Paragraaf 2.1

Binnenstad.

Amsterdam is in de 13e eeuw ontstaan als een havenstadje aan de Zuiderzee(IJsselmeer). In de middeleeuwen groeide de stad uit tot een ommuurde vesting. Midden in de stad lagen de kerk, het stadhuis en een groot marktplein: de Dam.

In de 17e eeuw werd Amsterdam uitgebreid met een gorden van grachten. Prachtige koopmanshuizen werden er gebouwd.

In de ommuurde stad was weinig ruimte:

• Huizen en andere gebouwen dicht op elkaar.
• Straten smal en kronkelig
• Weinig groen

De muren zijn nu weg, maar dit deel van de binnenstad is nog goed te herkennen als de historische binnenstad.

Oude woonwijken.

Aan het eind van de 19e eeuw verhuisden veel mensen naar de stad. In die periode werd in de steden van Nederland de industrie steeds belangrijker. Veel fabrieken zochten een plek in de stad. In de fabrieken waren veel arbeiders nodig. Voor hen werden in de buurt van de fabrieken huizen gebouwd. Hierdoor groeiden dorpen uit tot steden. Bestaande steden kregen er veel inwoners bij. In Amsterdam leidde de industrialisatie tot flinke uitbreidingen. Nieuwe wijken kwamen in een kring rond de binnenstad te liggen. Ze worden de oude woonwijken genoemd.

Amsterdam na 1920.

In de 20e eeuw is Amsterdam verder uitgebreid. De nieuwe wijken werden steeds tegen de bestaande stad gebouwd.

In 1902 werd de Woningwet ingevoerd. Daarin stond aan welke regels een huis moest voldoen. Regels:

• Niet te klein
• Niet te donker
• Meerdere kamers
• Toilet, waterleiding en aansluiting op riolering

Hele straten werden volgens het plan gebouwd. Daardoor zagen ze er gelijk uit.

Er kwam meer ruimte: Straten werden breder, en er kwamen meer parken en plantsoenen.

Rond 1950 was er een groot gebrek aan huizen: Woningnood. Om veel mensen een huis te kunnen geven, werden er hoge flats gebouwd. Daaromheen lagen ook veel parken en plantsoenen. Tot 1970 was er veel aandacht voor hoogbouw.

Na 1970 zijn er vooral eengezinswoningen gebouwd. Ook daar zijn veel tuinen, brede straten en groenvoorzieningen.

Grondgebruik in Amsterdam. (B152)

In een stad is ook veel ruimte nodig voor werken, verkeer en recreatie. In de stad verandert het bodemgebruik voortdurend. In de binnenstad zijn woningen vervangen door winkels, horeca en kantoren: cityvorming.

B20: Topografische kaarten laten zo precies mogelijk zien hoe het landschap er op een bepaalde plaats uitziet. Bijna elk weggetje en elk staan erop. Dat kan alleen als je een heel klein gebied afbeeldt. Topografische kaarten kun je alleen maar gebruiken als je op een lokaal schaalniveau werkt. Een voorbeeld van een lokaal schaalniveau is de plattegrond.

Voor B153 en B157 kijk Basisboek.

§2

Twee woonwijken & Bewoners.

Tussen bijvoorbeeld de Apollobuurt en het Overtoomse Veld zijn veel verschillen.

Apollobuurt:

• Gebouwd in de jaren ’20 en ’30 van de 20ste eeuw
• Grote woningen aan brede lanen
• Luxeappartementen, eengezinswoningen(ingang op begane grond: kenmerk van laagbouw)
• Ongeveer 50% koopwoning, 50% huur
• Duur
• Hoog inkomen
• Bijna geen werkzoekende
• Laag percentage niet westerse allochtonen
• 1 van de meest geliefde woonwijken van Amsterdam
• Hoge leefbaarheid

Overtoomse Veld:

• Stadsuitbreidingen na 1950(toen was er woningnood, daardoor werden snel en grootschalig nieuwe woningen gebouwd.)
• Vooral flats
• Ongeveer vier woonlagen(hoogbouw)
• In 1956 klaar
• Vooral arbeiders in de huurwoningen
• Veel groen rond de flats
• Daardoor woningdichtheid niet heel hoog
• Laag inkomen
• Veel werkzoekende
• Hoog percentage niet westerse allochtonen
• Veel mensen ontevreden
• Lage leefbaarheid

Door de problemen in het het Overtoomse Veld verhuizen veel mensen. De mensen die achterblijven krijgen problemen: geen geld, geen werk, en slecht sprekend Nederlands. Vooral de groei van de kansarme niet-westerse allochtonen valt op. Die groei kan uitmonden op ruimtelijke segregatie.

Kijk voor B120, B151, B155 in het basisboek.

Overtoomse Veld is een probleemwijk. In Overtoomse Veld is een ingrijpende stadsvernieuwing gestart om de leefbaarheid te verbeteren. Het verbeteren en moderniseren van een woonwijk noem je stadsvernieuwing. Een belangrijk onderdeel is de herinrichting. Want Overtoomse Veld heeft weinig verschillende woningen. Er zijn vooral kleine gehorige flats, waar grote gezinnen wonen. Veel bestaande woningen zijn ingrijpend verbeterd. Dat noem je renovatie. Bij de herinrichting gaat het vaak ook om sloop en nieuwbouw. Flats worden afgebroken, daarvoor in de plaats komen koopwoningen en huurhuizen, met lage en hoge huren. De woningen worden in verschillende groottes gebouwd.

Bijna alle wijken van West-Amsterdam worden gerenoveerd, die bestaat uit een verbetering van de inrichting van de wijk. Dit gaat om meer dan 50.000 woningen, waar ongeveer 130.000 mensen wonen.

Door de herinrichting ontstaat meer variatie in de buurt. Door de nieuwbouw komen naast de huidige inwoners andere mensen te wonen, en dat is goed voor de buurt, want wie een dure woning kan betalen heeft werk en een opleiding gehad.

Er moet ook meer gebeuren dan alleen herinrichting. Vaak hebben de nieuwe bewoners weinig contacten, daarom moet de veiligheid ook flink verbeterd worden, de kans op werk te vergroten en de verloedering tegen te gaan: veel agenten, er hangen camera’s, en er fietsen straatcoaches door de wijk.

Veel activiteiten voor jongeren, zoals huiswerkbegeleiding en sporttoernooien.

Ontwikkeling van winkelcentra en bedrijventerreinen.