Hoe kies jij een studie?

Daar zijn wij benieuwd naar. Vul onze vragenlijst in en bepaal zelf wat voor beloning je daarvoor wilt krijgen! Meedoen duurt ongeveer 7 minuten.

Meedoen

Frans literatuurgeschiedenis

Beoordeling 6.4
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • 5e klas havo | 2497 woorden
  • 21 oktober 2012
  • 11 keer beoordeeld
Cijfer 6.4
11 keer beoordeeld

Frans literatuurgeschiedenis PTA 1

De middeleeuwen (Le Moyen Age) (476-1492)

Er zijn 3 groepen, waarvan de eerste 2 de macht hebben:

  1. Oratores (bidders)
  2. Bellatores (vechters)
  3. Laboratores (werkers)

Het christendom is de bron waar een ieder uit put en het gedrag hoort te worden bepaald.

Charlemagne (Karel de Grote) regeerde van 768-814 over deel van huidige Europa (Frankrijk, Duitsland, Nederland en deels Italië)

Het doel van de kruistochten (croisades) was Jeruzalem beschermen tegen de moslims. Nog 2 effect:

  1. De ridders worden verheerlijkt, dankzij hun heldendaden tijdens deze tochten.
  2. Er wordt nu handel gedreven met het Oosten.

La guerre de cent ans (1337-1450) = de oorlog tussen de Franse en Engelse koningen. Engeland wil gedeelten van Frankrijk. Na enkele nederlagen is een boerenmeisje dat zich geroepen voelt door God om Frankrijk te helpen: Jeanne d’Arc. Zij zorgt dat deze situatie veranderd. Nadat ze verraden is, wordt ze veroordeelt en levend verbrand in Rouen.

In kloosters en aan het hof is sprake van literaire activiteiten, die meestal in het Latijn waren. Deze werden op verschillende manieren mondeling (oral) gebracht: belerend (waarheid vertellen), inspirerend (inspireren tot discussie), charmerend (verleiden dmv verhalen), geestig (grappige verhalen). Het merendeel is gewijd aan het christelijke geloof.

Werken in de eigen Franse taal worden pas in de 11e eeuw geschreven. Het merendeel hiervan is anoniem. Pas na de 12e eeuw kennen we enkele namen: Marie de France, Chretien de Troyes. Van echte bekende individuen kunnen was spreken aan het einde van de middeleeuwen: Charles d’Orleans en Francois Villon.

Marie de France was een Franse dichter in Engeland, beroemd door Lais (bundel korte gedichten over liefde aan het hof).

Francois Villon was geen lieverdje, hij schreef zijn gedichten in de gevangenis. Hij werd uiteindelijk opgehangen.

Chanson de geste = lang verhalend gedicht, gaat vaak over Charlemagne. (vb. La chanson de Roland (Charlemagne’s beste ridder))

Miracle = toneelstuk, vaak opgevoerd door de kerk, met als onderwerp het leven van een heilige.

Roman = lang verhaal in eigen taal:

-         allegorisch en didactisch

-         satirisch (spot drijvend)

-         mythisch (sprookje, mythe, vb. Koning Arthur) 

La Renaissance, le seizieme siecle

Renaissance betekent wedergeboorte. Deze periode is een reactie op de Middeleeuwen. Men bewondert de Oudheid en beschouwt deze periode als “l’Age d’or de l’humanite”.

Het humanisme ontstaat. (= kritische en wetenschappelijke stroming)

Twee belangrijke ontdekkingen:

  1. In 1492 wordt Amerika ontdekt door Columbus.
  2. De uitvinding van de boekdrukkunst.

De renaissance start in Italië:

Petrarca was een Italiaanse dichter en prozaschrijver (= verhalenschrijver).

Leonardo da Vinci was een Italiaanse architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, beeldend kunstenaar, enzovoort. Daarom wordt hij wel een ‘duizendpoot’ genoemd.

Michelangelo was een Italiaanse kunstschilder, architect en dichter.

Nu staat niet meer het geloof centraal, maar de schoonheid van de mens en de natuur. De koningen hielden zich ook bezig met kunst: er worden dichters gecontracteerd, architecten aangenomen en opdrachten verstrekt aan schilders en beeldhouwers. De kastelen aan de Loire zijn deze periode gebouwd.

Calvijn, de beroemde reformateur, wordt geprezen om zijn proza in Latijn en Frans.

Eerst was er optimistische literatuur: nieuwe ideeën werden omarmd.

Francois Rabelais is de prozaschrijver van het vrolijke boek: Gargantua & Pantagruel. (gaat over twee reuzen, vader en zoon)

Later tijdens de ‘guerres de religion’ wordt men pessimistischer.

Montaigne kondigt met zijn sceptische ‘Essais’ (1580) eigenlijk de volgende eeuw aan, want hij twijfelt aan de goedheid van de mens.

