Hoofdstuk 3

• 3.1

Als je ruilt met behulp van geld, is er sprake van indirecte ruil. Geld heeft daarbij de functie van ruilmiddel. Andere geldfuncties zijn spaarmiddel en rekenmiddel.  Er is tastbaar geld in de vorm van munten en bankbiljetten; dit noem je chartaal geld (= letterlijk: wettig betaalmiddel). Het geld dat op je betaalrekening staat is giraal geld. Je kunt ermee betalen door pinnen of overboeken. Met een creditsaldo op je betaalrekening heb je geld tegoed. Het omgekeerde heet een debetsaldo. Je hebt dan een tekort, oftewel: je staat in het rood / in de min.

• 3.2

Als je een deel van je inkomen niet uitgeeft, ben je aan het sparen. Banken gebruiken spaargeld om weer aan anderen uit te lenen. Redenen om te sparen zijn: voor een doel, uit voorzorg en voor de rente. Door inflatie wordt je spaargeld minder waard. Je kunt je spaargeld vast zetten op een spaardeposito; daarop krijg je een vaste rente. Op andere rekeningen is de rente variabel. Als de rente niet bij je spaartegoed wordt opgeteld, heb je enkelvoudige rente. Als je ‘rente op rente’ krijgt, heet dat samengestelde rente.

• 3.3

Een ander woord voor een lening is een krediet. Lenen kost geld. Alles wat je meer terugbetaalt dan je hebt geleend, zijn de kredietkosten. Redenen om te lenen zijn: je wilt een tijdelijk geldtekort overbruggen, je wilt nu al genieten van de aankoop van een duurzaam consumptiegoed of je hebt onverwacht dringend geld nodig. Ook de aankoop van een huis is een leenmotief.

De lening voor een huis heet een hypothecaire lening of kortweg hypotheek. Kredietvormen die banken aanbieden zijn: persoonlijke lening en doorlopend krediet. Het salariskrediet is eigenlijk hetzelfde als rood staan. Er zijn winkels waar je op afbetaling kunt kopen. In dat geval betaal je je aankoop in een aantal maandtermijnen.

• 3.4

In plaats van sparen kun je je geld ook beleggen, maar je loopt dan wel meer risico. Banken zorgen ervoor dat het aanbod van geld door spaarders afgestemd wordt op de vraag naar geld door leners. In de geldkringloop zie je hoe de geldstromen lopen tussen bedrijven, huishoudens en banken.

Als je naar een land buiten de Eurozone gaat, kun je bij de bank euro’s omwisselen voor vreemde valuta. Bij het omrekenen van vreemd geld gebruik je de wisselkoers.