Hongarije dacht dat Servië afwist van de aanslag. Het Duitstalige Oostenrijk-Hongarije had de steun van Duitsland. Daarom stelde Oostenrijk-Hongarije Servië een ultimatum. Servië dat net als Rusland een Slavische taal had, rekende op de steun van Duitsland. Daarom gaf Servië niet toe aan het ultimatum. Daarop verklaarde Oostenrijk-Hongarije Servië de oorlog. Oostenrijk-Hongarije en Duitsland stonden nu tegenover Servië en Rusland. Het Osmaanse (Turkse) Rijk had tegengestelde belangen met Rusland. Bij Oostenrijk-Hongarije en Duitsland voegde het Osmaanse Rijk. Deze werden samen de centralen genoemd. Bij hun tegenstanders, de geallieerden, voegde Duitsland’s aartsvijand Frankrijk. België had Engeland de als bondgenoot. Doordat Duitsland via België Frankrijk in viel, keerden België en Engeland zich ook tegen de centralen. De centralen en de geallieerden dachten beide snel deze grote oorlog gewonnen te hebben. Dit gebeurde niet, geen partij was sterk genoeg om te winnen. Tijdens de oorlog werd een offensieve tactiek gebruikt, de loopgravenoorlog. Door deze manier van aanvallen vinden vele mannen de dood. De Duitsers brachten met behulp van U-boten (Unter-Wasserbote) vele schepen tot zinken. Eén hiervan was de Lusitania, dit Britse passagiersschip werd door de Duitsers voor een troepentransport aangezien. Het schip wordt getorpedeert en er verdrinken meer dan 100 Amerikaanse passagiers. Doordat vele Amerikaanse schepelingen door Duitse torpedo’s de dood vinden, verklaart Amerika in april 1917 de oorlog aan de centralen. In maart 1918 sluit Lenin met de Duitsland de vrede van Brest-Litovsk, Rusland trekt zich terug uit de oorlog. Na de vrede van Brest-Litovsk zet Duitsland bijna al hun troepen in West-Europa in. Toch kunnen ze niet tegen de overmacht van de Fransen, Belgen, Engelsen en Amerikanen op. De Duitse keizer treedt in november 1918 af en de Duitse regering geeft zich over. Duitsland tekent in 1919 de vrede van Versailles, vrede die een einde maakt aan de grote oorlog. De grote oorlog wordt later de eerste wereldoorlog genoemd. Dit omdat er niet alleen in Europa oorlog is, maar ook in het Midden-Oosten, Afrika en het Stille-Oceaangebied. Er doen bijna 30 landen aan mee en de hele wereld merkt de gevolgen. Deze oorlog komt in de politieke top vijf omdat: - De eerste wereldoorlog 10 miljoen soldaten het leven kostte. - Er vele nieuwe ontwikkelingen zijn ingevoerd. Vliegtuigen en tanks waren nieuwe wapens in de oorlog. Daarnaast konden duikboten voor het eerst onder water aanvallen (torpedo’s). - Amerika leverde tijdens de eerste wereldoorlog veel aan Engeland. Er werd veel in Amerika geproduceerd en de basis was gelegt voor de Amerikaanse grootmacht nu. De vorige grootmacht Engeland was voorbij gestreefd. - Doordat de mannen naar het slagveld trokken, namen de vrouwen hun plaats in de fabrieken in. Ze maakten lange dagen en hun werk in de oorlogsindustrie was niet ongevaarlijk. Hun inspanningen bewezen dat vrouwen en mannen gelijken waren. Dit leidde uiteindelijk tot het stemrecht voor vrouwen. - Door de eerste wereldoorlog kwam de vrede van Brest-Litovsk en de vrede van Versailles. Hierdoor kwamen er nieuwe landen, ook werden de grenzen veranderd. Voorbeelden van de nieuwe landen zijn: Finland, Polen, Estland, Letland en Litouwen. In Zuidoost-Europa ontstond uit Servie, Montenegro, Dalmatië, Bosnië-Hercegovina en Slovenië het koninkrijk Joegoslavië. - Door de eerste wereldoorlog ontstond de Volkenbond, voorloper van de Verenigde Naties. - De vrede van Versailles werd door de Duitsers gezien als het Dictat. Deze in de eerste wereldoorlog ontstaande vrede van Versailles is de hoofdreden geweest voor de tweede wereldoorlog. Op 28 juni 1914 werd een schot gelost, waaruit een oorlog ontstond die de wereld 4 jaar in bedwang zou houden. Een oorlog met verschrikkelijke wapens (bijv. gifgas), en verschrikkelijke gevolgen. De achtergrond tussen Duitsland en Frankrijk. Wat Duitsland sowieso wou vermijden was een oorlog op twee fronten, dit kwam er echter toch. Rusland was in oorlog geraakt met Duitsland, maar Rusland had een bondgenootschap met Frankrijk tegen Duitsland. De situatie tussen Duitsland en Frankrijk was sowieso al gespannen want in 1870 t/m1871 had het Pruisische leger Frankrijk overrompeld, tot verbazen van de hele wereld. Duitsland hield Frankrijk in bedwang met het opnieuw opbouwen van een leger, dit deed Frankrijk later toch. Dus de Fransen waren al extra gemotiveerd want zón afgang als in 1871 mocht nooit meer gebeuren. België raakt ‘betrokken’ in de oorlog. Op de ochtend van 4 augustus 1914 viel Duitsland het ‘arme’ België binnen. Duitsland verwachtte en ging er in principe vanuit dat ze België wel in een dagje zouden oprollen. Maar dit bleek anders te zijn. België met een arm en zeer veroudert leger kon Duitsland eigenlijk geen schade aanrichten. Ze konden alleen de opmars een paar dagen langer op houden. Dit lukte hun goed als je bedenkt dat eigenlijk de hele wereld bedacht dat België zo opgerold was duurde t toch wel en paar dagen langer. Wat zeer slecht was voor het imago van het Duitser leger. Al hoewel t Belgische leger al uitgeschakeld was, zijn er toch nog belangrijke veldslagen tussen de geallieerden en de Duitsers in België geweest. Plaatje boek (de grote oorlog en de vorming van de 20 ste eeuw) blz 65
Engeland raakt betrokken in de oorlog. Er waren twee redenen dat Engeland zich mengde in het conflict, ten eerste; Engeland zag België en Nederland als bufferzone, nadat Duitsland België had aangevallen moest Engeland zich in principe wel verdedigen door Frankrijk te helpen. ten tweede; Engeland had een verbond met Frankrijk tegen Duitsland in 1901 gesloten. De VS en Canada mengen zich in de oorlog. In 1917 verklaard President Wilson van de VS, de oorlog aan Duitsland. De VS kwam precies op tijd, want Duitsland had de oorlog in het oosten al gewonnen en stond op het punt dit na te doen in het westen, echter door de komst van de VS veranderde er heel veel. De lopengraven oorlog. De eerste wereld oorlog staat vooral bekend als een loopgraven oorlog. Geen wonder want soldaten zaten soms weken in een loopgraaf. Ook was het een oorlog die soms nergens op sloeg. Bijv in 1914 met kerstmis ontmoetten de Duitsen soldaten de Britse soldaten. En zongen samen kerstliederen, dit is typerend voor de oorlog van de dag erna schoten ze elkaars hoofd er net zo vrolijk af. Ook de gas wapens en de tanks deden hun intrede tanks met niet alle succes maar de gas wapen waren meer succesvol. En een verschrikkelijke dood. Boek blz 366/367 Deze man heeft het zwaar te verduren gehad van de giftwapens! De belangrijkste en grootste gebeurtenissen in de eerste wereld oorlog kort samengevat : 1914: - Augustus; de mobilisatie. - September; de eerste slag aan de Marne. - December; het ontmoeten van Duitse en Engelse soldaten tijdens kerst. 1915 - April; het eerste gebruik van gifgas. - Juni; Armeense volkeren moord door de Turken. 1916 - Januari; dienstplicht word weer ingevoerd in Groot-Brittannië. - Februari; de slag bij verdun begint - Mei; de slag bij Jutland, de grootste confrontatie tussen de Duitse en Britse vloot. De Britten leden zware verliezen. 1917 - April; de VS en Canada mengen zich in de oorlog - April; de slag bij Arras
1918 - Augustus; duizenden Duitse soldaten geven zich over bij de Somme. - September; de geallieerden doorbreken de Hindenburg linie. - Oktober; Europa is in de ban van een griep epidemie. - November; de overgave van het Duitse leger. Boek blz 309 Britse soldaten bij de Hindenburg linie. Winnaar of verliezer? Uiteindelijk zegt men dat Duitsland heeft verloren, dit klopt wel maar aan de andere kant Duitsland heeft geen
Hoofdstuk 1

Voor WO 1
Aanleiding WO 1: Moordaanslag Franz Ferdinand
Oorzaken WO 1: - opkomst nationalisme - enootschappen: - Triple Entente - Triple Alliante
Domino effect: - O-H verklaart oorlog aan Servie - Mobilistatie Rusland - Duitsland verklaart oorlog aan Frankrijk eb Rusland - Duitsland wil via Belgie Frankrijk aanvallen : Engeland helpt Belgie - Von Schlieffenplan
Westfront: Frankrijk ( Blitzkrieg ) Bij rivier Marne wordt het Duitse leger gestopt: loopgravenoorlog
Oostfront: Veel succes voor Duitsland
1917: Russische revolutie
1918: Vrede Brest-Litowsk
Zee: 1916 onbeperkte duikbotenoorlog
20 april 1917: VS gaat meedoen aan WO 1 - burgers getroffen - lening moet worden terugbetaald - ideaal vrije democratische wereld Economie: - slecht met landbouw, industrie - vrouwen gaan werken
Einde WO 1 (11-11-1918) Vrede: Basis verdesbespreking ideeen van Wilson- 14 punten - zelfbeschikkingsrecht van het volk - vrijheid van zee en handel - open diplomatie - oprichting Volkenbond
Belangrijke vredesonderhandeling: - Clemenceau: hard - George: vooral handelsposten - Wilson: idealist

Juni 1919 Verdrag van Versailles - Duitsland gebieden afstaan: Elzas-Lotharinegn - Saarland onder toezicht van Volkenbond
Wat vonden de landen van het verdrag: Iedereen was ontevreden, want: Frankrijk: Duistland was niet kapotgemaakt
VS: Trekt zich terug van strijd (isolationisme) Engeland: - Frans overwicht - Handelscontacten met Duitsland weg
Italie: Had meer land verwacht
Duitsland: Het dictaat van Versailles