La Pleiade is een groep van 7 dichters, die in Franse literatuur de klassieke theorieën introduceert, vooral in de poëzie. Du Bellay schrijft in 1549 het manifest van de groep, hier staat in dat het Frans gepropageerd moet worden als de taal van wetenschap en literatuur, maar heeft daarvoor wel verrijking en ontwikkeling van de woordenschat nodig. De Latijnse en Griekse stijl moet geïmiteerd worden en hun woorden verfranst.

De twee belangrijkste vertegenwoordigers zijn:

  1. Joachim du Bellay.
  2. Ronsard

Zij schreven vanaf 1550 sonnetten (=gedichten) over dames van vlees en bloed en verwerken in hun gedichten ook gevoelens: vreugde om schoonheid, weemoed en teleurstelling.

Le dix-septieme siecle

Henri II herstelt de vrede na de lange, uitputtende geloofsoorlogen. De 17e eeuw wordt nu ‘Le Grand Siecle’ genoemd.
Frankrijk is het stralende middelpunt: Versailles, waar het Franse hof zetelt, wordt door andere Koninklijke huizen als lichtend voorbeeld gezien.

Het literaire leven speelt zich nu voornamelijk af in de steden en vooral in Parijs.

De Zonnekoning, Louis XIV (1638-1715), regeert als een absoluut vorst: ‘L’etat c’est moi’ (De staat, dat ben ik). In 1643 werd hij koning. Hij werd de Zonnekoning genoemd, omdat alles om hem draaide (net zoals de planeten om de zon). Hij had een voorbeeldfunctie en had veel invloed op binnen- en buitenlandse politiek.

De rol van de vrouw wordt groter. La femme de haute societe organiseert bijeenkomsten in haar ‘salon’, vrienden, wijsgeren en schrijvers komen daar samen om te praten over de boeken die ze hebben gelezen. Literatuur speelt er een grote rol in discussies, opvoeringen, etc. La Marquise de Rambouillet was de 1e en beroemdste salon in Parijs (1620-1655) en was belangrijk voor de maatschappij en literatuur.

In het classicisme wordt de literatuur van de Griekse en Romeinse oudheid als ideaal beschouwd. Op gebied van theater wordt hun theorie toegepast.

-         La tragedie (Corneille en Racine)

-         La comedie (Moliere)

De samenvatting gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

De 7 klassieke regels voor (tragedie-)toneel zijn:

  1. 5 bedrijven
  2. eenheid van handeling (een intrige, een held)
  3. eenheid van tijd (24 uur)
  4. eenheid van plaats
  5. adellijke personen (gaven het goede voorbeeld)
  6. intrige uit de klassieke mythologie
  7. welgemanierd (geen duels op toneel, geen vulgaire woorden)

l’Academie Francaise (1635) was een officiële insteling die zich bezighield met de Franse taal. Ze willen het Frans promoten en puur houden. Het is opgericht door kardinaal Richelieu die ook op het gebied van literatuur zijn invloed wilde laten gelden. Het is, nu nog, de grootste eer als schrijver om hiervoor gevraagd te worden. Het gezelschap bestaat uit 40 schrijvers.

La Fontaine beschrijft in zijn fabels vaak de samenleving van zijn tijd. Dieren zijn mensen in zijn komedies. Het moraal is een praktische boodschap.

Perrault schrijft sprookjes voor kinderen. Hij is beroemd geworden door Roodkapje (Le petit chaperon rouge). Hij heeft de verhalen die tot dan toe mondeling werden overgedragen, op schrift gezet.

Le dix-huitieme siecle, le siecle des lumiers

Deze eeuw wordt wel de eeuw van de filosofen genoemd. De wetenschap boekt veel vooruitgang en nieuwe ideeën verspreiden zich in de samenleving. (vb. Kritiek op vooroordelen, goedheid van de mens, vertrouwen in het gezonde verstand)

De absolute macht van de koning wordt langzaam maar zeker aangetast.

In 1789 breekt de Franse Revolutie uit met de bestorming van de Bastille.

‘La noblesse s’est donné la peine de naître et rien ne plus.’

1 op de 4 Fransen kan nu lezen. Maandbladen die bepaalde boeken recenseren, zodat de lezer zijn keuze kan maken, verschijnen. Parijs lijft het centrum van het literaire leven en de salons zijn nog steeds ‘in’.

Er zijn veel buitenlandse Parijse cultuursnuivers, die adel van eigen land op de hoogte houden als een soort buitenlandse correspondent.

De literatuur vernieuwt zich met nieuwe onderwerpen die eerst verboden waren, zoals erotiek en fantasie.

De Franse filosofen, Voltaire en Rousseau, dragen bij aan de internationale uitstraling van Frankrijk. Voltaire wordt overal op handen gedragen als de kampioen van het liberale rationalisme en Rousseau is populair vanwege zijn romantische gevoeligheid en socialistische instelling.

Voltaire leefde van 1694 tot 1778. Hij was schrijver, essayist en filosoof. Hij heeft de meeste invloed en daarom wordt deze eeuw ook wel de eeuw van Voltaire genoemd. Hij gelooft in de beschaving.

Rousseau leefde van 1712 tot 1778. Hij was een Frans-Zwitsers filosoof, schrijver en componist. Hij heeft de romantici geïnspireerd door zijn liefde voor natuur en zijn verheerlijking van het ‘ik’. Volgens hem bederft de maatschappij de mens, die van nature goed is. ‘L’homme est bon et heureux par nature; c’est la civilisation qui a ruïné son bonheur primitif.’

Denis Diderot leefde van 1713 tot 1784. Hij was schrijver, filosoof en kunstcriticus. Zijn levenswerk is l’Encyclopedie. Hierin legt hij allerlei wetenschappelijke begrippen op begrijpelijke wijze uit en voorziet ze van illustraties.

Le dix-neuvieme siecle

Romantisme, realisme, naturalisme et symbolisme

De 19e eeuw wordt gekenmerkt door vele opstanden, kleine revoluties en politieke machtswisselingen.

Na het keizerrijk van Napoleon volgt een tijdperk waarin materialisme en burgerlijkheid belangrijk zijn. Veel schrijvers verwerpen deze stelling, zoals Emile Zola en Victor Hugo.

Na 1850 is er een sprake van een economische groei; de lagere burgerij, middenstanders en ambtenaren, wordt nu belangrijk. Na de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) en Commune (1872), begint de Derde Republiek (1871-1944).

Romantiek (1800-1850), deze stroming is een reactie op de benauwde regels van het classicisme uit de 17e eeuw en overheersing van het rationalisme van de 18e eeuw.

Een nieuw personage wordt geboren: de romantische held, die de hypocriete maatschappij ontvlucht. Hij is het onbegrepen individu.

Victor Hugo leidt zelf een dergelijk leven. Zijn dochter verdrinkt in de Seine en hier komt hij nooit meer overheen. In 1851 heeft hij in een toespraak commentaar op Napolein le Petit, waarna hij verbannen wordt naar Guernsey. Hij wordt beschouwen als grootste Franse dichter aller tijden.

George Sand schrijft liefdesromans, waarin zij het eenvoudige plattelandsleven als ideaal ziet.

Hector Malot ontroert iedereen met zijn kinderboek: Sans famille (Alleen op de wereld).

Stendhal is sterk in de psychologische beschrijving van de liefde en laat in ‘Le Rouge et le Noir’ zien hoe een arm, doortastend persoon alle normen verwerpt om zijn geluk te bereiken.

Realisme (1850-1900), deze stroming richt zich op het heden en beschrijft de sociale werkelijkheid in Frankrijk/van het leven.

Honore de Balzac heeft aan zijn verzamelde werk de titel ‘la Comedie Humaine’ gegeven. Dit werk bestaat uit een groot aantal romans dat een beeld van zijn tijd geeft. Hij toont in zijn werk hoe hartstocht de mens vernietigt, hoewel dit ook kan leiden tot zijn volle ontplooiing.

Gustave Flaubert is de grondlegger van de realistische school. Hij schrijft Emma Bovary, een vrouw die ontrouw wordt uit verveling, van kwaad tot erger vervalt en zelfmoord pleegt. Dit verhaal is naturistisch/realistisch.

Naturalisme (1870-1890), deze stroming is de extreme variant van het realisme: het wil de werkelijkheid wetenschappelijk verklaren en gaat uit van het determinisme. Dit houdt in dat het lot van de mens volledig wordt bepaald door omstandigheden buiten zijn wil om: erfelijkheid, milieu en opvoeding. Het is een pessimistische stroming en de visie is erg somber.

Guy de Maupassant heeft meer dan 200 novellen geschreven en enkele romans. Hij wil bewijzen dat men nooit ongestraft zijn eigen wereldje kan verlaten.

Symbolisme (1890-1910), tussen schrijvers en schilders wordt de band steeds hechter, men verdedigt elkaar en vult elkaar aan. Het symbolisme is een reactie op en tegen het realisme en naturisme. Het is een poëtische stroming. De schrijvers proberen de emoties van het onderbewustzijn in de vorm van een droom of symbool te suggereren. Ze worden geïnspireerd door het gevoel voor het mysterieuze. Dood en erotiek spelen een grote rol.

Guy de Maupassant heeft meer dan 200 novellen geschreven en enkele romans. Hij wil bewijzen dat men nooit ongestraft zijn eigen wereldje kan verlaten.

