Werk en inkomen hoofdstuk 1

Werk en inkomen hoofdstuk 1   Welvaartsvast: verhoging gekoppeld aan loonstijging
Waardevast: verhoging gekoppeld aan gemiddelde prijsinflatie
Kapitaaldekkingsstelsel: inactieven ontvangen een uitkering die zijzelf hebben gespaard
Omslagstelsel: inactieven ontvangen een uitkering van actieven uit sociale premies
Opportunity loss: sparen 3%, beleggen 18%, 15% opportunity loss
 
Productiecapaciteit: totale hoeveelheid goederen en diensten die max gemaakt kan worden
Als de productiecapaciteit niet volledig wordt benut, loopt de bezettingsgraad terug omdat de productie als percentage van de productiecapaciteit afneemt.

Bezettingsgraad: de werkelijke productie en word uitgedrukt als percentage van productiecapaciteit.
Capaciteitseffect: de vergroting van de productiecapaciteit, als een bedrijf machines besteld om meer te kunnen produceren.
Bestedingseffect: wanneer productiefactoren worden ingeschakeld, door bijv. een bestelling van een machine door een bedrijf bij een leverancier.
Deze twee effecten komen door investeringen.
Overheidsinvesteringen: een nieuwe weg vergroot de hoeveelheid kapitaalgoederen in ons land, dus er word geld gestoken in iets wat de economie vergroot.
Overheidsconsumptie: bijv. benzinegeld voor politieauto’s.
Niet alle overheidsuitgaven zijn bestedingen. Bij bestedingen worden productiefactoren gebruikt en ontstaat er inkomen. (bijstandsuitkering, huursubsidie of aflossing staatschuld dus geen bestedingen)
Totale bestedingen: particuliere consumptie, investeringen van bedrijven, overheidsbestedingen en export min import.   Conjunctuurgolven:
De gemiddelde groei van de productiecapaciteit over een reks van jaren is de trendmatige groei (trend). Verschil tussen trend (de rechte lijn die het gemiddelde aangeeft) en de toename van bestedingen (de conjunctuurgolf die omhoog gaat) is de outputgap. Het verschil van het BBP maximaal kan zijn en het werkelijke BBP is ook de outputgap.  
          Output gap

:
          Gemiddelde BBP
De trend is meestal een opgaande lijn, omdat de productiecapaciteit groeit door de toename van het aantal kapitaalgoederen en een stijging van de gemiddelde apt.   1. Laagconjunctuur/onderbesteding: vertraging vraag naar goederen en diensten, weinig besteding, minder productie, ontslagen. Output gap: bestedingen groeien minder snel dan de trendmatige toename van productiecapaciteit.
 Recessie: absolute afnamen van het BBP voor minstens een half jaar. Een periode  van onderbesteding die heel lang duurt is een depressie. Doordat bedrijven hun  producten niet kwijt kunnen komt er een prijsdaling: deflatie (teken van  economische verslechtering).
2. Hoogconjunctuur/overbesteding: als het werkelijke BBP sneller groeit dan productiecapaciteit -> knelpunt. Bedrijven kunnen grote vraag niet aan en prijzen stijgen: inflatie, en in dit geval bestedingsinflatie.
3. Bestedingsevenwicht: bestedingen precies gelijk aan trendmatige groei van BBP. Prijzen en lonen redelijk stabiel, volledige werkgelegenheid. Komt niet vaak voor.   Maatregelen om het Nederlandse pensioenstelsel aan te passen:
• Maatregelen ter beperking van het aantal uitkeringsgerechtigden, mensen moeten langer doorwerken om het aantal uitkeringen te beperken.
• Maatregelen ter beperking van de hoogte van de uitkeringen, van een welvaartsvaste naar een waardevaste uitkering of het gemiddelde loon nemen, ipv laatst verdiende loon.
• Verandering van de financiering, niet meer betalen door sociale premies maar van belastingen (fiscalisering van de AOW). Politici zullen dit wel afwegen tegen de andere uitgaven als financiering van snelwegen.