Artikel 48, 49, 50, 52, 55, 56, 57.
Artikel 48: Hemelglobe.
De hemelkoepel.
- Je kunt geen diepte zien als je naar de hemel kijkt.
- Recht boven je hoofd zit altijd de zenit, dit is het punt waar jij staat.
- De poolster staat in het noorden, deze ster staat stil en de andere sterren draaien er
omheen. - De hemel wordt begrensd door de horizon, en in het midden staat de zenit. - Bij een sterren kaart is oost en west altijd verwisseld, omdat de hemel boven je hoofd is. - Witte band over de hemel is de melkweg, hij is alleen met een telescoop te zien > sterren. - Ecliptica is de lijn waarlangs de planeten, de zon en de maan bewegen. Beweging van de sterren aan de hemel. - De sterren hemel veranderd in de loop van de nacht. Dit komt door de draaiing van de
aarde. - Circumpolaire sterren: zijn de grote beer en Cassiopeia want draaien om de horizon en
staan elke nacht aan de hemel.
- Niet - circumpolaire sterren: is Orion, bij deze ster ligt de cirkel voor een deel onder de
horizon en is daarom niet elke nacht te zien. De poolster. - Heldere ster en staat alleen aan de hemel. - Staat precies boven het noorden. - Hij draait niet omdat zijn positie in het verlengde van de aardas staat. - Sommige sterren staan 24 uur aan de hemel. Maar andere sterren die komen op in het
oosten, bereiken hun hoogste punt in het zuiden en gaan onder in het westen. De hemelbol, model voor de hemel. - Om de bewegingen van de sterren te kunnen begrijpen wordt er gebruik gemaakt van
een hemel bol. - Hiermee is uit te zoeken wanneer de sterren opkomen en ondergaan door hem te
te draaien. Hoogte en azimut. - Azimut: kompas richting, noord 0˚ , oost 90 ˚, zuid 180 ˚, west 270 ˚, hele cirkel 360 ˚ - De hoogte is de hoek tussen de horizon en de ster. Om dit te meten zijn er veel
verschillende meetinstrumenten: • Astrolabium: moest worden opgehangen, op de draaibare wijzer 2 gaatjes waarmee
je kon richten op de ster. De hoek kon je aflezen op de schaal langs de rand. Artikel 49: Kalenders en culturen. De megalietenbouwers. - Megalieten: magas, groot lithos, steen. - Neergezet in de nieuwe steentijd. - Komen voor in o.a. Engeland en Frankrijk. - De stenen hebben een oriëntatie op het noordoosten. - Stonehenge in Engeland: steen cirkel, met midzomernacht zie je de zon opkomen boven
heelstone, dit is een gigantische steen die buiten de steencirkel op een symmetrieas staat - De zon komt niet altijd op in het oosten, dit is maar een paar dagen in het jaar. Dit komt
door de draaiing van de aarde. - In de zomer: noordoosten -> staat in het zuiden hoog aan de hemel en gaat in het
noordwesten weer onder.
