Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Hoofdstuk 1 en 2

Beoordeling 5.8
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • 4e klas havo | 1617 woorden
  • 31 oktober 2001
  • 48 keer beoordeeld
Cijfer 5.8
48 keer beoordeeld

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie
Het betrouwbaarste voorbehoedsmiddel is de pil. Hier was echter veel kennis van vrouwelijke hormonen voor nodig. De samenstellingen zijn verschillende keren veranderd zodat de bijwerkingen minder werden. De pil is het best onderzochte medicijn!

Ontwikkeling van de pil

Eerste voorbehoedsmiddel was de condoom, toen had de eerste vrouwelijke arts het 1ste vrouwelijk voorbehoedmiddel uitgevonden: het pessarium. Met een condoom (of pessarium) + zaaddodende middelen ging het al wat minder vaker mis. Toch bleven er vrouwen zwanger worden en voor hen kwam Margaret Sanger voor hen op en bleef verder zoeken naar iets meer betrouwbaars. Dit leidde tot de pil!

De pil bevat stoffen die op vrouwelijke hormonen lijken.

|
Stoffen die in minieme
hoeveelheden van alles
in het lichaam regelen.

Er werd getest op dieren, er werd slachtafval gebruikt en dat werd gebruikt op levende dieren, er werd urine ingespoten en ze ontdekte hoe ze daar bruikbare delen uit konden halen.
De kunstmatige hormonen: - oestrogenen
- progestagenen

Proefpersonen
Vrouwenartsen schreven kunstmatige hormonen in 1938 voor aan sommige patiënten die iets op dat gebied mankeerde. Zo kregen ze ervaring met oestrogenen en progestagenen.
Er was nog niet bij bedacht dat het ook als voorbehoedsmiddel kon dienen en daar kwam Margaret Sanger mee. Ook gezonde vrouwen kregen de pil.
800 VROUWEN KREGEN DE PIL, EN GEEN VAN ALLEN WERD ZWANGER!

Concurrentie
Geneesmiddelenfabrikanten investeerden veel geld om vrouwelijk hormonen te mogen maken om veel geld te verdienen. De uitvinder verkocht zijn idee aan meerdere bedrijven tegelijk, door die ontstaande concurrentie daalde de prijs van de hormoon.

Wetenschapper Pinais had 10 jaar nodigom de eerste pil te ontwikkelen. En in 1962 kwam deze op de markt. De concurrentie kwam later met hun eigen merk.


Lagere hormoondosis
Er kwamen klachten over de bijwerkingen dus het oestrogeen per pil werd lager tot 50 ug. Dit had nauwelijks invloed op de betrouwbaarheid. Vanaf 1972 konden ze deze ook voorschrijven

Minder bijwerkingen:
- Vanaf 1974 kwam de ‘subvijftiger’ op de markt. (dit is een nog lagere dosis)

- drie fasen pil, hoeveelheid hormoon neemt toe zodat er minder last is van de bijwerkingen.

Hoofdstuk 1.3

Kompas is al lang belangrijk hulpmiddel op zee. (lijkt makkelijk) Is het niet want het zeewater stroomt en het waait altijd. Je kunt van je koers afdrijven zonder dat te merken. Kompas is wel gemakkelijk bij korte afstanden. Bij grotere afstanden meer hulpmiddelen nodig. (Bijv. bij ontdekkingsreizen waarbij het handig was om handel te drijven als ze een land ontdekten)

Plaatsbepaling:
Door coördinaten kan elke plaats op aarde worden aangegeven. (2 getallen) Dit zijn de geografische lengte en breedte. Dus als je de coördinaten van je eindbestemming weet en die van waar je bent, dan kun je wel afstand bepalen.

hierbij heb je
houvast aan de
maan, de sterren
en de zon!
De Poolster:
Staat recht boven de noordpool! Dat is ten opzichte van de horizon in een hoek van 90°. Als je op de evenaar bent zie je de ster precies aan de horizon dus een hoek van 0°. Dus hoe hoger de poolster aan de hemel, hoe noordelijker je bent. Hoek van de poolster is gelijk aan de geografische breedte.

De zon:

Met de zon kun je de geografische breedte bepalen. Zon staat niet altijd even hoog overdag dus is dit moeilijker bepalen dan met de poolster. Maar met de zon kan ook de geografische lengte worden vastgelegd. Dit doe je uit het tijdstip waarop de zon zijn hoogste punt bereikt.
[stok in de grond zetten en de schaduw (en stok) meten]

Hoofdstuk 1.4

Begin van de ruimtevaart
Voor de tweede wereldoorlog kwamen de raketten nog niet zo hoog, maar dat veranderde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen was de rakettechniek al zover ontwikkeld dat de Duitser de V2-raket kon bouwen. Dit waren bommen die m.b.v brandstof over grote afstand konden vliegen.

Wapenwedloop
Er was nieuwsgierigheid naar nieuwe mogelijkheden in de wapens en men had ook politiek belang bij ontwikkeling van de ruimtevaart. Tussen VS en Sowjet Unie ontstond een race om beste wapens. In 1957 brachten de Russen de eerste satelliet in de ruimte. Amerika schrok hiervan en stak ontzettend veel geld in de ruimtevaarttechnologie. President John F. Kennedy beloofde in 1962 dat de mens voor 1970 op de maan zou landen. Dit lukt in 1969, en in de jaren ’70 waren er ook onbemande landingen op de planeten Mars en Venus.

Satellietbanen:
Satellieten zijn voorwerpen die rond de aarde draaien. (of kunstmanen) Door de zwaartekracht zou de satelliet (die door raketten de lucht in is geschoten) naar beneden moeten vallen, dit gebeurt! Maar daar de snelheid valt de satelliet niet op de aarde maar er omheen. (gewichtloos) ze bevinden zich buiten de dampkring dus geen last van luchtwrijving en worden niet afgeremd. Zonder aandrijving blijft ie dus rond de aarde cirkelen.

Verschillende satellieten:

Weersatelliet heeft televisiecamera aan boord waarmee beelden van aarde gemaakt worden, de temperatuur word door infraroodcamera’ s gedaan. Betrouwbare voorspellingen!

Verblijf in de ruimte:
Als bemande Spaceshuttle moeten er heel andere eisen voldoen dan wanneer er niemand meegaat. De bemanning moet kunnen ademen, en veilig terugkeren naar aarde. En het ruimteschip moet aangepast zijn aan de gewichtloze situatie zoals bij het naar de WC gaan. Langdurig verblijf in de ruimte is voor menselijk lichaam niet gezond. Je spieren verslappen door gewichtloosheid, je botten kunnen zelfs ontkalken waardoor snel botbreuken ontstaan.

Ze worden als ze net in de ruimte zijn vaak ziek, doordat het evenwichtsorgaan door de gewichtloosheid inde war raakt, want ook dat orgaan heeft de zwaartekracht nodig. Ze worden duizelig en lusteloos en moeten soms ook overgeven. En hebben de eerste dagen last van concentratie, vandaar dat alles geoefend word zodat ze daar niet hoeven na te denken.


Paragraaf 1.1 Recherchewerk

Bij een ongeval verzamelt de recherche eerst:
- verklaringen van getuigen
- sporen die ze op de plaats van het ongeluk hebben aangetroffen, zoals wapens en vingerafdrukken

Bij getuigenverklaringen moet rekening gehouden worden:
- of de getuige onder invloed van drugs spreekt
- hoeveel tijd er is verstreken sinds het misdrijf
- wie de ondervraagde is (i.v.m. vrienden/familie)
- angst of mentale schok van de getuige

Andere handelingen die de recherche verricht zijn:
- relatie- en buurtonderzoek
- bewijs verzamelen

- plaats delict wordt gefotografeerd en mogelijk bewijsmateriaal wordt onderzocht

Voorbeelden van bewijzen zijn:
- signalement door het slachtoffer verstrekt
- DNA
- bloed, haren, vezels, vingerafdrukken (zogenaamde stille getuigen)
- het aantreffen van bijvoorbeeld drank, drugs of medicijnen

Sporen die alleen de verdenking bevestigen zijn:
- haren
- vezels
- vingerafdrukken

Sporen die een verdachte kunnen aanwijzen als dader zijn:
- bloed
- schoenafdrukken

De betrouwbaarheid van vingerafdrukken:
- bij iedereen een uniek patroon
- levenslang hetzelfde lijnenpatroon

Typica zijn doodlopende of vertakkende huidlijnen. Aan de hand van deze typica kan men bewijzen dat iemand schuldig is. In Nederland eist men dat er per vingerafdruk minimaal 12 punten van overeenkomst zijn. De kans of foutieve identificatie is dan nul. Zelfs in grote verzamelingen vingerafdrukken zijn geen twee gelijke gevonden. Wetenschappers noemen zoiets een empirisch bewijs van betrouwbaarheid; een bewijs dat uit ervaring verkregen is.

Vingerafdrukken kun je zichtbaar maken door:

- te poederen met een zilverkleurig poeder
- ze onder een laserlicht zichtbaar maken
- gebruik maken van gouddamp, de afdruk zie je dan met doorvallend licht
- vingerafdruk laten reageren met de damp van secondenlijm
Een vingerafdruk bestaat voor 99% uit water.

DNA is een stof die voorkomt in kernen van cellen.

Hoe maak je een DNA-print?

DNA wordt gezuiverd. Met enzymen knip je de kenmerkende en andere stukjes eruit. De stukjes, die elektrisch geladen zijn, breng je op een gelei tussen twee geladen platen. De elektrische kracht drijft de kleinere stukjes sneller vooruit dan de grotere. Het gevormde patroon van bandjes kun je daarna zichtbaar maken.

Deskundigen schatten dat bij vier onderzochte DNA-stukjes de kans op het voorkomen van hetzelfde profiel bij een ander tussen de 100.000 en 1.000.000 ligt.

Verzekeringsmaatschappijen zijn geïnteresseerd in je DNA-profiel, omdat ze zo erfelijke ziektes bijvoorbeeld vast kunnen stellen.


Paragraaf 1.2 De pil

De armoede van te grote gezinnen gaf de aanzet tot de ontwikkeling van een echt betrouwbaar voorbehoedmiddel.

Oude voorbehoedsmiddelen:
- Zo lang als mogelijk is de borst geven. Een vrouw wordt dan niet zo snel opnieuw zwanger.
- Condooms gemaakt van blinde darmen van geiten en schapen, later uit latex, oorspronkelijk tegen geslachtsziekten. Ook kon men daarbij zaaddodende middelen gebruiken.
- Het pessarium voorkwam dat zaad de baarmoeder bereikte.

Margaret Sanger kwam op het idee de vruchtbaarheidsremmende werking van vrouwelijke hormonen te gaan onderzoeken. Hormonen sturen processen als groei en vruchtbaarheid.

Het ontstaan van de pil:

1. Men maakte vanaf 1910 oplossingen van vrouwelijke organen uit slachtafval en spoten dit in bij levende dieren. Er werd ontdekt dat sommige oplossingen de eirijping stimuleerden, andere zorgden ervoor dat deze verdween
2. Injecties met urine van merries bleken hetzelfde resultaat te hebben . Vanaf 1929 werd er door fabrikanten grof betaald voor urine van zwangere merries.
3. Bij toeval werden stoffen ontdekt die dezelfde werking hadden: oestrogenen en progestagenen.
4. Vanaf 1938 werden oestrogenen en progestagenen voorgeschreven als medicijn.
5. Margaret Sanger gaf de impuls tot onderzoek naar de vruchtbaarheidsremmende werking van oestrogenen en progestagenen.
6. In 1960 werd de pil getest in een arme, overbevolkte wijk in Puerto Rico. Geen van hen werd zwanger en er was minder bloedverlies bij de menstruatie. Enkele jaren later werd de pil het meest gebruikte voorbehoedsmiddel.

Hoe werkt de pil?

Elke pil werkt in op de hypofyse. Daardoor raakt de normale cyclus van de menstruatiecyclus buiten werking.
1. Oestrogeen misleidt de hypofyse, waardoor de eirijping in de eierstok wordt bemoeilijkt.
2. Als er toch een ovulatie (eisprong) plaatsvindt, is dat niet erg, omdat transport van de eicel door de eileider wordt vertraagd, sterft de bevruchte eicel vroegtijdig af.
3. Door hormoontekort ontwikkelt het slijmvlies in de baarmoeder onvoldoende, een eicel kan zich dus niet innestelen.
4. Progestageen maakt de slijmprop tussen vagina en baarmoeder

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.