La petite fille de monsieur Linh

M Linh verlaat met andere vluchtelingen zijn land. De reis duurt zes weken. Hij heeft niet veel bij zich: een baby (klein meisje),  een koffer met daarin een vergeelde foto, een beetje aarde uit zijn land, versleten kleren. Het meisje heet Sang diû, dat betekent ‘zachte morgen’.

Zijn zoon en schoondochter zijn omgekomen door een bom terwijl ze op het land aan het werk waren.  Als hij naar het meisje kijkt ziet hij zijn land weer voor zich: zonnige ochtenden, buffels die traag en vredig door de rijstvelden lopen, bergen.

Hij heeft zijn land verlaten voor het meisje, anders was hij er gebleven en vroeger of later waarschijnlijk ook omgekomen.

Wat hem opvalt: dit land heeft geen geur! Het is er koud en grijs. Linh wordt naar een tijdelijke opvang gebracht waar ook gezinnen uit zijn land zitten. Die zijn al eerder aangekomen.

Linh gaat op aandringen van personeel toch maar naar buiten, in het belang van het kind. Hij trekt alle kleren aan die hij heeft. Om de weg niet kwijt te raken wisselt hij nooit van stoep. Hij heeft niet in de gaten dat hij daardoor steeds om zijn eigen gebouw heen loopt. Na een tijdje gaat hij op een bankje zitten waar later iemand naast hem komt zitten. Dat blijkt M. Bark te zijn.

M. Linh herkent niets in deze stad. In zijn dorp was er maar een straat (p 21), van aangestampte aarde. Als het hard regende veranderde die in een wilde beek waarin de kinderen speelden. In zijn dorp kenden de mensen elkaar. In deze stad hebben de mensen haast, ze kijken elkaar niet aan, lopen langs elkaar heen. Het verkeer raast over de drukke weg.

M. Bark vertelt over zijn vrouw die twee maanden geleden gestorven is.  Zij werkte bij de draaimolen in het park aan de overkant.  M Bark rookt de ene sigaret na de andere en praat maar door, terwijl meneer Linh er niets van verstaat. Toch vindt hij het prettig om naar Bark te luisteren.

Bark en Linh zitten altijd op een bankje aan de overkant van het park. Op straat heeft iedereen haast, maar ‘là-bas, c’est une autre monde’. Daarginds is het een andere wereld: de mensen rennen er niet, alleen de kinderen nog, maar dat is anders.  (p 57: Linh zou graag eens in het park willen kijken, willen zien waar al die mensen naar toe gaan, maar de drukke weg vormt een onoverkomelijke barrière.)

Bark en zijn vrouw hadden graag naar het platteland willen verhuizen, dat was hun droom voor na haar pensioen, maar dat is er niet meer van gekomen. De draaimolen was een beetje haar kind, ‘l’enfant qu’on n’a jamais eu…’ = het kind dat ze nooit gekregen hebben.

Het regent en M. Bark neemt Linh mee naar een café waar hij met zijn vrouw wel kwam. Ze drinken iets warms, met alcohol, wat Linh helemaal niet kent. En Linh legt de sigaretten op tafel voor Bark. Die is verbaasd, denkt eerst dat iemand zich vergist heeft, maar snapt dan dat Linh de pakjes voor hem neergelegd heeft. Hij is er dolbij mee, terwijl hij dit merk eigenlijk helemaal niet lekker vindt. Hij is er stil van dat hij een cadeau krijgt. Dat is lang geleden. Z’n vrouw en hij gaven elkaar vaak kleine cadeautjes. Hij steekt er een op en omdat hij ze van Linh gekregen heeft vindt hij ze nu toch wel lekker. Aan het eind van dat café bezoek begint Linh zomaar dat ene liedje te zingen, van vroeger. Bark vindt het mooi en Linh zingt verder. Ze begrijpen elkaar zonder woorden.

De vrouw van de opvang vraagt of Linh iets nodig heeft. Hij vraagt dan om sigaretten terwijl hij zelf niet rookt. Die zijn voor Bark. Linh vraagt ook hoe hij gedag moet zeggen in de vreemde taal.

Herinnering
Geuren spelen een belangrijke rol in dit boek. Ze wekken herinneringen op. Bijvoorbeeld op bladzijde 36. M Linh probeert daar de geur van de zee op te snuiven, maar hij ruikt niets. Als hij dan z’n ogen sluit denkt hij aan de geur van de zee in z’n eigen land, en dat brengt hem op de herinnering aan zijn gekke tante die weggelopen was naar de zee.  M Linh was haar gaan zoeken en had haar naar huis gedragen.

Ook beelden / gebeurtenissen roepen herinneringen op. Als M. Bark hem meeneemt naar de zee, ruikt M Linh voor het eerst iets: het land heeft nu wel een geur! Met het meisje op schoot kijkt hij naar de zee. Die zee herinnert hem aan de bootreis: ‘et d’un coup les images lui reviennent, se bousculent en lui, terribles, odieuses, et magnifiques….’

P 39 als hij naar haar ogen kijkt, ziet hij de ogen van zijn zoon, zijn schoondochter en zijn vrouw. En dan denkt hij terug aan de tijd dat zijn vrouw en hij jong waren en alle mannen naar zijn vrouw keken. Kort nadat ze een kind gekregen had stierf ze aan koorts.

P. 44 ‘ils sont si pressés d’y arriver… Et arriver où, je vous le demande! Là où on ira tous un jour! Je ne peux pas m’empêcher d’y penser lorsque je les vois comme ça….’

Bark en Linh zijn door het leven stil gezet, zou je kunnen zeggen. Ze hebben niets meer om zich druk over te maken, hebben geliefden verloren en zijn allebei oud geworden. Wat voor hen nu belangrijk is hun vriendschap, die geeft hun nieuwe hoop (zie laatste bladzijde: ‘c’est le début d’un très beau printemps’.)