Samenvatting ANW heelal: SE 28 november
Hfdstuk 47:
• Lichtvervuiling: er wordt veel licht geproduceerd in steden en rond fabrieken. Ook op het platteland laten mensen licht in hun tuin branden omdat ze bang zijn voor inbraak.
• De sterrenbeelden die wij kennen zijn rond het Middellandse Zeegebied ontstaan en hebben namen uit de Griekse mythologie. Men zag toen mythische figuren aan de hemel staan in bepaalde groepen.
• Sterren uit hetzelfde sterrenbeeld staan vaak op verschillende afstanden van de aarde
• Helderheid van sterren wordt aangeduid met magnitude: 1=heel fel, 6 is heel zwak (100x zwakker dan 1). Voor de rest telkens bij hoger getal 2,5 keer zwakker.
Hfdstuk 48:
• Als eens ter heel helder is kan hij erg groot zijn en veel licht uitstralen. Het kan ook zo zijn dat hij heel dichtbij staat. Je ziet geen diepte.
• Azimut = kompasrichting
• De poolster beweegt niet t.o.v. de aarde omdat hij precies in het verlengde van de as van de aarde staat. Voor ons dus altijd precies in het noorden.
• Hoogte = de hoek tussen de ster en de horizon
• Astrolabium: een wijzer met 2 gaatjes die je kunt ophangen. Je richt op de ster en op de rand kan je de hoek met de horizon aflezen.
Hfdstuk 49:
• Redenen voor behoefte aan betrouwbare kalender: om de goede tijd voor zaaien te berekenen.
• Maankalender Grieken: een maand kwam overeen met een rondje van de maan wond de aarde. Dit duurde 29,5 dagen dus ene jaar 13 keer ander jaar 14 keer om de aarde. Niet betrouwbaar dus!
• Zonnekalender Egyptenaren: ze hadden een kalender met 12 maanden en elke maand 30 dagen. Het jaar begon met 5 dagen van feest vieren die ze niet meerekenden in een jaar.
• Juliaanse kalender: een aantal maanden met 31 dagen en een aantal maanden met 30 dagen. Eens in de 4jaar een extra dag in februari. (dit was ietsje teveel). Door de eeuwen heen verschoven de seizoenen een klein beetje. In de 16e eeuw viel de eerste lentedag op 11 maart i.p.v. 21 maart.
• Gregoriaanse kalender: hetzelfde als Juliaanse maar: in 1582 werd 4 oktober gevolgd door 15 oktober. Schrikkeljaren werden weggelaten bij een eeuwwisseling behalve als deze deelbaar is door 400.
Hfdstuk 50:
• Als zonnestralen verticaler op de aarde staan, dus rechter, dat moet de zon met dezelfde hoeveelheid licht een kleiner oppervlakte verwarmen dus is het warmer op plaatsen waar de zon rechter boven de aarde staat.
• We hebben seizoenen omdat de aarde scheef staat t.o.v. de zon. Als de ‘bovenkant’ van de as van de aarde naar de zon toe staat, dan is het op het noordelijk halfrond zomer. Als de as van de aarde van de zon af staat (bovenkant) dan is het op het noordelijk halfrond winter. Als het voor ons midwinter is, dan komt de zon op de noordpool niet op.
Hfdstuk 52:
• De maan heeft schijngestalten omdat hij telkens anders staat t.o.v. de aarde. De zon schijnt dan van een bepaalde kant en wij zien telkens een andere kant.
• We hebben per dag 2x laag water en 2x hoog water. Dat komt omdat de aarde in 1 dag een keer om zijn as draait en elke plek op aard 2 keer eb/vloed tegenkomt. Zie blaadje.
Hfdstuk 55:
• Astrologie: gaat over hoe iemands leven er in grote lijnen uit gaat zien, dit wordt ‘besloten’ door hoe de kosmos staat bij diens geboorte. Het is ontstaan door het verlangen om de toekomst te kennen. Het is gebaseerd op wat er aan de hemel te zien is. (zodiak=dierenriem) doordat astrologen meet te weten kwamen over hemellichamen enz. droegen ze bij aan de val van astrologie. De echte doodsteek was toen ze erachter kwamen dat de aarde deel uitmaakte van het zonnestelsel. De sterrenbeelden zijn een maand opgeschoven door de tolbeweging die de aarde maakt. Astrologie is dood.
• Verschillen astronomie en astrologie:
- astronomie is wetenschap en astrologie is geloof en zingeving
- astrologie is gestopt met de ontwikkeling en astronomie is volop in ontwikkeling
- astrologie is ouder
• Ecliptica = de baan van de zon door de hemel
Hfdstuk 57:
• In de Romeinse tijd is de wetenschap tot stilstand gekomen. De Romeinen waren een volk van business en staatsorganisatie. Dankzij de Arabieren zijn er belangrijke werken uit de antieke oudheid bewaard gebleven. Het christendom was ook ‘tegen’ de wetenschap. Sinds er belangrijke werken van Aristoteles zijn vertaald, komen wetenschappers in opstand tegen de kerk. Mensen doen er van alles aan om mensen te verbieden te luisteren naar de wetenschappers. Dit helpt niet en de wetenschap komt in bloei te staan.
• Aristoteles: de aarde stond in het middelpunt van het heelal en daaromheen cirkelden de hemelse sferen die drager waren van de zon, de maan, de planeten en de vaste sterren. Zijn grondmerken zijn:
- de aarde staat stil en de hemelsferen bewegen om de aarde
- de hemel is onvergankelijk, onveranderlijk en ontoegankelijk voor aardse wezens of voorwerpen
- de enige mogelijke beweging aan de hemel is de eenparige cirkelbeweging
• Ptolemaeus: wiskundige beschrijving van Aristoteles zijn model. In zijn model was de aarde niet meer het middelpunt van het heelal. Bovendien bewogen volgens hem de zon en planeten niet meer precies is gelijkmatige cirkels.
• Copernicus: hij zette een wetenschappelijke revolutie op doordat hij zei dat de zon en andere planeten niet rond de aarde draaiden maar de aarde en andere planeten rond de zon. Met het heliocentrische wereldbeeld kon Copernicus nog beter dan Ptolemaeus voorspellen waar de planeten kwamen te staan. De draaibewegingen van de planeten rond de zon en de aarde om zijn eigen as zijn tegen de klok in. Copernicus was een reactionair omdat hij het ideaal van eenparige cirkelbewegingen in ere wilde herstellen. Zijn boek ging over de omwentelingen van hemellichamen en niet de omwentelingen van de wetenschap. Ook Copernicus had hulpcirkels nodig om zijn model kloppend te maken.
• Het wereldbeeld van Copernicus werd niet meteen geaccepteerd omdat het geschreven was in Latijn en het heel ingewikkeld was, dus voor de meeste mensen niet toegankelijk.
Hfdstuk 58:
• Galileo Galilei: eerste wetenschapper die systematische experimenten verrichtte. Door de (Hollandse) telescoop kon hij zien wat Copernicus bedoelde en viel de kerk aan met sterke argumenten. Hierdoor kwam hij in conflict met de Inquisitie.
• Inquisitie: men wil geen tegenspraak tegen de kerk (katholiek).
• De 4 bewijzen van Galilei:
- vlekken op de zon: de zon is niet perfect
- kraters op de maan: maan is niet perfect
- manen rond Jupiter: er waren dus toch planeten die om een andere planeet draaiden dan de aarde
- schijngestalten van Venus: de zon moet centraal staat want anders kan je nooit een bijna volle Venus zien.
• Door de inquisitie had Galilei ‘huisarrest’ en werden zijn boeken verboden. Er waren veel verschillende boeken geschreven over het proces van Galilei. Hij moest ook zijn denkbeelden herroepen en toegeven dat het alleen een wiskundige omschrijving was. Pas toen er betrouwbaardere waarnemingen kwamen gaf de kerk toe, maar wel moeizaam.
Hfdstuk 47:
• Lichtvervuiling: er wordt veel licht geproduceerd in steden en rond fabrieken. Ook op het platteland laten mensen licht in hun tuin branden omdat ze bang zijn voor inbraak.
• De sterrenbeelden die wij kennen zijn rond het Middellandse Zeegebied ontstaan en hebben namen uit de Griekse mythologie. Men zag toen mythische figuren aan de hemel staan in bepaalde groepen.
• Sterren uit hetzelfde sterrenbeeld staan vaak op verschillende afstanden van de aarde
Hfdstuk 48:
• Als eens ter heel helder is kan hij erg groot zijn en veel licht uitstralen. Het kan ook zo zijn dat hij heel dichtbij staat. Je ziet geen diepte.
• Azimut = kompasrichting
• De poolster beweegt niet t.o.v. de aarde omdat hij precies in het verlengde van de as van de aarde staat. Voor ons dus altijd precies in het noorden.
• Hoogte = de hoek tussen de ster en de horizon
• Astrolabium: een wijzer met 2 gaatjes die je kunt ophangen. Je richt op de ster en op de rand kan je de hoek met de horizon aflezen.
Hfdstuk 49:
• Redenen voor behoefte aan betrouwbare kalender: om de goede tijd voor zaaien te berekenen.
• Maankalender Grieken: een maand kwam overeen met een rondje van de maan wond de aarde. Dit duurde 29,5 dagen dus ene jaar 13 keer ander jaar 14 keer om de aarde. Niet betrouwbaar dus!
• Zonnekalender Egyptenaren: ze hadden een kalender met 12 maanden en elke maand 30 dagen. Het jaar begon met 5 dagen van feest vieren die ze niet meerekenden in een jaar.
• Juliaanse kalender: een aantal maanden met 31 dagen en een aantal maanden met 30 dagen. Eens in de 4jaar een extra dag in februari. (dit was ietsje teveel). Door de eeuwen heen verschoven de seizoenen een klein beetje. In de 16e eeuw viel de eerste lentedag op 11 maart i.p.v. 21 maart.
Hfdstuk 50:
• Als zonnestralen verticaler op de aarde staan, dus rechter, dat moet de zon met dezelfde hoeveelheid licht een kleiner oppervlakte verwarmen dus is het warmer op plaatsen waar de zon rechter boven de aarde staat.
• We hebben seizoenen omdat de aarde scheef staat t.o.v. de zon. Als de ‘bovenkant’ van de as van de aarde naar de zon toe staat, dan is het op het noordelijk halfrond zomer. Als de as van de aarde van de zon af staat (bovenkant) dan is het op het noordelijk halfrond winter. Als het voor ons midwinter is, dan komt de zon op de noordpool niet op.
Hfdstuk 52:
• De maan heeft schijngestalten omdat hij telkens anders staat t.o.v. de aarde. De zon schijnt dan van een bepaalde kant en wij zien telkens een andere kant.
• We hebben per dag 2x laag water en 2x hoog water. Dat komt omdat de aarde in 1 dag een keer om zijn as draait en elke plek op aard 2 keer eb/vloed tegenkomt. Zie blaadje.
Hfdstuk 55:
• Astrologie: gaat over hoe iemands leven er in grote lijnen uit gaat zien, dit wordt ‘besloten’ door hoe de kosmos staat bij diens geboorte. Het is ontstaan door het verlangen om de toekomst te kennen. Het is gebaseerd op wat er aan de hemel te zien is. (zodiak=dierenriem) doordat astrologen meet te weten kwamen over hemellichamen enz. droegen ze bij aan de val van astrologie. De echte doodsteek was toen ze erachter kwamen dat de aarde deel uitmaakte van het zonnestelsel. De sterrenbeelden zijn een maand opgeschoven door de tolbeweging die de aarde maakt. Astrologie is dood.
• Verschillen astronomie en astrologie:
- astrologie is gestopt met de ontwikkeling en astronomie is volop in ontwikkeling
- astrologie is ouder
• Ecliptica = de baan van de zon door de hemel
Hfdstuk 57:
• In de Romeinse tijd is de wetenschap tot stilstand gekomen. De Romeinen waren een volk van business en staatsorganisatie. Dankzij de Arabieren zijn er belangrijke werken uit de antieke oudheid bewaard gebleven. Het christendom was ook ‘tegen’ de wetenschap. Sinds er belangrijke werken van Aristoteles zijn vertaald, komen wetenschappers in opstand tegen de kerk. Mensen doen er van alles aan om mensen te verbieden te luisteren naar de wetenschappers. Dit helpt niet en de wetenschap komt in bloei te staan.
• Aristoteles: de aarde stond in het middelpunt van het heelal en daaromheen cirkelden de hemelse sferen die drager waren van de zon, de maan, de planeten en de vaste sterren. Zijn grondmerken zijn:
- de aarde staat stil en de hemelsferen bewegen om de aarde
- de hemel is onvergankelijk, onveranderlijk en ontoegankelijk voor aardse wezens of voorwerpen
- de enige mogelijke beweging aan de hemel is de eenparige cirkelbeweging
• Ptolemaeus: wiskundige beschrijving van Aristoteles zijn model. In zijn model was de aarde niet meer het middelpunt van het heelal. Bovendien bewogen volgens hem de zon en planeten niet meer precies is gelijkmatige cirkels.
• Copernicus: hij zette een wetenschappelijke revolutie op doordat hij zei dat de zon en andere planeten niet rond de aarde draaiden maar de aarde en andere planeten rond de zon. Met het heliocentrische wereldbeeld kon Copernicus nog beter dan Ptolemaeus voorspellen waar de planeten kwamen te staan. De draaibewegingen van de planeten rond de zon en de aarde om zijn eigen as zijn tegen de klok in. Copernicus was een reactionair omdat hij het ideaal van eenparige cirkelbewegingen in ere wilde herstellen. Zijn boek ging over de omwentelingen van hemellichamen en niet de omwentelingen van de wetenschap. Ook Copernicus had hulpcirkels nodig om zijn model kloppend te maken.
Hfdstuk 58:
• Galileo Galilei: eerste wetenschapper die systematische experimenten verrichtte. Door de (Hollandse) telescoop kon hij zien wat Copernicus bedoelde en viel de kerk aan met sterke argumenten. Hierdoor kwam hij in conflict met de Inquisitie.
• Inquisitie: men wil geen tegenspraak tegen de kerk (katholiek).
• De 4 bewijzen van Galilei:
- vlekken op de zon: de zon is niet perfect
- kraters op de maan: maan is niet perfect
- manen rond Jupiter: er waren dus toch planeten die om een andere planeet draaiden dan de aarde
- schijngestalten van Venus: de zon moet centraal staat want anders kan je nooit een bijna volle Venus zien.
• Door de inquisitie had Galilei ‘huisarrest’ en werden zijn boeken verboden. Er waren veel verschillende boeken geschreven over het proces van Galilei. Hij moest ook zijn denkbeelden herroepen en toegeven dat het alleen een wiskundige omschrijving was. Pas toen er betrouwbaardere waarnemingen kwamen gaf de kerk toe, maar wel moeizaam.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden