Nederland als leefomgeving: Hoofdstuk 2

AK Hoofdstuk 2

Paragraaf 3.1
Leefbaarheid    =    Geeft de mate aan waarin de woningen in een wijk voldoen aan de
woonwensen van de bewoners en de mate waarin de woonomgeving als
veilig, sociaal, schoon en gezond wordt ervaren.

Leefbaarheid bestaat uit drie elementen die invloed op elkaar hebben:
•    FYSIEKE LEEFBAARHEID:
o    Kwaliteit van de woningen en de woonomgeving aan en de beschikbaarheid van voorzieningen.
•    SOCIALE LEEFBAARHEID:
o    De mate waarin de bewoners zich betrokken voelen bij een wijk en er contact hebben met andere bewoners.
o    Verblijftijd van de bewoners in de wijk is belangrijk net als de omvang van de werkloosheid.
•    VEILIGHEID:
o    De mate waarin de bewoners van een wijk zich beschermd voelen.

Leefbaarheid heeft twee invalshoeken:
•    OBJECTIEVE LEEFBAARHEID:
o    Wordt bepaald door controleerbare informatie:
->    Op basis van cijfers en feiten over de fysieke en sociale leefbaarheid en de veiligheid.
•    SUBJECTIEVE LEEFBAARHEID:
o    Wordt bepaald door de indruk/perceptie van de mensen die in de wijk wonen:
->    Persoonlijke kenmerken van de bewoners zoals leeftijd, woonwensen, eigen normen en waarden beïnvloeden de beoordeling van de leefbaarheid in hun wijk.

Buurtprofiel    =    Overzicht van alle objectieve en subjectieve kenmerken in een wijk
die samen de leefbaarheid bepalen.

Paragraaf 3.2
Achterstandswijken/probleemwijken    =    Wijken die ten opzichte van andere wijken een
achterstand hebben ten aanzien van de
leefbaarheidfactoren:
•    Fysieke leefbaarheid.
•    Sociale leefbaarheid.
•    Veiligheid.

Kenmerken achterstandswijk:
•    Woningen zijn er oud en slecht onderhouden.
•    Bewoners hebben er een laag inkomen of geen werk.
•    De mensen met middeninkomens en hoger hebben de wijk verlaten.
•    Wonen relatief veel achtergebleven ouderen.
•    In lege woningen is toestroom geweest van allochtone migranten.
•    Relatief veel vandalisme.
•    Er is sprake van onveiligheid op straat.
•    Komen vooral voor in grote steden in de Randstad.
•    In Nederland zijn er zo’n 40 achterstandswijken.

De 40 achterstandswijken zijn geselecteerd oor zowel objectieve criteria als subjectieve criteria.
De achterstandswijken worden aandachtswijken die komende jaren extra geld en aandacht krijgen om de leefbaarheid te vergroten.

Paragraaf 3.2
Sociale cohesie    =    De mate waarin de bewoners van een wijk zich met elkaar en met de wijk verbonden voelen.

Aandacht voor achterstandswijken niet iets nieuws:
•     Vanaf 1960 probeerde de overheid ook al stadsvernieuwing:
o    Vooroorlogse wijken vernieuwen en verbeteren.
o    Stadsvernieuwing gebeurde op twee manieren:
1)    Slopen.
2)    Renovatie.
•    Overheid richten zich op herstructurering van achterstandswijken:
o    Meerdere woningtypen van een verschillende prijsklasse naast elkaar om zo:
->    de sociale cohesie te versterken.
->    voor een gevarieerdere bevolkingsopbouw te zorgen
->    ruimtelijke segregatie en sociale polarisatie te voorkomen.

Woningcorporaties    =    Spelen bij het beleid van herstructurering een
belangrijke rol, deze organisatie zijn eigenaar van de sociale huurwoningen in ons land en zorgen voor het toerwijzen van woningen.

Paragraaf 3.3
Kenmerkend voor steden is:
•    dat ze zijn opgebouwd zijn uit wijken van verschillende bouwperiodes, per bouwperiode verschilt het woningtype.
Woningtype    =    Soort woning.
Vier verschillende bouwperiodes.
1.    WOONWIJKEN GEBOUWD VOOR 1920
•    Kenmerk:    Dichtbij de binnenstad.
•    Leefbaarheid:    Goed/geen problemen.
•    Woningen:    Opgeknapt en gemoderniseerd.
•    Bewoners:     Jonge hoogopgeleide mensen.
•    Er is in deze wijken sprake van gentrificatie:
o    Proces waarbij in woonwijken rondom het stadscentrum de oorspronkelijke huurders met laag inkomen worden verdrongen door hogere inkomensgroepen op zoek zijn naar een gunstige woonlocatie dicht bij hun werk en het centrum van de stad.

2.    WOONWIJKEN UIT DE BOUWPERIODE 1920-1950
•    Kenmerk:    Lage bebouwingsdichtheid en veel openbaar groen.
•    Leefbaarheid:    Goed/geen problemen.
•    Woningen:    Ruim en aantrekkelijk en van goede kwaliteit.
•    Bewoners:    Vooral gezinnen met jonge kinderen.

3.    WOONWIJKEN UIT DE BOUWPERIODE 1950-1970
•    Kenmerk:    Probleemwijken.
•    Leefbaarheid:    Lage fysieke leefbaarheid.
•    Woningen:    Goedkope en sobere huurwoningen gebouwd.
•    Bewoners:    Met laag inkomen, vooral migranten en eenoudergezinnen.

4.    WOONWIJKEN GEWOUD NA 1970
•    Kenmerk:    Grote verscheidenheid aan woningtypen en bouwstijlen.
•    Leefbaarheid:    Goed/geen problemen.
•    Woningen:    Ruime eengezinswoningen met een tin domineren.
•    Bewoners:    Gemiddelde gezinsgrootte neemt af en meer aandacht voor
woonwensen.