samenvatting geschiedenis bronwijzer H6

Geschiedenis Hoofdstuk 6 :

Par1.

Deelvraag: Welke veranderingen vonden er plaats in Nederland tijdens de regering van de koning Willem I? Beperkte vrijheid van godsdienst en drukpers,

(verenigde) Koninkrijk der Nederlanden = Samenvoeging van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden tussen 1815 en 1839 onder leiding van de koning Willem I

Conservatieven = aanhangers van een politieke stroming die dingen graag bij het ouden willen laten en zich keren tegen een te grote volksinvloednop het bestuur

Nederland Hervormde kerk = vanaf 1816 de naam van de vroegere ‘Gereformeerde Kerk’

Afscheiding = groep christenen die in 1834 buiten de Nederlandse Hervormde Kerk terecht kwam

1795 = Stadthouder Willem V vluchtte vanuit Scheveningen naar Engeland

1815 = Koninkrijk der Nederlanden

1816 = Willem I stelde het algemeen regelement op voor de Nederlandse Hervormde kerk

1830 = revolutie in Frankrijk

1832 = België werd een onafhankelijke staat

1834 = afscheiding en provinciale kerkbestuur schorste DS. De Cock

1839 = België als zelfstandige staat erkend door Willem I. Een Duitse bedrijf legde de eerste spoorlijn aan, van Amsterdam naar Regelement

1930 = Er kwam een Belgische opstand door onvrede

Koning

Ministers Benoemt

2e kamer 1e kamer

Kiest

Provinciale staten Kiest

Kiest

Kiezers

Koning Willem I was op politieke ouderwets/conservatief. Hij vond dat hij een wijze landvader was en die moest goed voor zijn kinderen zorgen, en wilde geen tegenspraak

Willem I werd ook de ‘de koning-koopman’ genoemd omdat hij maakte koloniën voor winst.

Willem I liet wegen en kanalen aanleggen daardoor kreeg hij de bijnaam ‘kanalen-koning’ voorbeeld van kanalen is Het Noordhollandsch Kanaal, van Amsterdam naar Den Helder

Par 2:

Deelvraag: Wat waren de gevolgen van de nieuwe grondwet van 1848?

Constitutie = Grondwet

Bijzondere scholen = Scholen die onderwijs geven vanuit een bepaald geloof of bepaalde levensovertuiging, bijvoorbeeld Protestant of Rooms-Katholiek

Constitutionele parlementaire monarchie = koninkrijk met een grondwet waar het parlement de grootste macht heeft

Censuskiesrecht = Je mag pas stemmen als je een bepaalde hoeveelheid belasting betaalt

Antirevolutionairen = Aanhangers van de 1e politieke partij die onder leiding van Abraham Kuyper opgericht werd in 1879 en zich verzette tegen ideeën van de Franse Revolutie

Confessionelen = Politieke stroming bestaande uit antirevolutionairen en rooms-katholieken, die in de 19e eeuw ontstond / gebaseerd op geloof

Algemeen kiesrecht = iedere volwassen burger heeft stemrecht

Liberalen = rijke burgers

Socialisten = arbeiders en armen

Antirevolutionairen = onderkant middenklassen

1848 = Liberale grondwet van Thorbecke ingevoerd. Een ware revolutiegolf door Europa. Slechts 7% van de volwassen mannen mochten stemmen

1887 = Grondwet werd veranderd. Eerste socialist in de kamer

1894 = Vereniging voor vrouwenkiesrecht opgericht, zij wouden dat vrouwen ook kiesrecht hadden alleen de socialisten vonden dit goed.

1900 = Helft mannen stemmen

1917 = Algemeen mannenkiesrecht

1919 = Kiesrecht voor iedereen. Vrouwen niet alleen las kamerlid gekozen konden worden(passief kiesrecht), maar ook zelf mochten stemmen(actief kiesrecht)

Par 3:

Deelvraag: Op welke manier ontwikkelde Nederland zich tot een eenheidsstaat?

Eenheidsstaat = Een land met een grondwet en centrale regering. Vanaf de Bataafse Republiek (1795) was Nederland een eenheidsstaat. Er was een gelijke rechtspraak voor het hele land

Volk = Een groep mensen met een gemeenschappelijke taal, cultuur en geschiedenis

Nationalisme = Gevoel van eenheid tussen mensen die Samen een staat vormen of een staat willen vormen

1795 = Patriotten riepen de Bataafse Republiek uit en Nederland kreeg een grondwet en het land werd een eenheidsstaat.

1815 = Na de samenvoeging van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden bleef de eenheidsstaat in stand

1816 = invoering van de Muntwet. Alleen noch maar guldens en centen

1817 = Koning Willem I alle maten en gewichten voor het hele land gelijkgemaakt.

1839 = België als zelfstandige staat erkend door Willem I. Amsterdamse tijd, alle treinstationsklokken liepen gelijk.

1850 = 60% leefde op het plattenland.

1852 = Weefmachine werd in Enschede aangedreven door stoomkracht

Voor 1800 waren de maten en gewichten in alle gewichten verschillend en ook daar binnen waren er verschillende

1892 = Nederland sprak in Europees verband af dat het net als Engeland tot de West-Europese tijdzone zou behoren(normaaltijd). Mensen op het platteland gebruikte de ‘Ware tijd’ opstaan als de zon opging, naar bed als de zon ondergaat.

1899 = De eerste mijnwerkers daalden af om kolen te winnen.

1940 = Duitsers verplichtten dat alle Nederlandse klokken gelijkliepen.

Par 4:

Deelvraag: Hoe beleefden de Nederlanders de veranderingen in de negentiende eeuw?

Schoolstrijd = Strijd van de Confessionelen om bijzondere scholen te mogen oprichten (eerste fase), die door de overheid gefinancierd worden (tweede fase)

Vrijheid van onderwijs = Het recht om bijzondere scholen op te richten, in 1848 in de grondwet vastgelegd

1806 = De onderwijswet van toen zouden kinderen opgeleid worden tot deugdzame burgers en verlichte denkers

1848 = Vrijheid van onderwijs

1863 = Tweede kamer nam een wet aan over de oprichting van de Rijks Hogere Burgerscholen

1878 = de antirevolutionaren en rooms-katholieken in het parlement samenwerken om samen de schoolstrijd te winnen.

1900 = het beschavingsideaal kwam op

1917 = Einde schoolstrijd. Openbaar en bijzonder onderwijs werden financieel gelijkgesteeld

Isaac da Costa = was een Messiasbelijdende jood, en verzette zich tegen het verlichtingsdenken en het beschavingsideaal. Hij schreef toen ‘Bezwaren tegen de geest der eeuw’(1823).

Neutraal onderwijswet

o Alleen openbare scholen voor alle kinderen gelovig of niet