Symbolisme (1890-1910), tussen schrijvers en schilders wordt de band steeds hechter, men verdedigt elkaar en vult elkaar aan. Het symbolisme is een reactie op en tegen het realisme en naturisme. Het is een poëtische stroming. De schrijvers proberen de emoties van het onderbewustzijn in de vorm van een droom of symbool te suggereren. Ze worden geïnspireerd door het gevoel voor het mysterieuze. Dood en erotiek spelen een grote rol.

Les poetes maudits

Of te wel, de verdoemde dichters, hun werk werd niet gewaardeerd.

Charles Baudelaire bezingt de schoonheid, de liefde, maar ook lelijkheid en het kwaad in al hun schoolheid. Hij is altijd op zoek naar idealen, maar de verveling overheerst altijd. Dit grote thema van de dodelijke leegte noemt hij spleen, ennui.

Paul Verlaine is een romantisch zwerver, op zoek naar schoonheid. Hij droomde van liefde en zuiverheid, maar komt terecht in de goot met drank en liederlijkheid.

Arthur Rimbaud verliet zijn vrouw en kind voor een paar jaar lang durende hartstochtelijke relatie met Verlaine. Hij schreef al zijn poëzie tussen zijn 16e en 20e jaar.

Le vingtieme siecle

1900-1940

De Belle epoque, een tijd van zorgeloosheid en mondain plezier, mode, fraaie automobielen en aangename muziek, wordt wreed beeindigd door de oorlog van 1914-1918 (‘Grande Guerre’). Deze oorlog heeft enorm veel slachtoffers van Franse zijde gevraagd en sindsdien heeft elke Franse plaats zijn ‘monument aux morts’.

Alain Fournier is omgekomen op het slagveld van de oorlog. Hij beschrijft in Le Grand Meaulnes de wereld van een opgroeiende jonge man.

Marcel Proust heeft tussen 1913 en 1927 15 boeken geschreven. Hij wordt beschouwd als grootste Franse schrijver van de 20e eeuw. ‘A la recherche du temps perdu’ à boek waarin hij zijn verleden in graaft.

Andre Gide schrijft in zijn romans over mensen die letterlijk en figuurlijk vals spelen en zich beter voordoen dan ze zijn. Hij zelf heeft moeten vechten om zijn eigen homosexuele geaardheid te kunnen beleven.

Antoine de Saint-Exupery was piloot in de begintijd van de luchtvaart en is aan het eind van de tweede wereldoorlog omgekomen. Hij schreef ‘Le petit prince’, een filosofisch sprookje voor kinderen en volwassenen. De rijke kinderwereld wordt gesteld tegenover de oppervlakkigheid van de volwassene.

Surrealisme (1925-1940), als opvolger van de DADA-beweging (anti-oorlog beweging). Het surrealisme richt zich op de bevrijding van de mens. De mens moet zijn onderbewuste accepteren, zijn dromen, wensen etc.

Guillauma Apollinaire schrijft gedichten in bijzondere vorm. Hij vernieuwd de poëzie door leestekens weg te laten en zo vormen te creëren in zijn gedichten.

Jacques Prevert is populair bij iedereen, wat voor poëzie bijzonder is. Bekendste dichtbundel: Paroles.

Periode 1945-1970

Na de tweede wereldoorlog volgt een tijdperk met veel politieke spanningen: de Koude Oorlog tussen Oost en West, koloniale oorlogen in Indochina en Noord-Afrika.

Het platteland wordt ontvolkt, steden worden bevolkt.

In 1968 vindt in Parjs de mei-opstand plaats van studenten en arbeiders. Vanaf 1973 wordt de samenleving gekenmerkt door een golfbeweging van economische crises en economische groei. Begin jaren ’90 wordt de Muur afgebroken, dit is een periode van politieke ontspanning.

Het existentialisme ontstaat. Deze filosofische stroming gaat er van uit dat de mens niet van tevoren in z’n wezen bepaald is, maar dat de mens zichzelf kan vormen door steeds verantwoordelijkheid te blijven dragen voor zijn keuzes. (‘Eerst besta je, daarna ben je.’) De mens komt nergens vandaan en gaat nergens heen, God bestaat niet. l’Absurdisme ontstaat ook, de wereld is absurd (geen plek voor god in zo’n wereld, oorlog heeft de mensheid verbijsterd).

Jean-Paul Satre is een succesvol schrijver.

Albert Camus’ beroemdste boek is: l’étranger, een absurdistisch boek waarin de hoofdrolspeler ter dood veroordeelt wordt, mede omdat hij niet gehuild heeft na het overlijden van zijn moeder.

L’epoque contemporaine

1970-…

Marguerite Duras schrijft boeken die verfilmd zijn. Dialogen zijn belangrijk in haar werk. Liefde speelt een grote rol.

Georges Simenon is geboren in België. Hij is de beroemdste Franse misdaadromanschrijver.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.