- Op 21 december schuift de zonopkomst niet meer op, en gaat zijn baan weer terug >
de winterzonnewende. De boog is veel kleiner, en in het zuidwesten gaat hij al
vroeg weer onder. - De symmetrieas van de Stonehenge legt de zonnewende vast. Stonehenge, kompasroos? -In de theorie over de steencirkels is een vraag centraal : • Wat waren de behoeften van een vroegere agrarische samenleving, waarin een monument als deze kon dienen? - In het midden van de steencirkel staat een grootte kompasroos. - Kompas roos met de wind richtingen. Misschien georiënteerd met de zonopkomst. - Belangrijke behoefte voorzien door stonhenge: officiële kalender. Stonhenge, een neolithische kalender. - Voorspellingen van seizoenen het belangrijkste: van wegen de oogsttijden. En het
zaaien. - De aarde draait om de zon
Kalenders en culturen. - Belangrijkste van kalenders: optreden van dag en nacht, afwisselen van de seizoenen, verandering van vorm en positie van de maan. - De oudste kalenders zijn maankalenders. - Pasen: eerste zondag na volle maan in het begin van de lente. Ieder jaar andere dag. - Bij een maan kalender loopt de afwisseling van de seizoenen niet gelijk met de omloop
van de maan. - De seizoenen worden veroorzaakt door de omloop van de aarde rond de zon. - De maancyclus duurt 29,5 dagen. In een omloop van de aarde rond de zon is er soms
13/14 keer sprake van volle maan. - Stonhenge is een zonnekalender en is daardoor speciaal. - De Noord-Europese kalender stamt af uit het Nabije Oosten. Kalenders in het nabije oosten. - In Mesopotamië ontstonden de eerste staten. - Een Egyptisch jaar bestond uit 3 delen: • De periode dat de Nijl uit haar oevers trad. • De tijd waarin het gewas opkwam, en groeide. • De tijd van de oogst. - Hun kalender was dus gebaseerd op de Nijlstand. Deze werd gemeten met een “Nijlmeter” een verticale stok waarop een gewone schaalverdeling was aangebracht. - Het wassen van de Nijl had niet een gelijke tred met het wassen van de maan. - Nijl trad steeds buiten zijn oevers nadat de ster Sothis opkwam samen met de zon. Bij
ons is deze ster bekend als Sirius, deze ster werd gekozen als begin van het Egyptische
jaar. En toen hadden de Egyptenaren een zonnekalender. Deze moest wel vaak verbeter
worden omdat deze kalender 360 dagen had en niet 365 dagen, er waren dus altijd 5
feest dagen. De Gregoriaanse kalender. - De Juliaanse kalender was al heel snel in heel Europa in gebruik. (Zonnekalender) - Het Egyptische jaar bleek een wandelend jaar. - Schrikkeljaren werden weggelaten bij de eeuwwisseling met uitzondering van de
jaartallen die deelbaar waren door 400. (Ook nog bij de moderne kalender zo).
Artikel 50: Zon en aarde.
Hitte in Algiers.
- Als de zon in een land hoog aan de hemel staat dan is er meer zonne-energie en is het in
dat land dus ook warmer. Dus hoe dichter naar de evenaar hoe warmer het wordt, omdat daar de zonnestralen verticaler binnen komen. En de zon hoger aan de hemel
staat. Tropische hitte: een vijand. - De zon vormt een belemmering voor fysieke arbeid. En ook ontstaan en sneller ziektes. - Bilharzia: een worpje die zich aan je huid hecht en dringen binnen als je gaat krabben. in je lichaam groeien ze uit tot worpjes die gaan paren. De vrouwtjes leggen 1000den
eitjes richting de lever en ingewanden. Er ontstaan ingewandsbloedingen, de
spijsvertering en ontlasting worden belemmerd. Je gaat er aan dood. - Malaria: overgebracht door een mug, is eenvoudig te behandelen maar veel mensen
gaan er aan dood. - Trypanosomiasis / slaapziekte: wordt overgebracht door de tseetseevlieg. (eencellig
zweepdiertje, wordt mee gedragen door een vlieg) Deze vlieg bevat de mogelijkheid
om zijn antigenen te veranderen waardoor hij onvindbaar wordt in ons immuunsysteem. - Door de winters die wij hebben worden de parasieten en insecten in ons land door de
kou gedood. Seizoenen. - Het is een soort cyclus, en deze wordt veroorzaakt door de beweging van de aarde om de
zon. - De plek die de meeste energie vangt, en waar de stralen dus loodrecht op de aarde
invallen is niet de evenaar maar de steenbokkeerkring. Pas een kwart jaar later, als het
gebied in de zuidelijke poolcirkel zich niet helemaal meer in het licht bevind en het
noordelijk hafrond zich niet helemaal meer in het donker zal de zon loodrecht op de
evenaar schijnen. - Na een half jaar is de situatie omgekeerd, dan is het zomer in het noordelijk halfrond en
