Hoofdstuk 4: Steden

§4.1 Vorm en functie van de stad.

Elke plaats waar mensen in een groep huizen bij elkaar wonen. Is een nederzetting

• Wegen kerk moskee en een winkel -> Dorp

Algemeen dorp naar stad

• Stad heeft meer inwoners en de bevolkingsdichtheid is hoger
• Stad heeft meer bebouwing (dichter bij elkaar) en er is meer hoogbouw
• Stad heeft meer infrastructuur (=verbindingen)
• Stad heeft meer gelegenheid en meer soort werk vooral in de industrie en dienstensector
• Stad heeft meer voorzieningen zoals ziekenhuis en onderwijs

In de middeleeuwen -> waren er stadrechten

• Stadsmuur bouwen (verdedigingsmuur)

De oudste stadspoort in Nederland is de Helpoort (gebouwd in 1229)

In 1760 -> nieuwe sector : de industrie

• Stoommachine kwamen er machines
• Periode heette de industriële revolutie

Er kwam : Urbanisatie (=mensen van platteland en dorpen naar de stad verhuizen)

• Probleem

= weinig sanitaire voorzieningen en veel krottenwijken

1900  – overheid-> verbeteren van de kwaliteit van de woning

§4.2 Weg uit de stad?

1960

1. Economie steeg snel en de gemiddelde inkomen van de bevolking
2. Mensen kochten een auto
3. Ze hoefde niet vlak bij werk te wonen en gingen naar platteland

Suburbanisatie = migratie van mensen uit de stad naar de omliggende platteland

Verpaupering = in verval raken van een deel van de stad

• Gebrek aan onderhoud
• Lege huizen
• Criminaliteit
• Drugsoverlast
• Daardoor vertrokken nog meer bewoners en gingen deze wijken nog verder achteruit

Studenten, kunstenaars en jonge werkende mensen

• = bleven in de stad door stedelijke voorzieningen (zoals universiteiten, musea, kroegen & theaters
  • Ze gingen alles opknappen

Gentrificatie = bewoners knappen hun woningen op waardoor hun wijk aantrekkelijker wordt en woningprijzen stijgen

In Nederland -de regering-> 3 maatregelen genomen om de suburbanisatie in goede banen te lijden:

1. De regering wilde niet dat het platteland rond de grote steden helemaal volgebouwd zou worden (de regering wees groeikernen aan)

Groeikernen = plaats buiten de grote stad waar veel huizen gebouwd werden voor de mensen die uit de stad wegtrokken

1. De overheid lokte de mensen door de stad aantrekkelijk te maken en meer huizen

Bouwen. De stad werd compacter en bespaarde meer ruimte en minder ver te reizen naar werk.

1. Worden vanaf 1995 aan de rand van de stad nieuwbouwwijken gebouwd om gezinnen in de stad te houden. Het regeringsplan om deze wijken te bouwen heet de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra. Die wijken heten ook wel Vinex wijken.

§4.3 De Arabische stad

Arabische steden -> medina

Medina= Het oudste deel van de Arabische stad met smalle, kronkelige straten

• Ontstond een stratenpatroon met zeer smalle straatjes, waarvan er veel doodliepen

Kenmerken:

• Kashba (burcht) om de stad te beschermen
• Een of meer moskeeën
• Een centrale souk (markt)
• Wijken waar mensen wonen of weken

Sociale groepen -> eigen wijk

• Christenen, joden (de mellah) en immigranten

Ruimtelijke segregatie = Bepaalde bevolkingsgroepen die apart wonen in eigen woonwijken

• Ambachten vin je ook ‘per soort’ bij elkaar

Villes nouvelles = Nieuw deel van de Arabische stad, meestal gebouwd in de koloniale tijd

• Rechte straten en brede straten, 20e eeuw -> in de medina’s ook brede straten aangelegd om de bereikbaarheid te verbeteren

Gated communities = Afgeschermde en bewaakte woonwijken in de stad ( rijken )

• Grote woningen voor rijken met prachtige tuinen & zwembaden

Rijken willen niet met armte te maken hebben omdat ze

• Er geen contact mee willen hebben
• Uit angst voor criminaliteit

§4.5 Shenzhen en de Parelrivierdelta

Economie van China groeit snel

• Land heeft lange tijd afgesloten voor de rest van de wereld
• 1979 -> De overheid wees enkele gebieden aan de kust aan waar Chinese bedrijven meer vrijheid kregen dan in de rest van China en waar ook buitenlandse bedrijven zicht mochten vestigen ; de speciale economische zones (sez’s)

Speciale economische zones = gebied in China waar, in vergeleken met de rest van het land soepele wetten en lage belastingen gelden voor Chinese en buitenlandse bedrijven

• Shenzhen
  • Productie tegen lagere kosten maken
  • Door de ligging aan de Parelrivierdelta konden grote havengebieden aangelegd worden
    • handel met buitenland

Shenzhen is uitgegroeid tot een van de grootste van de wereld

Door mechanisering is er steeds minder werk in de landbouw

Migreren in China is niet makkelijk

• verblijfsvergunning nodig
  • je krijgt een verblijfsvergunning als je een goede opleiding hebt

Het is een groot verschil of je wel of niet een verblijfsvergunning hebt

Geen verblijfsvergunning:

• wonen vaak onder slechte omstandigheden
• kamer delen met vreemden
• lage opleiding -> minimumloon
• 40%  gaat daarvan naar huis & voeding
• Minden rechten hebben dan met verblijfsvergunning
• Kinderen mogen niet naar officiële school
• Geen recht op gezondheidszorg of uitkering

Met verblijfsvergunning:

• Goede banen
• Wonen in luxeappartementen (gated communities)

Hoogte bouwen in voor China een teken van welvaart