Hoofdstuk 7: ecologie

H7 Ecologie

Par 1 Een ecoloog aan het werk.

Abiotische en biotische factoren.

Kantelpunt à het punt waar je bv.

over gaat van zout naar zoet water.

Par 2 organisatieniveaus.

• Biosfeer.

• Ecosysteem.

• Levensgemeenschap.

• opulatie.

• Organisme/individu.
• Orgaanstelsel.
• Orgaan.
• Weefsel.
• Cel.
• Celorganel.
• Molecuul.

Emergente eigenschappen à eigenschap die uniek is voor zijn organisatieniveau.

Genoom à al het DNA.

Par 3 Individuen.

Tolerantiegebied. Zie boek blz. 147 afb.12

Klimaat: combinatie van alle abiotische factoren.

• Marcroklimaat à grote gebieden waarbinnen hetzelfde klimaat heerst.
• Microklimaat à elk plekje van een ecosysteem heeft zijn eigen klimaat.

emperatuur.

Licht: planten hebben lichte nodig voor fotosynthese.

• Zonplanten à hoge lichtintensiteit
• Schaduwplanten à lage lichtintensiteit
• Daglengte à heeft invloed op planten en dieren, vooral op de voortplanting.

Lucht: de beweging van lucht(de wind) heeft vooral invloed op planten.

• Windbloemen à hier zorgt de wind vooral voor bestuiving.

Water:

• Oppervlaktewateren à kunnen te maken krijgen met snel veranderingen van temperatuur of in samenstelling van het water.
• Landplanten à hebben aan de buitenkant van hun bladeren een cuticula(waslaagje).
• Waterplanten à hebben weinig stevige delen.

Bodemgesteldheid: elke bodem bestaat uit een mengsel van bodemdeeltjes van verschillende grootte.

• Humus à  het gehalte humus in de bodem is voor planten van belang.
• Reducenten à door de activiteit van de reducenten ontstaat humus.
• Uitspoeling à is als er in een humusarme bodem het regenwater in de bodem zakt naar diepere lagen. ‘

Par 4 populaties.

Coöperatie : samenwerken à balts gedrag.

Competitie : voorplanting/eten.

Populatiedichtheid : gemiddeld aantal individuen per oppervlakte eenheid op het land of per volume eenheid in het water.

• Te hoog à uitputting van (voedsel) bronnen

    à ziektes

    à stress.

• Te laag  à kleinere voortplantingskans.

Verspreidingspatronen : - gegroepeerd

                                                            à olifanten

                                                            à leeuwen

• Regelmatig

à vogels

• Willekeurig

à planten

Dichtheidsafhankelijke factoren :

• Ziekte
• Concurentie
• Parasitisme à ene voordeel andere nadeel
• predatie

negatieve terugkoppeling

                                          biologisch evenwicht

Dichtheidsonafhankelijke factoren : alles wat te maken heeft met het klimaat.

Populatiedichtheid = (geboortecijfer – sterftecijfer) + (immigratie - emigratie).

Exoten : van buitenaf, van een ander gebied binnendringt.

Populatiegroei :

• j-vormige groeicurve à hoog geboortecijfer

à stel een evenwicht

à biologisch evenwicht wordt lager

àsterft uit.

• Draagvlak : max populatiegrootte die over een langere tijd in een ecosysteem kan worden gehandhaafd.

• S-vormige groeicurve à laag geboortecijfer

Par 5 Ecosystemen.

Voedselrelaties :

• Vraat – eet planten
• Predatie – eet dieren

Voedselketen : reeks populaties met elkaar verbonden.

• Pijl – konijn          vos

Richting waar het voedsel zich heen verplaatst.

• Schakel : trofisch niveau.
  • Producenten : autotroof
  • Consumenten
  • Reducenten : bacteriën en schimmels
• Toppredator : staat op de top van de voedselketen.

Voedsel web : alle voedselrelaties in een levensgemeenschap.

Competitie

Symbiose : samenleving.

• Parasitisme                       +/-
• Mutualisme                      +/+
• Kommensalisme                            +/0

Par 6 piramides en stromen.

Piramide van aantallen : kan een echte piramide vorm zijn maar ook misvormt.

Piramide van biomassa : is altijd een echte piramide vorm.

 Binas 93 E/D

Energiestroom in een ecosysteem :

Par 7 veranderingen in ecosystemen.

Successie :

limax

 Pioniers

Hoe meer soorten er zij hoe grooter de biodiversiteit.

Verwering : komt door wind, regenen vorst.

Eenjarige planten : verschijnen op een kaal stuk bosgrond.

- De eenjarige planten worden verdrongen door tweejarige    planten en overblijvende planten à daarna verloopt de successie naar het climaxecosysteem in een snel tempo.