winter op het zuidelijk halfrond. - De winter is dus ontstaan door de scheve stand van de aarde. - De maan is misschien ontstaan doordat de aarde een enorme botsing heeft gehad met
een ander hemellichaam waarbij er een grote hoeveelheid materie is losgeslagen. Deze
botsing kan ook de scheve stand van de aarde veroorzaakt hebben. Waardoor bij ons nu
de seizoenen voorkomen. Eratosthenes van Alexandrië. - Eratosthenes was de eerste die temperatuurverschillen op de kaart heeft gebracht. Hij
is geboren rond 275 in Cyrene dat is nu Libië. Hij was in dienst van een beroemde
bibliotheek. - Hij rekende voor het eerst uit welke hoek een zoninval had, dit berekend hij door een
stok als 0˚hoek te nemen en dan de andere hoek van de inval te berekenen. - Doordat hij deze invalshoek wist kon hij uitrekenen hoeveel kilometer de omtrek van de
aarde was. Hij wist dat de omtrek ongeveer 50 keer zo groot moest zijn dan de afstand
tussen alexandrië en syene, dat kwam doordat hij wist wat de hoek tussen de zenitlijnen
7˚ 50 keer zo klein is als een hele cirkel: 360˚. Hij kon de afstand tussen alexandrië en
syene uitrekenen door 2 gegevens: hij wist dat je er 50 dagen over de reis deed en hij
combineerde dit getal met 100 stadiën dat de kameel per dag zou moeten afleggen en
deed dus 5000 (aantal stappen van alexandrië x aantal dagen) x 50 (aantal graden) = 250000 stadiën. Lengte- en breedtegraden. - Eratosthenes heeft (wat misschien nog wel belangrijker is dan de omtrek van de aarde
berekenen) ook een poging gedaan om een wereldomspannende landkaart te ontwerpen. Hij zette horizontale lijnen door de Middellandse Zee, en verticale lijnen waarbij hij
begon in Alexandrië. - Hipparchos stelde een verbering voor om klimata-lijnen helemaal rond de aardbol te
trekken op onderling gelijke afstanden. Samen met de noord-zuid lijnen kon elke plaats
van af nu worden gelokaliseerd. (Wordt nu nog steeds gebruikt). - Ptolemaeus vader van de moderne geografie, van meer dan 8000 plaatsen bepaalde hij
de ligging op de manier van Hipparchos. Daarna maakte hij de eerste landkaart met een
bolvormige aarde. Artikel 52: De maan aan de hemel. - Een maansverduistering ontstaat doordat de maan in de schaduw van de aarde komt. - De maan draait om de aarde in 27,3 dagen. Dus de maan draait in 27,3 dagen om zijn
as en de aarde in 1 dag. Kraters op de maan. - Galilei was de eerste die wetenschappelijk beredeneerde dat de maan niet glad was. Het
bergen en dalen moeten hebben net als de aarde.
- Jezuïet Giovannie Riccioli introduceerde de maankaart met een namenstelsel die
tegenwoordig ook nog steeds gebruikt wordt. - Kraters zijn ontstaan door inslagen van meteorieten. Mensen op de maan. - In 1969 zette Neil Armstrong de eerste voet op de maan. Het verlies van de maan: eb en vloed. - De maan is verantwoordelijk voor het verschijnsel eb en vloed. - Getijdenkrachten: aan de zijde van de aarde die het dichtst bij de maan is wordt harder
getrokken dan aan de zijde die het verst weg is. De aarde krijgt daardoor een soort ovale
vorm omdat het water zich ophoopt aan de voorkant en aan de achter kant van de aarde. Er is op dat moment dus hoog water aan de voor en achter kant van de aarde en laag
water aan de zijkanten van de aarde. - Dit verschijnsel kost een hoop energie: 4 miljard jaar geleden stond de maan 5 keer zo
dicht bij de aarde als nu. Het waterpeil van eb en vloed steeg daardoor 30 keer zo hoog
als nu. - Uiteindelijk zullen we de maan kwijtraken maar dit zal nog heel lang duren. Artikel 55: Astrologie. Voorspelling… - De astrologie gaat er van uit dat de grote lijnen in iemands leven bepaald worden door
de toestand van de kosmos bij de geboorte. - Astrologie was vroeger het huwelijk tussen wetenschap en godsdienst maar
tegenwoordig staat het niet meer hoog aangeschreven in de wetenschap. Achtergronden van astrologie. - Astrologie is ontstaan in Mesopotamië. - Om astrologie te laten ontstaan was een spijkerschrift nodig en de elite. - Het is gebaseerd op wat aan de hemel te zien is. - Pas van rond de 5de eeuw tekens van de dierenriem. - Ecliptica is de baan van de zon langs de hemel. - Als er een baby geboren wordt terwijl de zon in het teken van de steenbok stond dan
was deze persoon een steenbok. - De sterrenbeelden langs de ecliptica vormen samen de dierenriem: zodiak. Ontmythologisering: einde van de astrologie. - Naarmate de astrologen meer kennis verzamelden over de beweging van de
hemellichamen droegen ze meer bij aan de val van de astrologie.
