COLLECTIEVE EN PARTICULIERE SECTOR

Overheid bestaat uit(collectieve sector):

• Rijksoverheid
• Provincies
• Gemeenten
• ZBO’ers

Rijksoverheid

• Bestaat uit verschillende ministeries
  • Elk ministerie heeft zijn eigen taak (Defensie, onderwijs etc)
• Neemt beslissingen die gelden voor het hele land
• Wetsvoorstellen door Kabinet of regering(Ministers)
• Tweede en Eerste kamer(samen parlement) moeten voorstellen goedkeuren
  • Leden tweede kamer worden gekozen door het volk

Provincie

• Provinciale staten nemen beslissingen die gelden voor provincie
• Gedeputeerde staten doen voorstellen en voeren het uit

Gemeente

• Gemeenteraad neemt beslissingen over een gemeente
• Burgemeester en wethouders(B&W) doen voorstellen en voeren het uit

ZBO’ers

• Voert zelfstanding overheidstaken uit
• Bijv: goederen produceren, kwaliteitscontroles, vergunningen verlenen
• Voorbeelden van ZBO’ers: KvK, informatiebeheer, academische ziekenhuizen

Instellingen voor sociale zekerheid en zorg

• Voeren socialeverzekeringswetten uit
• Krijgt geld van belasting dienst(zij claimen de premies)
• Onderscheiden werknemersverzekeringen en volksverzekeringen
  • Werknemersverzekeringen gelden voor werknemers die zijn ontslagen of arbeidsongeschikt
    • Werkloosheid(WW-uitkering), Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen(WIA-uitkering)
  • Volksverzekeringen heeft iedereen recht op uitkering
    • AOW-uitkering, ANW-uitkering

Collectieve sector bestaat uit overheid en socialezekerheidsinstelingen(gaan niet voor winst)

Particuliere sector bestaat uit privebedrijven die gaan voor winst

Collectivisatie: collectieve sector neemt taken over van de particuliere sector

• Overheid wil niet dat bedrijven in verkeerde handen vallen of failliet gaan
• Consument is verzekerd dat de producten of diensten blijven bestaan
• Werknemers weten dat kans klein is dat ze hun baan verliezen
  • Salaris wel vaak lager
• Geen winstuitkering voor manager(s)
• Weinig innovatie, verdiende geld houden ze toch niet zelf

Privatisering: particuliere sector neemt taken over van de collectieve sector

• Werken vaak sneller, efficienter en goedkoper omdat ze winst willen maken

Regulering: overheid kom met meer wetten en voorschriften om invloed uit te oefenen op particuliere sector

• Zo voorkomen ze negatieve effecten als milieuvervuiling of ongewenste verdeling van inkomens
• Bijv: Maximumprijzen, minimumloon, veiligheidsvoorschriften

Deregulering

• Overheidsregels worden versoepeld

UITGAVE EN INKOMSTEN COLLECTIEVE SECTOR

Overheid probeert uitgaven zo goed mogelijk te dekken, lukt niet altijd

Staatsschuld is het bedrag dat de rijksoverheid in totaal heeft geleend

Voorbeelden uitgaven rijksoverheid

• Sociale zaken en werkgelegenheid
• Onderwijs, cultuur en wetenschap
• Rente en kosten nationale schuld
• Gemeente en provincies

Voorbeelden inkomen rijksoverheid

• Belasting bij aankoop of bezit goederen(Indirecte belasting)
  • Bij kopen van product moet je BTW betalen
  • Accijnzen op dingen die slecht zijn voor gezondheid
• Belasting van personenauto’s en motorrijtuigen (BPM, bij aanschaf van auto of motor)
• Motorrijtuigenbelasting(als je in bezit bent van motorrijvoertuig
  •  

Belasting van rechtsverkeer

In toekomst CO2-heffing en rekeningrijden (milieuheffingen)< >Overdrachtsbelasting bij kopen van huisInkomstenbelasting (bij bedrijven)Kansspelbelasting bij winnen van prijsSuccessierechten bij ontvangen erfenisWinstuitkering (winst van bedrijven uit collectieve secot)Int premies van volksverzekeringenInt premies werknemersverzekeringenMaakt dit geld over naar socialeverzekeringsinstellingenGeld uit gemeentefonds > het geld van het rijkDoeluitkeringenGemeentelijke belastingenToeristenbelasting, onroerendezaakbelasting voor woningeigenarenGemeentelijke eigendommenMusea, bedrijven etc.RetributiesBetalingen van volk aan overheid inruil voor overheidsdienstenBouwvergunningen, trouwboekjes etc.Verplichte betalingen aan volkBelangrijkste inkomsten overheidLoon- en inkomstenbelasting is progressiefSterkste schouders dragen zwaarste lastenWordt draagkrachtbeginsel genoemdProfijtbeginsel houdt in dat je meer belasting moet betalen als je meer gebruik maakt van ietsAccijnzen bijv.Solidariteitsbeginstel houdt in dat de belastingbetaler een bijdrage levert aan het helpen van de zwakkere in de samenlevingMinister van financien moet geldlenen, staatsschuld neemt toeFinancieringstekort is het begrotingstekort maar dan tel je de staatschuld niet meeUitgestelde belastingheffing is als er te weinig geld binnenkomt dus moet de belasting omhoogVooruitbetaalde belastingheffing is tegenovergesteldeStaattsobligatiesLeningen van particulieren en ondernemingen aan de overheidOverheid leent geld van bankenHierdoor komt er meer geld in de omloop en kan er een inflatie ontstaanNiet geliefd bij eurolandenIn vorm van belastingen, premies etcOverheidsinvesteringenOverheidsconsumptieAmbtenaarsalarissen en bijv militaire voertuigenInkomensoverdrachtenSociale uitkeringen, huurtoeslagenVermogensoverdrachtenSubsidies op bedrijfsinvesteringenEigenwoningforfait is percentage van waarde van woningAftrekpostenAlimentatie, studiekostenBelastbaar inkomen is het inkomen waar je belasting over moet betalenGeld progressief belastingtariefMarginaal belastingtarief is het belastingpercentage dat iemand moet betalen als ze een euro extra verdienenNivellering: inkomensverschillen land worden naar verhouding kleinerDenivellering is tegenovergesteldeIemand minimaal 5% van aandelen van onderneming bezitOver winstuitkering(dividend) moet belasting worden betaaldAls je spaargeld bezit of tweede huis hebtVermogensrendementBelastbaar inkomen uit besparingen en beleggingenBasisvrijstelling, deel waarover je geen belasting hoeft te betalenVermogensrendementheffingDeel van je vermogensrendement dat je moet afstaanAlgemene heffingskortingAndere heffingskortingenAlgemeen tarief, 21%: meeste goederen, ook voor auto’sBijzonder of laag tarief, 6%: eerste levensbehoeften. Goederen die betaalbaar moeten blijven voor iedereenNultarief, 0%: Medische hulp en diensten van bankenBestedingen in Nederland nemen afProductie en werkgelegenheid in Nederland neemt afBelastinginkomen Nederland daalt