Hoofdstuk 11

Paragraaf 1 waarom is Israël een bijzonder land in het Midden-Oosten

Binnen Israël: Palestijnen hebben een zelfbestuur. Israël wordt daardoor verdeeld in 2 gebieden: Israëlisch en Arabisch deel.

Golanhoogte: door Israël bezet gehouden op Syrië om de wateraanvoer naar het meer van Kinneret veilig te stellen. Zoetwaterbeschikbaarheid is uiterst belangrijk in Midden-Oosten.

Paragraaf 2 hoe ontstaan langdurige conflicten?

Kerntekst

Conflicten worden gelukkig niet altijd gewelddadig uitgevochten. Hoe meer, hoe langer en hoe sterker conflictoorzaken aanwezig zijn, des te groter is de kans op een gewapende of langdurige strijd.

Conflictoorzaken:

• Streven naar onafhankelijkheid/autonomie van een bevolkingsgroep
• Strijd om grondgebied en grenzen
• Strijd om grondstoffen en hulpbronnen
• Culturele en etnische verschillen tussen bevolkingsgroepen
• Ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen als het gaat over politieke macht
• Economische achteruitgang, verslechterende leefomstandigheden
• Een slechte of een zwakke regering
• Demografische druk
• Buitenlandse inmenging

Paragraaf 3 zijn grenzen nog ergens goed voor?

Kerntekst

Veel volken hebben geen eigen staat. Er zijn dan 2 mogelijkheden:

1. Er wonen verschillende volken bij elkaar in één staat (bijvoorbeeld Israël)
2. Een volk woont over een aantal staten verspreid (bijvoorbeeld de Koerden)

Soms zijn grenzen dwars door woongebieden van een volk getrokken. Daardoor komt het volk als culturele minderheid in verschillende landen te wonen. In zo’n situatie zijn er 3 mogelijkheden:

1. De minderheid wordt opgenomen in de gemeenschap en de cultuur van het land (= assimilatie)
2. De minderheid wordt met respectvol behandeld en getolereerd en kan vreedzaam met andere bevolkingsgroepen samenleven en haar eigen identiteit behouden
3. Er kunnen afscheidsbewegingen ontstaan

Sommige staten zijn geheel omsloten door grondgebied van een ander land = enclave.

Sommige staten zijn los van het moederland, waarbij er geen directie verbinding over land bestaat = exclave.

Paragraaf 4 cultuurverschillen, een oorzaak voor conflicten

Stammen kunnen platgebrand / overvallen voor het stemmen op een president van een bepaalde stam.

In koloniale tijd hebben de Westerse landen de inwoners uitgebuit en niet beschermd. Daarom zochten de inwoners bescherming in eigen kring. Ze voelden zich meer betrokken bij eigen stam dan de staat waarin ze woonden. Dit wordt tribalisme genoemd. Dit is na de dekolonisatie zo gebleven.

Kerntekst

Cultuur gaat over de gewoonten en gebruiken van een volk. Als verschillend volken vreedzaam naast elkaar leven, zie je dat ze gewoonten en gebruiken van elkaar overnemen = cultuurverrijking.

Soms gaan culturen helemaal niet samen = cultuurbotsing. Grote culturele verschillen leiden tot:

• Religieuze conflicten
• Etnische conflicten

Soms beperken conflicten of terrorisme zich tot het eigen land. Ook kunnen ze een internationaal karakter krijgen, zoals de aanslagen van de terreurorganisatie Al Quaida. Volgens sommige aanhangers is het doel van AL Quaida de vernietiging van de westerse wereld. Leden van Al Quaida noemen het vaak de ‘Heilige Oorlog of ‘Jihad’.

Paragraaf 5 de strijd om water

Israël: voor 40% van zoetwatervoorziening afhankelijk van Jordaan. Israël houdt sinds 1967 de Golanhoogte bezet. Daarnaast komt 50% van het zoet water uit aquifers (reservoirs van het zoet water in de poreuze gesteentelagen in de ondergrond). Belangrijkste: aquifer onder de Westelijke Jordaanoever.

In Israël: ongeveer 70% van zoet water naar landbouw wat voor 20% bijdraagt aan economische productie -> wordt geprobeerd terug te brengen door buizen dichtbij wortels te leggen.

De beschikbaarheid van zoet water in verhouding tot het aantal inwoners.

Kerntekst

Hoe hoger de ontwikkeling van een land of volk, hoe groter de hoeveelheid zuiver zoet water dat nodig is. Het gaat niet alleen over kwantiteit, maar ook over kwaliteit.

Wereldwijd is er een toenemend gebrek aan zoet water omdat:

• Er meer zoet water wordt verbruikt dan dat de natuur kan aanvullen
• De wereldbevolking groeit
• Het waterverbruik per persoon toeneemt (overconsumptie)
• De watervervuiling toeneemt
• Veel water verspild wordt (onder andere grote verdamping bij irrigatie)

Gevolgen:

• Hogere kosten om grondwater te winnen of verontreinigd water te zuiveren
• Duurdere technieken om water te besparen, onder andere druppelirrigatie
• Conflicten als er sprake is van een oneerlijke verdeling van water

Paragraaf 6 wat zijn de gevolgen van conflicten?

Scholen: aparte school voor jongens en meisjes. Kampen: soms onveilig -> kamp afgesloten. Vluchtelingen: sinds 1948: grote hoeveelheden Palestijnse vluchtelingen. Libanonse bevolking: ruim 10%: Palestijnse vluchtelingen (350 000). Jaarlijks doden vluchtelingen: 300 000 van 2 200 000.

Kerntekst

Conflicten tussen binnen landen hebben dikwijls ingrijpende gevolgen:

• Gewonden en doden onder militairen en burgerbevolking
• Grote groepen ontheemden en vluchtelingen
• Allerlei problemen in het dagelijks leven van burgerbevolking, bijvoorbeeld naar school gaan en bereikbaarheid van ziekenhuizen
• Dalende inkomsten uit het toerisme omdat toeristen zo’n land mijden

Som worden minderheden verdreven en komen ze als politieke vluchtelingen in andere landen terecht voor veiligheid en onderdak. Zolang niet over hun toelating is besloten, heten ze asielzoekers.

Ook kunnen vluchtelingen in uitzichtloze omstandigheden slachtoffer worden van mensensmokkel.

Paragraaf 7 zijn er oplossingen voor conflicten?

‘Roadmap for peace’ is een stappenplan om tot een definitieve en volledige oplossing te komen:

Stap 1: er moet een einde komen aan het geweld en terreur. Israël moet zich terugtrekken uit de Palestijnse gebieden.

Stap 2: overgangsfase: er wordt een Palestijnse staat ingericht met voorlopige grenzen en een gekozen regering op basis van een nieuwe grondwet.

Stap 3: een definitieve inrichting van Palestijnse staat met instemming en erkenning van alle partijen.

VN soldaten: blauwhelmen.

Kerntekst

Er zijn twee manieren om een oplossing te zoeken voor conflicten:

1. Ingrijpen of bemiddeling door afzonderlijke landen door het sturen van troepen op uitnodiging van het land waar zich het conflict afspeelt
2. Hulp inroepen van internationale organisaties zoals de Verenigde Naties

Soms kunnen landen of organisaties ingrijpen zonder toestemming om de schending van mensenrechten te beëindigen. In dat geval spreken we van humanitaire interventie.

VWO