Hoofdstuk 3 Brandhaarden

Brandhaarden

Conflictgebieden in de wereld: overal ter wereld kunnen brandhaarden ontstaan. In die situatie vallen meer dan 1000 doden.

Kenmerken van brandhaardgebieden:
- Waar geen democratie is
- Waar mensenrechten worden geschonden
- Waar veel mensen honger lijden
- Waar meer dan 500000 vluchtelingen uit buurlanden zijn
- Waar kortgeleden een ander gewapend conflict was

Er zijn 2 soorten gewapende conflicten:
- Internationaal conflict
- En een burgeroorlog

Veel conflicten worden veroorzaakt doordat een volk geen eigen staat heeft. Zo’n volk kan zich achtergesteld voelen en een sterke wens ontwikkelen om een eigen staat te stichten. Dat heet nationalisme.  De wens tot afscheiding van de staat heet separatisme. Als het volk wel binnen de staat wil blijven maar wel vast wil houden aan de eigen cultuur, zoals taal of onderwijs praten we over regionalisme.

Gevolgen van gewelddadige conflicten

Economische gevolgen druk je in geld uit:
- Er is veel minder geld voor onderwijs, landbouw of wegen
- Mensen kunnen niet werken omdat ze moeten vechten of vluchten. Vaak wordt het land niet bewerkt en is er een voedseltekort
- Nadat het conflict is beëindigd, kost de zorg voor oorlogsslachtoffers veel geld, terwijl de mijnen ook nog slachtoffers maken en de wederopbouw van bijvoorbeeld infrastructuur blijkt nog kostbaarder dan de oorlog.
- De vicieuze cirkel: armoede leidt tot conflicten wat weer leidt tot armoede

Sociale gevolgen gaan over de menselijke kant:
- De trauma’s vd vluchtelingen komen  bovenop het feit dat velen geen scholing hebben gehad
- Slechte omstandigheden in vluchtelingenkampen leiden tot ziekten en de dood
- Sommigen zoeken asiel daarvan een (heel) klein deel in Europa

Demografische gevolgen zijn zichtbaar in de bevolkingspiramide:
- Je ziet er extreme geboortecijfers in terug
- Je ziet er ook extreme sterfte in terug (zoals bij genocide)

Regionalisme
Zijn regio´s belangrijk? Jazeker, maar ze zijn vaak NIET DUIDELIJK begrensd. De EU vindt regio´s zo belangrijk dat ze de armste regio´s  ´ontwikkelingshulp´ geeft : structuurfondsen. Ongelijke ontwikkeling tussen regio´s leidt namelijk tot migratie, separatisme en ongelijke concurrentie. Daarnaast is er steun aan regio´s omdat ze dan voelen dat hun belangen vertegenwoordigd worden. Veel mensen zijn namelijk bang voor centralisering van de macht.

De gewelddadigste regio´s in Europa zijn:
- Noord-Ierland (het conflict tussen Noord-Ierland en Engeland, grofweg protestanten vs. Katholieken, is wel bijgelegd maar wantrouwen en haat blijven)
- Baskenland (separatisme en gewelddadige aanslagen tegen centrale Spaanse overheid)
- Kosovo (nasleep val van communisme en Tito´s dood)

De rol van Nederland in conflicten
Bij vredesoperaties geeft Nederland de voorkeur voor helpen bij wederopbouw. Soms kan dat niet en steunt Nederland ook met militaire middelen en bescherming. Een vredesmissie kun je goed bestuderen. Je kijkt dan naar:
- Ligging en situatie
- Fysieke omstandigheden
- Maatschappelijke omstandigheden
​- Relaties binnen het gebied en met andere gebieden

Als partijen niet inzien dat ze baat hebben bij vrede, of als de missie als agressie wordt opgevat, is een vredesmissie een moeizame klus (zoals in Afghanistan 2006-2010).

Begrippenlijst

Babyboom= extreme geboortecijfers in een bepaalde periode
Brandhaard= gebied met gewapend conflict
Burgeroorlog= conflict tussen bevolkingsgroepen binnen de landsgrenzen
Centralisering van de macht= wanneer steeds meer macht in maar 1 of enkele instanties komt
Genocide= vernietiging van een volk of ras of poging daartoe
Gewapend conflict= een aanhoudende strijd waarin meer dan 1000 doden vallen
Internationaal conflict= conflict dat zich tussen 2 of meer staten afspeelt
Nationalisme= een volk streeft naar onafhankelijkheid en het stichten van een eigen staat
Regionalisme= een volk houdt binnen een staat vast aan de eigen geschiedenis en cultuur
Separatisme= de wens van een volk om zich van een staat af te scheiden
Staat= gebied met internationaal erkende grens. Binnen een staat gelden wetten en regels
Structuurfonds= geld van de EU waarmee de economie van een regio verbeterd kan worden. Een soort ontwikkelingshulp dus.
Territorium= het woongebied van een volk
Volk= groep mensen die zich bij elkaar voelt horen door gemeenschappelijke geschiedenis, taal of geloof
Vredesmissie= verdedigingsleger onder aanvoering van VN of andere organisaties om in een conflictgebied de vrede te bewaren.