§1 De Klassieken

2.1 Polis Athene, voorbeeld voor altijd
Grieken hadden een polis(van politiek) , soort dorp. Rijke boeren= hoplieten- verdedigde de polis.
Grieken ruilden zilver voor graan voor hun volk(sociaal).
- voerden munteenheid in
-stichtten kolonies langs handelsroutes
- koning vervangen door regering: voor eer +macht, onbetaald, vooral rijken, gekozen door hoplieten.: ARISTOCRATIE
Olijfboom staat symbool voor de bloeiperiode van Athene. Godin Athene schonk die door de handel in wijn+olijfolie. Alleen rijke boeren konden deze overschakeling veroorloven.
Arme boeren raakte diep in de schulden, soms als slaaf zichzelf verkopen.

Nieuwe groep rijken(oude boeren): kooplieden+handwerkslieden.
Allen wilden meer te zeggen hebben in de polis. Armen- kwijtschulding, rijken- handelsbelangen
Meeste poleis (gemeenschappen) kozen 1 tiran. Eerst was dat populair maar hun zonen werden onderdrukkers.
Meeste werden verdreven en er kwam een regering van weinigen: OLIGARCHIE
Polis sparte was totaal anders dan alle anderen. Sparta veroverd Mesennië- maakt volk slaven.
Slaven komen in opstand. Spartanen winnen/ passen zich aan: jongens 17 verplicht opeleid als militair(onderhouden door de staat).
Toen was er eeuwen lang dit bestuur: 2 koningen, aristocratie(regering) volksvergadering en 5 toezieners. Athene was een democratie, alleen de vrouwen, buitenlanders en slaven deden niet mee.
1e keer dat rijk en arm gelijke rechten hadden. Door tiran Cleisthenes ontstond de democratie hierboven.

Hij zorde er ook voor dat een tiran de macht niet zou grijpen en stelde nog een regel in: elk jaar screven de burgers op een scherf wie er van de politici verbannen moest worden. Wie er dan de klos was werd voor een jaar verbannen uit de stad.
Iedere 10 dagen was er een volksvergadering maar arme boeren konden zo'n dag niet missen(op 't land), dus werden de boeren die de vergadering bijwoonden betaald. Ook kregen ambtenaren betaald.
Rijken werden toch voorgetrokken (- militaire prestaties olympische spelen)
Athene beheerste Egeïsche zee: conflict met Perzische koning. Eerst Athene+Sparta samen tegen Perzen (Akropolis verwoest). Krachtmeting(oorlog) tussen Sparta en Athene. Perzen( boos op Athene, zij hadden zee-eilanden) holpen Sparta, zij wonnen en Athene werd ingenomen, einde bloeiperiode.