H2 Ethiek

Samenvatting LB ethiek 

Banaliteit van het kwaad – Hannah Arendt:

Mensen zijn niet slecht, maar door niet na te denken over de gevolgen, berokkenen (bezorgen) ze anderen kwaad.

Millgram experiment: mensen gaan onder invloed van een autoriteit over hun grens heen

Is/ ought fallacy

= drogredenering van zijn en behoren

Naturalistische drogredenering à verkeerde redenering

Mensen doen alsof iets een feit is terwijl het een norm/ keuze is.

Utilitarisme

Kijkt naar resultaat

Hoofdregel: Hedonistische Calculus à een handeling is goed als deze zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen oplevert

• Handelsutilitarisme: gaat uit van een handeling
• Regelsutilitarisme: gaat uit van het toepassen van een regel

Plichtsethiek

Kijkt naar intentie

Hoofdregel: Categorische Imperatief à Handel altijd volgens die regel waarvan je redelijkerwijs zou willen dat het een algemene wet zou zijn & je mag een mens nooit als middel gebruiken

Kritiek:

• Je handelt niet alleen uit het verstand (redelijkerwijs) in het echte leven
• Categorisch = altijd een regel hanteren is niet houdbaar

Deugdethiek

(Aristoteles)

Het goede handelen is het zoeken naar de juiste middenweg. Het juiste midden is afhankelijk van plaats en persoon.

Ethisch stappenplan

1. Casus (formuleren)
2. Optieken vakgebieden
3. Waarden
4. Ethisch probleem (welke keuze)
5. Stake holders
6. Moreel aanspreekbaar
7. Geef 3 ethische visies weer

Waarden

Moeten waarden/ normen overal hetzelfde zijn? En welke dan?

3 opvattingen:

• Universalistisch: overal ter wereld dienen dezelfde waarden en normen te gelden
• Etnocentrisch: mensen bekijken waarden en normen vanuit de eigen cultuur die “natuurlijk beter is”
• Cultuurrelativisme: iedere cultuur moet zijn eigen waarden en normen bepalen, anderen dienen zich daar niet mee te bemoeien

Milieu filosofie

3 grondhoudingen:

• Mens is baas over de natuur. De natuur is een gebruiksvoorwerp
• Rentmeesterschap: de mens is slechts beheerder van de natuur. Moet rekenschap afleggen over het beheer
• Eco-centrisme: er is een eenheid tussen mens en natuur. De mens dient zich bewust te zijn van het feit dat hij onderdeel is van een groot ecosysteem.

Hoe word je een individu?

• Nietzsche: je wordt een individu door je los te maken van “de domme massa”à je ontwikkelt je eigen individualiteit los van wat anderen vinden

• Taylor: Alleen door in een samenleving te leven kom je in contact met andere visies en kun je zo een eigen visie ontwikkelen = individualiteit

Menselijk handelen

• Nussbaum: emoties zijn belangrijk om te weten wat je belangrijk vindt
• Kant: met je verstand bepaal je wat je belangrijk vindt