Hoofdstuk 3 arbeidsvoorwaarden

Samenvatting Hoofdstuk 3

Arbeidsovereenkomst
- individueel: de overeenkomst die gesloten wordt tussen de werknemer en de werkgever zelf. Hiervoor is veel juridische kennis nodig en vele onderhandelingen.
- collectief: cao (collectieve arbeidsovereenkomst) tussen de werknemersorganisatie en de werkgevers organisatie.
Voordelen voor de werknemer:
- Gelijke behandeling voor alle werknemers en duidelijke afspraken zodat je niet achtergesteld kunt worden bij andere werknemers.
-Rechtszekerheid. Als de werkgever zich niet aan de cao bepalingen dan komt de bond voor je op.

-je hoeft niet zelf te onderhandelen met je baas maar dit wordt gedaan voor onderhandelaars die ervaring hebben.
Voordelen werkgever:
-Besparing van geld en tijd doordat ze niet apart met de werknemer hoeven te onderhandelen.
-Zekerheid voor de periode dat de cao loopt over de hoogte van de loonkosten.
- Arbeidsrust, de productie wordt niet verstoord door stakingen etc.
- Rechten en plichten zijn duidelijk voor iedereen en wettelijk gegrond.
Arbeidsvoorwaarden
De rechten en plichten van de werkgevers en de werknemers
Primair: loon en de normale werktijden
Secundair: vakantie regeling, middag pauzes, reiskostenvergoeding, scholingsmogelijkheden.
Werknemersorganisatie
Vakbond: een bond voor alle werknemers die in dezelfde bedrijfstak zitten, deze kunnen zo met z’n alle druk uit oefenen voor hun rechten op de werkgever en de overheid.
Vakcentrales: Een overkoepeling over de meeste vakbonden. FNV (Federatie Nederlandse Vakbewering), is de grootste vakcentrale.
Organisatiegraad

het percentage weknemers dat lid is van de vakbond.
Werkgeversorganisatie:
Bonden: per bedrijfstak die de werkgevers vertegenwoordigen
Centrales: overkoepeling van de bonden, de grootste daarin is de VNO/NCW die over de grote ondernemingen gaat (bv Shell). De kleine en middelgrote ondernemingen vallen onder de MKB Nederland (bv. Horeca).
Stichting van de Arbeid
hier gaan de werknemers en de werkgevers centrales met elkaar in overleg over de grote sociaal economische vraagstukken. Als er meningsverschil heerst kan dit door vroegtijdig goed overleg minder conflicten opleveren voor het sluiten van de arbeidsovereenkomsten.
Algemeenverbindendverklaring van cao’s
De overheid kan delen van de arbeidsovereenkomst algemeen verbindend verklaren. Dat betekend dat die regel voor de hele bedrijfstak geldt, dus ook de mensen die niet bij de cao betrokken zijn.
maar het kan alleen ingevoerd worden als de meerderheid van de bedrijfstak onder de cao is.

Sociaal Economische Raad (SER)
Bestuderen sociaal economische problemen en adviseert de overheid op dit terrein. De SER bestaat uit vertegenwoordigers van de werknemers organisatie, werknemersorganisatie en door de overheid gekozen personen.
Loonmaatregel

De overheid kan bestaande arbeidscontracten voor maximaal een half jaar ‘bevriezen’. Tegen eventuele crisissen.
Miljoenennota
Op Prinsjesdag wordt er bekend gemaakt welk sociall economisch beleid er gevoerd wil worden voor het volgende jaar, de miljoenennota is een samenvatting van de financiele plannen daarvan.
Macro Economische Verkenning (MEV)
Een voorspelling over de ontwikkeling van de economische variabelen, het nationaal product, de arbeidsproductiviteit, de prijzen en de koopkracht.
Centraal akkoord
De nieuwe arbeidsvoorwaarden die naar aanleiding van de arbeidsvoorwaardennota in overleg met de werknemers en de werkgeverscentrale wordt gemaakt. Zo worden de grote conflicten voor de bedrijfstakken uit de weg geruimd. Nu is dat niet meer, wordt er alleen nog maar op de achtergrond gecoördineerd.
Prijscompensatie
Het loon wordt gecompenseerd met de prijzen die gestegen zijn (inflatie)
Initiële loonstijging
Extra loonstijging voor de werknemers ie onder de cao vallen, bovenop de prijscompensatie. Dit wordt betaald uit de gestegen arbeidsproductiviteit.
Incidentele loonstijging
deze loonstijging geldt niet voor iedereen. Bv overuren betaling, promotie toeslag (als je naar een hogere functie gaat), winstuitkeringen en gratificaties.

loonmatiging
Als de loonstijging kleiner is dan de loonruimte.

Prijscompensatie en de incidentele loonstijging
De ruimte die bedrijven hebben om hun loon te laten stijgen zonder dat dit het loonaandeel verandert.
prijsindexcijfer x arbeidsproductiviteit
indexcijfer loonruimte=-----------------------------------------
100
Arbeidstijdverkorting
de (beperkte) werkgelegenheid verdelen over een groter aantal werknemers. Zodat er meer werkgelegenheid komt en zo kun je rationeel gezien de werkeloosheid wegwerken.
Herbezettinggraad
is hoeveel procent van de opengevallen uren er weer worden opgevuld met nieuw personeel.
Bedrijfstijd
aantalproductie uren per week van een bedrijf.
Marktconforme cao
richt zich op de omstandigheden van de markt
I/a-ratio
Verhoudingen tussen het aantal actieve en inactieve
actieve: mensen die een inkomen hebben en dus ook premies betalen
inactieve: mensen die van een uitkering leven, werkloos zijn (WW, Bijstand), ouderdom AOW of een overleden kostenwinner ANW hebben.

Koppelingswet
Als het minimum loon stijgt, stijgen dus ook de uitkeringen van de inactieve, alleen als de i/a-ratio dat toelaat.


Arbeidsconflict
Als de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden vastlopen ontstaat er een arbeidsconflict. De werknemers hebben als sterkste middel om hun eisen gedaan te krijgen om te gaan staken, dit kan op verschillende manieren. De werkgever heeft als keus om dan of alle stakers in een keer te ontslaan, of alle werknemers, ook de werkwilligen naar huis sturen zo lang de staking duurt.
Eenmalige loonstijging
stijging voor een periode van meestal 1 jaar daarna weer het oude loon. Dit telt eenmalig mee in de stijging in het contractloon. (dat is het loon dat overeengekomen is in de cao’s)