Hoofdstuk 2 en 3

Hoofdstuk 2

Het expressionisme is een stroming van het begin van de twintigste eeuw, het speelt een rol in zowel muziek, dans en beeldende kunst. De kenmerken van het expressionisme zijn:
- Het uiten van emoties
- Vaste regels gelden niet meer
- Felle en heftige kleuren en klanken, maar ook de bewegingen zijn heftig
- In schilderijen vaak zwarte contouren
Het expressionisme is vaak ook chaotisch.

Kirchner richt in 1905 de kunstenaarsgroep Die Brücke op. Hij heeft een houtsnede gemaakt genaamd: Fünf Kokotten. Alles is heel onherkenbaar, het lijkt of Kirchner niet heeft nagedacht over de compositie en geen modellen heeft gebruikt, want je kan de 5 vrouwen in de houtsnede nauwelijks zien.

Le sacre du printemps: een ballet over een oerritueel waarbij een jonge maagd geofferd wordt om de goden te stemmen. Stravinsky componeert de muziek, en kenmerkt zich door een onregelmatig ritme en een uitbarsting van geluid. Nijinski maakt de choreografie, en dit was heel anders dan het academisch ballet. In tegenstelling waren de dansers aan het stampen over de vloer.

Steeds meer mensen gingen kunst maken wat voornamelijk over het nachtleven ging, nachtmerries. Sigmund Freud maakte een boek over dromen: Die Traumdeuting. Het gaat over de duistere wereld. Zo was er ook een zangstuk wat over een nachtmerrie ging: Erwartung. Hierin zie je chaos en angst. De muziek is van Arnold Schönberg. Er is geen vast ritme, er zijn voortdurend tempowisselingen en er is een sterke dynamiek.

De Schreeuw van Edvard Munch: Een schilderij waarbij de persoon die is afgebeeld angst uitstraalt door een schreeuw van de natuur. Hij heeft snel gewerkt met grote kwaststrepen en de kleuren en lijnen vloeien ineen.

Als in een schilderij de voorstelling geen rol speelt, noemen we dat abstract.
Muziek is abstract. Kandinsky vroeg zich af waarom schilderkunst niet zo abstract kon zijn. Hij ging naar een concert van Schönberg wiens muziek atonaal is: vaste regels gelden niet meer.
Kandinsky onderscheidt zijn werk in 3 categoriën:
- Impressies
- Improvisaties
- Composities
Impressies zijn werken waarin de directe waarneming , bijv van een landschap, nog een rol speelt. Bij de improvisatie gaat het om de kleuren, vormen en lijnen, de voorstelling is hierbij niet belangrijk.
Picasso maakte in 1907 een schilderij(Demoiselles d’Avignon). Je ziet daarin 5 hoeren. Dit is een kubistisch schilderij. De vormen zijn hoekig en de ledematen verliezen hun logische plaats. Kubisme is het opdelen van het schilderij in allerlei losse hoekige fragmenten.

Jazz
De jazz komt oorspronkelijk uit New Orleans. Er wonen veel voormalige negerslaven. Hieruit zijn spirituals, gospels, blues en ragtime ontstaan.
Kenmerken van de blues: vast akkoordschema, slepend tempo, en de tekst is niet vaak vrolijk.
Kenmerken van Ragtime: strakke baspartij waar melodie ritmisch tegenin gaat. Ragged time: verscheurde maat. Veel ragtime spelers kunnen geen noten lezen, ze spelen op gevoel.
Blues is een soort volksmuziek die vanaf 1900 door de Noord-Amerikaanse zwarte bevolking wordt beoefend en beluisterd. De bluesteksten gaan over zorgen van het dagelijks leven.

In het begin van de 20ste eeuw volgen de technische ontwikkelingen elkaar in hoog tempo op. Marinetti eiste van kunstenaars om alleen nog maar kunst te maken die zich richt op de nieuwe toekomst van het machinetijdperk. De eisen waren aanstootgevend en absurd.
De voortsnellende auto, het schilderij van Balla, is een voorbeeld van een futuristisch schilderij. Alles moet sneller, drukker en enthousiaster. De compositie is ritmisch en zit vol herhalingen.

Oorlog
Visie van de futuristen op de oorlog: middel om de oude en vermoeide wereld te herscheppen. Het dadaïsme keert zich af van de oorlog.
Kenmerk van Ausdrucktanz: Emoties komen krachtig tot uitdrukking.
Kenmerk van Academisch ballet: Sierlijk en zweverig.
Kenmerk van Pantomime: Dramatische handeling.
Een stomme film is een film zonder geluid, bijv de films van Charlie Chaplin.
Fragmentatie gaat vooraf aan montage, een geliefde techniek van de avant-gardekunstenaars. Montage richt zich niet op het herstel van de oorspronkelijke samenleving. Een kunststroming die veel gebruik maakte van montage, is de Dada.

Hoofdstuk 3

Schönberg gaat werken aan het twaalftoonsysteem. In deze compositietechniek brengt hij de atonaliteit onder in een systeem. In plaats van de volstrekte willekeur waarmee tonen elkaar opvolgen, gelden nu vaste regels.