Hoofdstuk 2

Afronden

Altijd op één decimaal tenzij anders vermeldt staat. Bij geld altijd op 2 decimalen.

Gewogen gemiddelde uitrekenen

Ongewogen gemiddelde uitrekenen

Som van de grootheden/aantal grootheden

Deel van een geheel

2 manieren om te berekenen:

1

2 bvb:

Procentuele veranderingen

Of

Budgetonderzoek

Het CBS doet elk jaar onderzoek naar het bestedingspatroon van consumenten:

Procentpunt

Bvb: Het aantal jongens in een klas stijgt van 10/25 naar 15/25. Van 40% naar 60% dus. Het aantal jongens is niet met 20% toegenomen, maar met 50%. Je kan wel zeggen dat het met 60 – 40 = 20 procentpunten is toegenomen.

Een procentpunt geeft het absolute verschil aan tussen waarden die in procenten zijn uitgedrukt.

Btw

(belasting toegevoegde waarde)

Verkoopprijzen product excl. Btw          100%

Btw                                                               21%

------------------------------------------------------------ +

Bedrag incl. Btw                                         121%

De Btw berekenen:

bedrag/121 × 21

prijs zonder Btw betekenen:

bedrag/1,21

Btw berekenen bij bedrag excl. Btw:

Bedrag/100 × 21

Absolute verandering

Verandering in de grootheden (euro, kg, etc.)

Relatieve verandering

Een procentuele verandering

Huishoudgeld

Geld dat je dagelijks/wekelijks uitgeeft om boodschappen mee te doen.

Bvb. Levensmiddelen, huisdieren, cadeaus, bloemen, aanschaffen kleine huishoudelijke spullen, uitgaan. Zakgeld gezinsleden ook.

Vaste lasten

Regelmatig terugkerende uitgaven die men als verplichting is aangegaan.

Reserveren

Geld opzij leggen voor grotere uitgaven die minder vaak voorkomen.

Begroting

Overzicht met schattingen van ontvangsten en uitgaven.

Sluitende begroting

Dat de geschatte ontvangsten gelijk zijn aan de geschatte uitgaven.

Bruto loon

Loon waar nog belasting (loonheffing) af moet.

Netto loon

De loon excl. belasting (loonheffing).

Vakbond

Vereniging van werknemers om hun belangen te verdedigen.

Ondernemingsraad

Behartigt de belangen van werknemers in de onderneming en heeft inspraak bij belangrijke beslissingen van de directie.

Medezeggenschapsraad (MZ)

Komt op voor belangen van het personeel, de leerlingen en de ouders op een school.

Adviesrecht / instemmingsrecht

De MR kan gevraagd of ongevraagd advies geven over alle belangrijke zaken die de school aangaan. Dit heet adviesrecht van de MR.

Bij instemmingsrecht moet de MR instemming verlenen. Dan heet het instemmingsrecht van de MR.

Cao

(collectieve arbeidsovereenkomst)

Een overeenkomst over arbeidsvoorwaarden (minimumloon en werktijden) die is afgesloten tussen een werkgever of een werkgeversorganisatie en één of meer vakbonden.