- De aardas maakt een tolbeweging met een periode van 26000 jaar.
Astrologie is dood.
- De natuurwetenschappers hebben aangetoond dat de sterren te ver weg staan om
invloed te hebben op het karakter, of op de loop van aardse gebeurtenissen. - De invloed van de planeten is berekenbaar en verwaarloosbaar. - Over de invloed van je omgeving in je eerste levens jaren is nog weinig bekend. - Wetenschappelijk gezien bestaat astrologie niet meer. Artikel: 56 Alles is water volgens Thales van Milete circa 600 voor Chr. Hiermee bedoelt hij dat aarde een platte schijf is dat in een enorme oceaan drijft. de vroegere filosofen zochten naar de oorzaak (oerzaak) van al het zijnde. Anaxagoras (500 – 428v Chr.) werd in Turkije geboren en ging op jonge leeftijd naar Athene en gaf daar als een van de eerste filosofen les, Socrates was een van zijn leerlingen. Anaxagoras ging ook van een platte aarde uit maar had toch enkele ideeen waar de rest nog niet aan toe was zoals; - de maan krijgt haar licht van de zon - zonsverduistering ontstaat als de maan voor de zon schuift
hier is Athene nog niet rijp voor en wordt verbannen. Pythagoras en zijn volgelingen gingen van een bolvormige wereld uit. Niet op grond van waarnemingen maar omdat ze bolvormig als volmaakt zagen. Aristoteles noemde als eerste 2 argumenten voor de bolvorm namelijk - zeelieden zijn vertrouwd met het feit dat schepen onder de horizon verdwijnen - bij een lange zeereis de sterrenhemel verandert. Bovendien wisten de Grieken dat een maanverduistering veroorzaakt werd door de schaduw van de aarde. Als de aarde een platte schijf was, zou de schaduw van de aarde meestal ovaal van vorm moeten zijn. Zij veronderstelden het bestaan van de hemelse sferen. In een daarvan bewoog de aarde, een ander was voor de maan. Er waren inmiddels toen 5 planeten bekend samen met de zon, aarde en zijn maan waren het er 9, maar omdat het getal 10 volmaakt was zou er nog een planeet zijn namelijk de tegen-aarde maar dit kunnen we nooit zien omdat deze precies aan de andere kant van de zon gelijkmatig beweegt. Van grote invloed waren de opvattingen van de Atheense wijsgeleerden Plato en Aristoteles(4e eeuw v Chr.) de natuurfilosofie zou 2 duizend jaar het denken beïnvloeden. Een beroemde vergelijking van Plato is waarin een groep mensen een grot bewoont. De 2 filosofen verschilden enorm van mening als het ging om zintuigelijke waarnemingen. Plato vond zintuigelijke waarnemingen bedrieglijk. Hier was zijn leerling het niet mee eens want hij vond dat men tot de waarheid kan komen door zintuiglijke waarneming. Volgens Aristoteles is de kosmos gekenmerkt door een tweedeling. Door de lichte en de zware elementen. Aarde en water zijn de zware elementen en licht en vuur de zware. Dit gedachte hield de mensen voor 2 duizend jaar in de ban tot einde van de 15e eeuw dit geocentrische mensbeeld (oudheid) en de heliocentrische mensbeeld(wereldbeeld van de renaissance). Artikel: 57 de Romeinen en het christendom hebben niet zoveel aandacht besteed aan de wetenschap. De Romeinen waren een volk van business en staatsorganisatie. Het christendom vond dat het heilige boek alle antwoorden gaven op alle vragen die van belang zijn. De grondkenmerken van het Aristotilische model zijn: - de aarde staat stil en de hemelsferen bewegen om de aarde. - De hemel is overgankelijk, onveranderlijk en ontoegankelijk voor aardse wezens of voorwerpen. - De enig mogelijke beweging aan de hemel is de eenparige cirkelbeweging. Er was echter een probleem met het model van Aristoteles, met dat model was het onmogelijk om voorspellingen te doen. Het leek niet een eenparige cirkelbeweging maar eerder een ingewikkelde dans van de planeten. Ptolemeaus bracht een verfijnd model van het werk van Aristoteles. Dit was in de tweede eeuw na Chr het geval. Met dit model konden de zon- maanverduisteringen, sterbedekkingen en andere hemelverschijnselen nauwkeurig worden voorspeld. Nicolaus Copernicus ontketende een revolutie, dit zou de val van het denkwerk van Aristoteles betekenen.
omheen. - De hemel wordt begrensd door de horizon, en in het midden staat de zenit. - Bij een sterren kaart is oost en west altijd verwisseld, omdat de hemel boven je hoofd is. - Witte band over de hemel is de melkweg, hij is alleen met een telescoop te zien > sterren. - Ecliptica is de lijn waarlangs de planeten, de zon en de maan bewegen. Beweging van de sterren aan de hemel. - De sterren hemel veranderd in de loop van de nacht. Dit komt door de draaiing van de
aarde. - Circumpolaire sterren: zijn de grote beer en Cassiopeia want draaien om de horizon en
horizon en is daarom niet elke nacht te zien. De poolster. - Heldere ster en staat alleen aan de hemel. - Staat precies boven het noorden. - Hij draait niet omdat zijn positie in het verlengde van de aardas staat. - Sommige sterren staan 24 uur aan de hemel. Maar andere sterren die komen op in het
oosten, bereiken hun hoogste punt in het zuiden en gaan onder in het westen. De hemelbol, model voor de hemel. - Om de bewegingen van de sterren te kunnen begrijpen wordt er gebruik gemaakt van
een hemel bol. - Hiermee is uit te zoeken wanneer de sterren opkomen en ondergaan door hem te
te draaien. Hoogte en azimut. - Azimut: kompas richting, noord 0˚ , oost 90 ˚, zuid 180 ˚, west 270 ˚, hele cirkel 360 ˚ - De hoogte is de hoek tussen de horizon en de ster. Om dit te meten zijn er veel
verschillende meetinstrumenten: • Astrolabium: moest worden opgehangen, op de draaibare wijzer 2 gaatjes waarmee
je kon richten op de ster. De hoek kon je aflezen op de schaal langs de rand. Artikel 49: Kalenders en culturen. De megalietenbouwers. - Megalieten: magas, groot lithos, steen. - Neergezet in de nieuwe steentijd. - Komen voor in o.a. Engeland en Frankrijk. - De stenen hebben een oriëntatie op het noordoosten. - Stonehenge in Engeland: steen cirkel, met midzomernacht zie je de zon opkomen boven
heelstone, dit is een gigantische steen die buiten de steencirkel op een symmetrieas staat - De zon komt niet altijd op in het oosten, dit is maar een paar dagen in het jaar. Dit komt
door de draaiing van de aarde. - In de zomer: noordoosten -> staat in het zuiden hoog aan de hemel en gaat in het
vroeg weer onder. - De symmetrieas van de Stonehenge legt de zonnewende vast. Stonehenge, kompasroos? -In de theorie over de steencirkels is een vraag centraal : • Wat waren de behoeften van een vroegere agrarische samenleving, waarin een monument als deze kon dienen? - In het midden van de steencirkel staat een grootte kompasroos. - Kompas roos met de wind richtingen. Misschien georiënteerd met de zonopkomst. - Belangrijke behoefte voorzien door stonhenge: officiële kalender. Stonhenge, een neolithische kalender. - Voorspellingen van seizoenen het belangrijkste: van wegen de oogsttijden. En het
zaaien. - De aarde draait om de zon
Kalenders en culturen. - Belangrijkste van kalenders: optreden van dag en nacht, afwisselen van de seizoenen, verandering van vorm en positie van de maan. - De oudste kalenders zijn maankalenders. - Pasen: eerste zondag na volle maan in het begin van de lente. Ieder jaar andere dag. - Bij een maan kalender loopt de afwisseling van de seizoenen niet gelijk met de omloop
van de maan. - De seizoenen worden veroorzaakt door de omloop van de aarde rond de zon. - De maancyclus duurt 29,5 dagen. In een omloop van de aarde rond de zon is er soms
13/14 keer sprake van volle maan. - Stonhenge is een zonnekalender en is daardoor speciaal. - De Noord-Europese kalender stamt af uit het Nabije Oosten. Kalenders in het nabije oosten. - In Mesopotamië ontstonden de eerste staten. - Een Egyptisch jaar bestond uit 3 delen: • De periode dat de Nijl uit haar oevers trad. • De tijd waarin het gewas opkwam, en groeide. • De tijd van de oogst. - Hun kalender was dus gebaseerd op de Nijlstand. Deze werd gemeten met een “Nijlmeter” een verticale stok waarop een gewone schaalverdeling was aangebracht. - Het wassen van de Nijl had niet een gelijke tred met het wassen van de maan. - Nijl trad steeds buiten zijn oevers nadat de ster Sothis opkwam samen met de zon. Bij
ons is deze ster bekend als Sirius, deze ster werd gekozen als begin van het Egyptische
jaar. En toen hadden de Egyptenaren een zonnekalender. Deze moest wel vaak verbeter
worden omdat deze kalender 360 dagen had en niet 365 dagen, er waren dus altijd 5
feest dagen. De Gregoriaanse kalender. - De Juliaanse kalender was al heel snel in heel Europa in gebruik. (Zonnekalender) - Het Egyptische jaar bleek een wandelend jaar. - Schrikkeljaren werden weggelaten bij de eeuwwisseling met uitzondering van de
jaartallen die deelbaar waren door 400. (Ook nog bij de moderne kalender zo).
dat land dus ook warmer. Dus hoe dichter naar de evenaar hoe warmer het wordt, omdat daar de zonnestralen verticaler binnen komen. En de zon hoger aan de hemel
staat. Tropische hitte: een vijand. - De zon vormt een belemmering voor fysieke arbeid. En ook ontstaan en sneller ziektes. - Bilharzia: een worpje die zich aan je huid hecht en dringen binnen als je gaat krabben. in je lichaam groeien ze uit tot worpjes die gaan paren. De vrouwtjes leggen 1000den
eitjes richting de lever en ingewanden. Er ontstaan ingewandsbloedingen, de
spijsvertering en ontlasting worden belemmerd. Je gaat er aan dood. - Malaria: overgebracht door een mug, is eenvoudig te behandelen maar veel mensen
gaan er aan dood. - Trypanosomiasis / slaapziekte: wordt overgebracht door de tseetseevlieg. (eencellig
zweepdiertje, wordt mee gedragen door een vlieg) Deze vlieg bevat de mogelijkheid
om zijn antigenen te veranderen waardoor hij onvindbaar wordt in ons immuunsysteem. - Door de winters die wij hebben worden de parasieten en insecten in ons land door de
kou gedood. Seizoenen. - Het is een soort cyclus, en deze wordt veroorzaakt door de beweging van de aarde om de
zon. - De plek die de meeste energie vangt, en waar de stralen dus loodrecht op de aarde
invallen is niet de evenaar maar de steenbokkeerkring. Pas een kwart jaar later, als het
noordelijk hafrond zich niet helemaal meer in het donker zal de zon loodrecht op de
evenaar schijnen. - Na een half jaar is de situatie omgekeerd, dan is het zomer in het noordelijk halfrond en
winter op het zuidelijk halfrond. - De winter is dus ontstaan door de scheve stand van de aarde. - De maan is misschien ontstaan doordat de aarde een enorme botsing heeft gehad met
een ander hemellichaam waarbij er een grote hoeveelheid materie is losgeslagen. Deze
botsing kan ook de scheve stand van de aarde veroorzaakt hebben. Waardoor bij ons nu
de seizoenen voorkomen. Eratosthenes van Alexandrië. - Eratosthenes was de eerste die temperatuurverschillen op de kaart heeft gebracht. Hij
is geboren rond 275 in Cyrene dat is nu Libië. Hij was in dienst van een beroemde
bibliotheek. - Hij rekende voor het eerst uit welke hoek een zoninval had, dit berekend hij door een
stok als 0˚hoek te nemen en dan de andere hoek van de inval te berekenen. - Doordat hij deze invalshoek wist kon hij uitrekenen hoeveel kilometer de omtrek van de
aarde was. Hij wist dat de omtrek ongeveer 50 keer zo groot moest zijn dan de afstand
tussen alexandrië en syene, dat kwam doordat hij wist wat de hoek tussen de zenitlijnen
syene uitrekenen door 2 gegevens: hij wist dat je er 50 dagen over de reis deed en hij
combineerde dit getal met 100 stadiën dat de kameel per dag zou moeten afleggen en
deed dus 5000 (aantal stappen van alexandrië x aantal dagen) x 50 (aantal graden) = 250000 stadiën. Lengte- en breedtegraden. - Eratosthenes heeft (wat misschien nog wel belangrijker is dan de omtrek van de aarde
berekenen) ook een poging gedaan om een wereldomspannende landkaart te ontwerpen. Hij zette horizontale lijnen door de Middellandse Zee, en verticale lijnen waarbij hij
begon in Alexandrië. - Hipparchos stelde een verbering voor om klimata-lijnen helemaal rond de aardbol te
trekken op onderling gelijke afstanden. Samen met de noord-zuid lijnen kon elke plaats
van af nu worden gelokaliseerd. (Wordt nu nog steeds gebruikt). - Ptolemaeus vader van de moderne geografie, van meer dan 8000 plaatsen bepaalde hij
de ligging op de manier van Hipparchos. Daarna maakte hij de eerste landkaart met een
bolvormige aarde. Artikel 52: De maan aan de hemel. - Een maansverduistering ontstaat doordat de maan in de schaduw van de aarde komt. - De maan draait om de aarde in 27,3 dagen. Dus de maan draait in 27,3 dagen om zijn
as en de aarde in 1 dag. Kraters op de maan. - Galilei was de eerste die wetenschappelijk beredeneerde dat de maan niet glad was. Het
tegenwoordig ook nog steeds gebruikt wordt. - Kraters zijn ontstaan door inslagen van meteorieten. Mensen op de maan. - In 1969 zette Neil Armstrong de eerste voet op de maan. Het verlies van de maan: eb en vloed. - De maan is verantwoordelijk voor het verschijnsel eb en vloed. - Getijdenkrachten: aan de zijde van de aarde die het dichtst bij de maan is wordt harder
getrokken dan aan de zijde die het verst weg is. De aarde krijgt daardoor een soort ovale
vorm omdat het water zich ophoopt aan de voorkant en aan de achter kant van de aarde. Er is op dat moment dus hoog water aan de voor en achter kant van de aarde en laag
water aan de zijkanten van de aarde. - Dit verschijnsel kost een hoop energie: 4 miljard jaar geleden stond de maan 5 keer zo
dicht bij de aarde als nu. Het waterpeil van eb en vloed steeg daardoor 30 keer zo hoog
als nu. - Uiteindelijk zullen we de maan kwijtraken maar dit zal nog heel lang duren. Artikel 55: Astrologie. Voorspelling… - De astrologie gaat er van uit dat de grote lijnen in iemands leven bepaald worden door
de toestand van de kosmos bij de geboorte. - Astrologie was vroeger het huwelijk tussen wetenschap en godsdienst maar
tegenwoordig staat het niet meer hoog aangeschreven in de wetenschap. Achtergronden van astrologie. - Astrologie is ontstaan in Mesopotamië. - Om astrologie te laten ontstaan was een spijkerschrift nodig en de elite. - Het is gebaseerd op wat aan de hemel te zien is. - Pas van rond de 5de eeuw tekens van de dierenriem. - Ecliptica is de baan van de zon langs de hemel. - Als er een baby geboren wordt terwijl de zon in het teken van de steenbok stond dan
was deze persoon een steenbok. - De sterrenbeelden langs de ecliptica vormen samen de dierenriem: zodiak. Ontmythologisering: einde van de astrologie. - Naarmate de astrologen meer kennis verzamelden over de beweging van de
invloed te hebben op het karakter, of op de loop van aardse gebeurtenissen. - De invloed van de planeten is berekenbaar en verwaarloosbaar. - Over de invloed van je omgeving in je eerste levens jaren is nog weinig bekend. - Wetenschappelijk gezien bestaat astrologie niet meer. Artikel: 56 Alles is water volgens Thales van Milete circa 600 voor Chr. Hiermee bedoelt hij dat aarde een platte schijf is dat in een enorme oceaan drijft. de vroegere filosofen zochten naar de oorzaak (oerzaak) van al het zijnde. Anaxagoras (500 – 428v Chr.) werd in Turkije geboren en ging op jonge leeftijd naar Athene en gaf daar als een van de eerste filosofen les, Socrates was een van zijn leerlingen. Anaxagoras ging ook van een platte aarde uit maar had toch enkele ideeen waar de rest nog niet aan toe was zoals; - de maan krijgt haar licht van de zon - zonsverduistering ontstaat als de maan voor de zon schuift
hier is Athene nog niet rijp voor en wordt verbannen. Pythagoras en zijn volgelingen gingen van een bolvormige wereld uit. Niet op grond van waarnemingen maar omdat ze bolvormig als volmaakt zagen. Aristoteles noemde als eerste 2 argumenten voor de bolvorm namelijk - zeelieden zijn vertrouwd met het feit dat schepen onder de horizon verdwijnen - bij een lange zeereis de sterrenhemel verandert. Bovendien wisten de Grieken dat een maanverduistering veroorzaakt werd door de schaduw van de aarde. Als de aarde een platte schijf was, zou de schaduw van de aarde meestal ovaal van vorm moeten zijn. Zij veronderstelden het bestaan van de hemelse sferen. In een daarvan bewoog de aarde, een ander was voor de maan. Er waren inmiddels toen 5 planeten bekend samen met de zon, aarde en zijn maan waren het er 9, maar omdat het getal 10 volmaakt was zou er nog een planeet zijn namelijk de tegen-aarde maar dit kunnen we nooit zien omdat deze precies aan de andere kant van de zon gelijkmatig beweegt. Van grote invloed waren de opvattingen van de Atheense wijsgeleerden Plato en Aristoteles(4e eeuw v Chr.) de natuurfilosofie zou 2 duizend jaar het denken beïnvloeden. Een beroemde vergelijking van Plato is waarin een groep mensen een grot bewoont. De 2 filosofen verschilden enorm van mening als het ging om zintuigelijke waarnemingen. Plato vond zintuigelijke waarnemingen bedrieglijk. Hier was zijn leerling het niet mee eens want hij vond dat men tot de waarheid kan komen door zintuiglijke waarneming. Volgens Aristoteles is de kosmos gekenmerkt door een tweedeling. Door de lichte en de zware elementen. Aarde en water zijn de zware elementen en licht en vuur de zware. Dit gedachte hield de mensen voor 2 duizend jaar in de ban tot einde van de 15e eeuw dit geocentrische mensbeeld (oudheid) en de heliocentrische mensbeeld(wereldbeeld van de renaissance). Artikel: 57 de Romeinen en het christendom hebben niet zoveel aandacht besteed aan de wetenschap. De Romeinen waren een volk van business en staatsorganisatie. Het christendom vond dat het heilige boek alle antwoorden gaven op alle vragen die van belang zijn. De grondkenmerken van het Aristotilische model zijn: - de aarde staat stil en de hemelsferen bewegen om de aarde. - De hemel is overgankelijk, onveranderlijk en ontoegankelijk voor aardse wezens of voorwerpen. - De enig mogelijke beweging aan de hemel is de eenparige cirkelbeweging. Er was echter een probleem met het model van Aristoteles, met dat model was het onmogelijk om voorspellingen te doen. Het leek niet een eenparige cirkelbeweging maar eerder een ingewikkelde dans van de planeten. Ptolemeaus bracht een verfijnd model van het werk van Aristoteles. Dit was in de tweede eeuw na Chr het geval. Met dit model konden de zon- maanverduisteringen, sterbedekkingen en andere hemelverschijnselen nauwkeurig worden voorspeld. Nicolaus Copernicus ontketende een revolutie, dit zou de val van het denkwerk van Aristoteles betekenen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden