Hoofdstuk 1 ziek en gezond
1.1 gezond of ziek
Hoe gaat de reguliere gezondheidszorg te werk?
Een huisarts werkt volgens een standaard aanpak. Hij kijkt naar de symptomen en doet een lichamelijk onderzoek. Daardoor kan hij een diagnose stellen en kan de therapie beginnen.
Subjectieve klachten zoals vermoeidheid of hoofdpijn zijn lastig voor de huisarts omdat daardoor niet makkelijk een diagnose te stellen. Door een onderzoek zoals bloed of urine onderzoek te doen krijgt de huisarts objectieve gegevens. Dit soort gegevens zijn belangrijk om een diagnose te stellen. De huisarts dient als loket voor de reguliere gezondheidszorg. Hij verwijst door naar specialisten.
Hoe wordt dubbelblind onderzoek toegepast?
Het verschil tussen reguliere en alternatieve geneeskunde is dat de alternatieve geneeskunde niet getest wordt. Bij reguliere gezondheidszorg wordt vaak dubbelblind onderzoek toegepast. Patiënten worden dan zonder het te weten verdeeld in twee groepen. De ene helft krijgt een placebo (nepgeneesmiddel) en de andere helft het echte middel. Ook de arts die de medicijn verstrekt weet niet welke patiënt de placebo en welke het echte middel heeft omdat hij de patiënt anders zou kunnen beïnvloeden. Pas na het onderzoek wordt bekend wie wat heeft gekregen.
1.2 Ziekte als raadsel
Hoe ontdekt Snow de bron van de cholera-epidemie?
In het 19e-eeuwse Londen woedde zo nu en dan eens een epidemie. Bewoners werden massaal ziek en duizenden overleden. Vooral cholera zorgde voor veel doden. Sommigen vonden dat het een straf van God was. De arts William Farr dacht dat cholera kwam door een ziekelijke mist die kwam uit de adem van mensen, beerputten, graven en slachthuizen. John Snow, ook een arts had een andere visie. Hij dacht dat cholera verspreid werd door een gif dat zich kon verspreiden doordat het drinkwater met rioolwater was vervuild. Snow besluit de feiten systematisch op een rij te zetten nadat hij erachter komt dat cholera zich vanuit bepaalde haarden verspreid. Hij vraagt informatie aan de nabestaanden en vermoedt dat een waterpomp een haard is van de ziekte in een bepaalde wijk. Als die pomp wordt afgesloten zijn daar minder slachtoffers maar nog is niet iedereen overtuigd. Snow wordt geholpen door het toeval. Een waterleiding bedrijf verhuisd naar 40 km verderop terwijl een ander waterbedrijf die aan dezelfde wijk levert bij het vervuilde water blijft zitten. Nu zijn de mensen het zonder te weten verdeeld in twee groepen. Snow kan hierdoor aantonen dat vervuild drinkwater de bron van cholera is. Snow’s aanpak staat model voor de natuurwetenschappelijke methode. Hierbij kijk je eerst naar het probleem of verschijnsel vervolgens oriënteer je, maak je een hypothese, een onderzoeksvraag en een voorspelling. Daarna ga je door een experiment na of de hypothese juist of onjuist is. Als laatste trek je een conclusie.
Hoe werd de oorzaak van infectie ziekten vastgesteld?
In 1683 had Antoni van Leeuwenhoek onder zijn microscoop kleine diertjes ontdekt. Maar toen John Snow in 1854 bewees dat cholera zich via vervuild drinkwater verspreid kon men zich niet voorstellen dat ziektekiemen die je met het blote oog niet kunt zien een mens of dier kunnen doden. Robert Koch ontdekte de ziekteverwekker miltvuur: de miltvuurbacterie. Door het werk van Koch en o.a. Pasteur raakte de wereld er van overtuigd dat infectieziekten door bacteriën en virussen (micro-organismen) veroorzaakt worden. In de moderne infectieleer (besmettingsleer) Staan de postulaten (regels) van Koch nog steeds centraal.1 De ziektekiem moet in ongewoon grote hoeveelheden aanwezig zijn in de patiënt 2 De ziektekiem moet kunnen worden geïsoleerd en verder gekweekt. 3 Een proefdier dat de ziektekiemen krijgt moet dezelfde ziekte krijgen. 4 De ziektekiem moet kunnen worden geïsoleerd uit het proefdier en identiek zijn aan de ziektekiem die in de patiënt is aangetroffen. Koch isoleerde in 1883 de cholerabacterie.
1.3 preventie
Wat is het belang van hygiëne?
Hygiëne is het vermijden van ziekteverwekkers en is daardoor een vorm van preventie, het voorkomen van de ziekte. Honderd jaar geleden was er al wel de kennis over hygiëne maar nog niet genoeg geld. Geleidelijk aan nam de overheid stappen om de volksgezondheid te verbeteren. Er kwamen riolen, schoner drinkwater en betere toiletten. Frans Pasteur vond het pasteuriseren uit. Door het eten of drinken te verhitten worden de bacteriën gedood en blijft het langer houdbaar. Tegenwoordig wordt er ook ingevroren, vacuümverpakt, gekoeld en worden er conserveermiddelen toegevoegd om de houdbaarheid te verlengen. Helaas is er in arme landen nog steeds een gebrek aan hygiëne.
Waarop berust de werking van een vaccin?
In Azië kraste men al eeuwen vocht uit de puisten van pokkenpatiënten bij gezonde mensen in de huid om zo de ziekte te voorkomen. Mary Montague haalde deze methode in 1721 naar Engeland. Maar de methode was nog niet helemaal goed. In 1796 ontdekt de arts Jenner een veiligere methode namelijk inenten met koepokken. Dit heet vaccinatie (vacca is koe in het Latijn) In 1883 ontwikkelde Louis Pasteur een methode om vaccins te maken tegen andere infectieziekten. Hij ontdekt bij toeval dat verzwakte ziekteverwekkers van kippencholera een bescherming / immuniteit tegen de ziekte opwekken. Hierdoor gaat Pasteur ook op zoek naar een vaccin tegen miltvuur. Met de methode van Pasteur en de postulaten van Koch kunnen er nieuwe vaccins ontwikkeld worden. Later ontdekte men dat je ook gedoden ziekteverwekkers kunt gebruiken. Rond 1990 maakt de Rus Waldemar Haffkine een vaccin tegen cholera. Het afweersysteem zorgt er voor dat we niet van alles ziek worden. Een vaccin zorgt er voor dat je afweersysteem antistoffen tegen de ziekte aanmaakt. De volgende keer dat je de ziektekiemen dan binnenkrijgt ‘weet’ je lichaam welke antistoffen het moet aanmaken en kan je lichaam snel reageren. Als meer dan 90% procent van de mensen gevaccineerd is heb je groepsimmuniteit. De ziekte kan zich niet zo goed verspreiden omdat bijna iedereen is ingeënt. Hierdoor zijn ook de niet ingeënte personen beschermt.
Hoe weet je wat gezond gedrag is?
Om te weten wat gezond gedrag is en wat niet kun je kijken naar het verband tussen risicofactoren en ziektes. Dit is het werkterrein van de epidemiologie. Epidemiologisch onderzoek verteld alleen iets over de kans om een bepaalde aandoening te krijgen als gevolg van een bepaald gedrag, maar niets over individuele gevallen. In de epidemiologie speelt kansberekening / statistiek een grote rol. Maar een uitkomst van een epidemiologisch onderzoek wil nog niet zeggen dat het verband een oorzakelijk verband is.
1.4 Geneeskunde in ontwikkeling
Wat kan er tegenwoordig in de reguliere gezondheidszorg?
De laatste tijd zijn er heel veel ontwikkelingen op het gebied van geneeskunde, mede dankzij technologische ontwikkelingen. Klinisch chemisch onderzoek, beeldvormende technieken, zoals de MRI scan en voor de mogelijkheden om de patiënten te behandelen.
Welke grenzen zijn er in de reguliere gezondheidszorg?
Er zijn grenzen in kennis: bijvoorbeeld over HIV. Er is ook nog niet genoeg kennis over de erfelijkheid van ziekten. Mensen worden steeds ouder dan vroeger en dat brengt ook problemen met zich mee. Er bestaat zelfs een specialist voor: de geriater. Er zijn ook maatschappelijke grenzen. Niet iedereen heeft dezelfde mening over bepaalde zaken zoals plastische chirurgie. En mogen werkgevers ingrijpen in de wachtlijsten van hun werknemers? Er zijn ook nog grenzen aan wat mag. Vooral bij euthanasie zijn er veel regels en protocollen nodig.
1.1 gezond of ziek
Hoe gaat de reguliere gezondheidszorg te werk?
Een huisarts werkt volgens een standaard aanpak. Hij kijkt naar de symptomen en doet een lichamelijk onderzoek. Daardoor kan hij een diagnose stellen en kan de therapie beginnen.
Subjectieve klachten zoals vermoeidheid of hoofdpijn zijn lastig voor de huisarts omdat daardoor niet makkelijk een diagnose te stellen. Door een onderzoek zoals bloed of urine onderzoek te doen krijgt de huisarts objectieve gegevens. Dit soort gegevens zijn belangrijk om een diagnose te stellen. De huisarts dient als loket voor de reguliere gezondheidszorg. Hij verwijst door naar specialisten.
Hoe wordt dubbelblind onderzoek toegepast?
1.2 Ziekte als raadsel
Hoe ontdekt Snow de bron van de cholera-epidemie?
In het 19e-eeuwse Londen woedde zo nu en dan eens een epidemie. Bewoners werden massaal ziek en duizenden overleden. Vooral cholera zorgde voor veel doden. Sommigen vonden dat het een straf van God was. De arts William Farr dacht dat cholera kwam door een ziekelijke mist die kwam uit de adem van mensen, beerputten, graven en slachthuizen. John Snow, ook een arts had een andere visie. Hij dacht dat cholera verspreid werd door een gif dat zich kon verspreiden doordat het drinkwater met rioolwater was vervuild. Snow besluit de feiten systematisch op een rij te zetten nadat hij erachter komt dat cholera zich vanuit bepaalde haarden verspreid. Hij vraagt informatie aan de nabestaanden en vermoedt dat een waterpomp een haard is van de ziekte in een bepaalde wijk. Als die pomp wordt afgesloten zijn daar minder slachtoffers maar nog is niet iedereen overtuigd. Snow wordt geholpen door het toeval. Een waterleiding bedrijf verhuisd naar 40 km verderop terwijl een ander waterbedrijf die aan dezelfde wijk levert bij het vervuilde water blijft zitten. Nu zijn de mensen het zonder te weten verdeeld in twee groepen. Snow kan hierdoor aantonen dat vervuild drinkwater de bron van cholera is. Snow’s aanpak staat model voor de natuurwetenschappelijke methode. Hierbij kijk je eerst naar het probleem of verschijnsel vervolgens oriënteer je, maak je een hypothese, een onderzoeksvraag en een voorspelling. Daarna ga je door een experiment na of de hypothese juist of onjuist is. Als laatste trek je een conclusie.
Hoe werd de oorzaak van infectie ziekten vastgesteld?
In 1683 had Antoni van Leeuwenhoek onder zijn microscoop kleine diertjes ontdekt. Maar toen John Snow in 1854 bewees dat cholera zich via vervuild drinkwater verspreid kon men zich niet voorstellen dat ziektekiemen die je met het blote oog niet kunt zien een mens of dier kunnen doden. Robert Koch ontdekte de ziekteverwekker miltvuur: de miltvuurbacterie. Door het werk van Koch en o.a. Pasteur raakte de wereld er van overtuigd dat infectieziekten door bacteriën en virussen (micro-organismen) veroorzaakt worden. In de moderne infectieleer (besmettingsleer) Staan de postulaten (regels) van Koch nog steeds centraal.1 De ziektekiem moet in ongewoon grote hoeveelheden aanwezig zijn in de patiënt 2 De ziektekiem moet kunnen worden geïsoleerd en verder gekweekt. 3 Een proefdier dat de ziektekiemen krijgt moet dezelfde ziekte krijgen. 4 De ziektekiem moet kunnen worden geïsoleerd uit het proefdier en identiek zijn aan de ziektekiem die in de patiënt is aangetroffen. Koch isoleerde in 1883 de cholerabacterie.
1.3 preventie
Wat is het belang van hygiëne?
Hygiëne is het vermijden van ziekteverwekkers en is daardoor een vorm van preventie, het voorkomen van de ziekte. Honderd jaar geleden was er al wel de kennis over hygiëne maar nog niet genoeg geld. Geleidelijk aan nam de overheid stappen om de volksgezondheid te verbeteren. Er kwamen riolen, schoner drinkwater en betere toiletten. Frans Pasteur vond het pasteuriseren uit. Door het eten of drinken te verhitten worden de bacteriën gedood en blijft het langer houdbaar. Tegenwoordig wordt er ook ingevroren, vacuümverpakt, gekoeld en worden er conserveermiddelen toegevoegd om de houdbaarheid te verlengen. Helaas is er in arme landen nog steeds een gebrek aan hygiëne.
Waarop berust de werking van een vaccin?
Hoe weet je wat gezond gedrag is?
Om te weten wat gezond gedrag is en wat niet kun je kijken naar het verband tussen risicofactoren en ziektes. Dit is het werkterrein van de epidemiologie. Epidemiologisch onderzoek verteld alleen iets over de kans om een bepaalde aandoening te krijgen als gevolg van een bepaald gedrag, maar niets over individuele gevallen. In de epidemiologie speelt kansberekening / statistiek een grote rol. Maar een uitkomst van een epidemiologisch onderzoek wil nog niet zeggen dat het verband een oorzakelijk verband is.
1.4 Geneeskunde in ontwikkeling
Wat kan er tegenwoordig in de reguliere gezondheidszorg?
De laatste tijd zijn er heel veel ontwikkelingen op het gebied van geneeskunde, mede dankzij technologische ontwikkelingen. Klinisch chemisch onderzoek, beeldvormende technieken, zoals de MRI scan en voor de mogelijkheden om de patiënten te behandelen.
Welke grenzen zijn er in de reguliere gezondheidszorg?
Er zijn grenzen in kennis: bijvoorbeeld over HIV. Er is ook nog niet genoeg kennis over de erfelijkheid van ziekten. Mensen worden steeds ouder dan vroeger en dat brengt ook problemen met zich mee. Er bestaat zelfs een specialist voor: de geriater. Er zijn ook maatschappelijke grenzen. Niet iedereen heeft dezelfde mening over bepaalde zaken zoals plastische chirurgie. En mogen werkgevers ingrijpen in de wachtlijsten van hun werknemers? Er zijn ook nog grenzen aan wat mag. Vooral bij euthanasie zijn er veel regels en protocollen nodig.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden