Lesbrief Markten 2

Grootschaligheid/ schaalvoordelen: Doordat de bedrijven in een oligopolie zo groot zijn, is het lastig voor anderen om tot de markt toe te treden. Je kunt een klein bedrijfje ook weer zo “weg concurreren”.

Innovatie: Het ontwikkelen van nieuwe producten. Dit houdt sterk verband met technische ontwikkelingen. De nieuwe kennis proberen de bedrijven voor zichzelf te houden.

Marktstrategieën/ marktgedrag: Bij oligopolie zijn prijzen erg belangrijk in de concurrentie strijd, maar ook kan er gekozen worden voor innovatie e.d.

Prijsstarheid: Een producent verondersteld dat als hij zijn prijzen verlaagt, de concurrent mee zal doen. Hij veronderstelt ook dat als hij zijn prijzen verhoogt, de concurrent niet mee zal doen. Hij kiest er dan vaak voor om niks te doen, want prijzen verlagen is niet altijd slim en als hij als enige zijn prijzen verhoogt lopen zijn klanten weg naar de concurrentie.

Prijzenoorlog: Als een producent zijn prijzen verlaagd, zullen de anderen volgen. Als er nu een opeenvolging van prijsverlagingen plaatsvindt, spreken we van een prijzenoorlog. Het komt niet vaak voor omdat er voor de bedrijven zelf geen voordelen aan zitten, slechts voor de consument. Alleen op het laatst als er één sterkste overblijft is er eventueel voordeel uit te behalen.

Kartel: Een afspraak/ overeenkomst tussen ondernemingen met als doel de onderlinge concurrentie te beperken dan wel uit te schakelen. Voorbeeld hiervan is een prijskartel (prijs afspraken)

Nederlandse mededingingswet van 1997: In 1997 werd er door de overheid een verbod opgelegd op het vormen van kartels. Artikel 24 van de wet luidt: “Het is ondernemingen verboden misbruik te maken van een economische machtspositie”.

NMa: De Nederlandse Mededingingsautoriteit, bijgenaamd de “kartelpolitie”. Zij controleren bedrijfsconcentratie door overname en fusie.

Hoofdstuk 5: Absolute macht (monopolie)

Monopolie/ monopolist: Een producent is de enige die een bepaald product aanbiedt en iedere concurrentie is afwezig.

Wettelijk monopolie: De overheid heeft de productie van bepaalde soorten goederen en diensten overgelaten aan één bedrijf.

Natuurlijk monopolie: Als er maar één vindplaats is van een grondstof (voorbeeld is goud in Zuid –Afrika)

Feitelijk monopolie: Als een bedrijf door haar economische macht, al dan niet door overnames en fusies, ongeveer de hele markt beheersen. Voorbeeld is Microsoft.

Prijszetter: Hij zet de prijs zelf vast.

Prijsdiscriminatie: Een homogeen product wordt aan verschillende groepen afnemers voor een verschillende prijs op hetzelfde moment verkocht. Voorwaarde is dat je de ene afnemersgroep kunt afscheiden van de andere, doorverkoop is dus niet mogelijk.

Prijsdifferentiatie: Differentiëren d.m.v. prijsverschillen. De reden is: het behalen van een betere bezetting van de capaciteit en een hogere winst.

Dit wil je ook lezen:

Simpel stappenplan voor betere wachtwoorden

Hoofdstuk 6: Financiële markten

Betaalmiddel: Hiermee kun je iets anders verkrijgen.

Ruilmiddel: Je ruilt het voor een ander product of een dienst.

Rekeneenheid: Je kunt de waarde van dingen uitdrukken in geld, daarmee ga je automatisch vergelijken hoe duur iets is. Het wordt zo een rekeneenheid.

Bewaarmiddel: Geld dat je spaart.

Oppotmiddel: Geld dat je spaart.

Geld(hoeveelheid): Je kunt beschikken over geld, dat heb je dan in een bepaalde hoeveelheid.

Chartaal geld (munten en bankbiljetten): Munten en bankbiljetten. Het is tastbaar. In de wet staat dat iedereen ermee betalen kan.

Giraal geld (rekening-couranttegoed): Een direct opeisbaar tegoed bij de bank waarmee je kunt betalen.

Nominale waarde van het geld: De waarde van het geld, zoals het erop staat “gedrukt”.

Intrinsieke waarde van het geld: De materiële waarde van het geld. (Bijvoorbeeld een zilveren munt heeft dezelfde “gedrukte” waarde, als dat het zilver zelf waard is)

Krediet verlenen: Je leent iemand geld.

Beleggen: Het omzetten van geld in financiële activa met de bedoeling hieruit inkomen te verwerven in de vorm van rente en winst.

Oppotten/ ontpotten: Je spaart geld, geeft het dus niet uit.

Omloopsnelheid van geld: Geeft aan hoeveel keer geld van eigenaar is gewisseld in een bepaalde periode.

Primaire of algemene banken: Zijn geldscheppend. Dat wil zeggen: zij kunnen meer krediet verenen dan dat zij aan liquide middelen hebben aangetrokken.

Secundaire banken: Zijn niet geldscheppend. Dat wil zeggen: zij lenen geld uit dat door spaarders aan hen was toevertrouwd.

Institutionele beleggers: Krijgen grote sommen geld binnen aan premiegelden, waarvoor ze een belegging zoeken o de vermogensmarkt. Gevormd door de verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen.

Vermogensmarkt: Het geheel van vraag en aanbod van geld; het is een abstracte markt.

Bestedingsinflatie: Oorzaak is dat de effectieve vraag groter is dan de productiecapaciteit. ? Bedrijven gaan op zoek naar middelen om aan die vraag te voldoen ? prijzen stijgen.

Kosteninflatie: Als de kostprijs voor een product duurder wordt ? de prijzen worden verhoogt ? de prijzen stijgen.

Winstinflatie: Als ondernemers, vooral bij een monopolie, hun prijzen verhogen omdat ze meer winst willen.

Nominaal inkomen: Het inkomen zoals je dat krijgt.

Prijsinflatie: Het duurder worden van producten (de prijzen stijgen).

Dit wil je ook lezen:

Linda (27) werkt in de zorg: ‘Hier kun je het verschil maken’

Reëel inkomen: Het nominale inkomen / het Consumenten Prijs Indexcijfer x 100. ( RIC = NIC / PIC x 100 Reële Inkomen Cijfer = Nominale Inkomen Cijfer / Prijs Index Cijfer)

Nominaal vermogen: Het vermogen zoals het is, ongecorrigeerd.

Reëel vermogen: Het vermogen, gecorrigeerd met het CPI.

Koopkracht: Hoeveel je kunt kopen voor je geld.

Concentratie:

Branchevervaging: Door de concurrentiestrijd tussen de banken is er branchevervaging gekomen. Ze hadden eerst allemaal hun eigen specialisaties, maar nu bieden alle banken alles aan.

Fusie: Het vrijwillig samengaan van ondernemingen.

DNB: De Nederlandse Bank. Heeft het monopolie om munten en bankbiljetten uit te geven.

ECB/ESCB: Europese Centrale Bank/ Europees Stelsel van Centrale Banken. 10 centrale banken, waaronder DNB, zijn samen verantwoordelijk voor Europese monetaire beleid.

EMU: Europese Monetaire Unie. Het belangrijkste doel is het vergroten van de handel en de werkgelegenheid, en daarmee de welvaart binnen de EU.

Vaste wisselkoersen: De munten hebben een vaste waarde ten opzichte van een andere munt. Dat was het geval bij de munten die later de Euro werden.

Zwevende wisselkoersen: De koers staat niet vast. De waarde van een munt wordt bepaald door het aanbod van en de vraag naar die munt.

Zwevende wisselkoersen: De koers staat niet vast. De waarde van een munt wordt bepaald door het aanbod van en de vraag naar die munt.

Appreciatie: Een stijging van de wisselkoers.

Depreciatie: Een daling van de wisselkoers.

Koersrisico: Als je iets koopt loop je risico dat het op het moment van betalen, bijvoorbeeld een maand later, minder waard is (of vanuit de verkoper gezien juist meer waard is). Dat weet je niet van te voren, maar de prijs ligt wel vast. De wisselkoers kan echter wel veranderen in die tijd, waardoor de waarde veranderd.

Monetair beleid (rentebeleid): DNB bepaalt hoe hoog de rente is. Daarmee kunnen ze sparen bevorderen, maar ook juist bevorderen dat men geld gaat uitgeven. Hiermee kunnen ze inflatie tegengaan. De kredietverlening neemt namelijk af, en dat leidt tot een afname van de geldgroei. Dat heeft dan weer tot gevolg dat de inflatiedruk verminderd.

Monetair beleid (geldhoeveelheidsbeleid): DNB bepaalt hoeveel geld er in omloop wordt gebracht. Ze bepalen daarmee hoeveel geld er in handen van de mensen komt. Grote geldgroei zorgt namelijk voor bestedingsinflatie.

Open economie: Een economie waarmee je vrij kunt handelen. Je zit niet vast aan beperkingen.

Gesloten economie: Handel is niet vrij. Je zit vast aan regeltjes.

Wisselkoersbeleid: De koers van de euro manipuleren om het inflatiegevaar te beperken. Dat wordt ook gedaan door de rente te verhogen. Daarmee wordt het aantrekkelijk om je geld te beleggen in de EU, wat tot gevolg heeft dat de vraag naar euro’s stijgt.