Hoofdstuk 1, Paragraaf 2 t/m 8

1.5:

• Het geboortecijfer is altijd hoger geweest dan het sterftecijfer. Er was dus natuurlijke bevolkingsgroei.
• Bij regio’s en landen moet je ook nog rekening houden met migratie.
• Twee dingen vallen op aan de groei van de wereldbevolking:

• De groei gaat steeds sneller. In de 20e eeuw is de wereldbevolking vier keer zo groot geworden.
• De groei gaat niet overal even snel.

• De absolute groei gaat door, omdat:

• Gemiddeld moet een vrouw 2,1 kind krijgen om haar generatie te kunnen vervangen. Hoewel het vervangingscijfer in de westerse landen er al langere tijd onder zitten, liggen de waarden in Afrika en sommige landen in het Midden-Oosten met 3-5 kinderen per vrouw daar nog ruim boven.
• De wereldwijde levensverwachting is gestegen.

• Arme landen hebben een hoger geboortecijfer door:

• Demografisch: arme landen hebben een jongere leeftijdsopbouw en dus veel vrouwen in de vruchtbare leeftijd.
• De scholingsgraad is daar minder voor vrouwen en ze hebben dus weinig carrièremogelijkheden. Ze trouwen, weten weinig van geboortebeperking en krijgen kinderen.
• Religie, het katholieke geloof wijst abortus en gebruik van voorbehoedsmiddelen af.
• Cultuur, zonen geven aanzien.
• Er is een hoge kindersterfte, maar het gezin wil er zeker van zijn dat er kinderen overblijven om later voor de ouders te zorgen.
• Wanneer de welvaart stijgt neemt de economische zekerheid toe (bijvoorbeeld pensioenvoorziening). De noodzaak voor een gezin daalt.

• Demografische druk = de verhouding tussen het niet-actieve en actieve deel van de bevolking.
• Het demografisch transitiemodel = de ontwikkeling van het geboorte- en sterftecijfer weergegeven in een model.
• De fasen van dit model zijn:

• Fase 1: Zowel het geboorte- als het sterftecijfer is hoog. Natuurlijke groei is gering.

• Fase 2: Het geboortecijfer blijft hoog, maar het sterftecijfer daalt sterk. De bevolking groeit snel.

• Fase 3: Het geboortecijfer gaat dalen en de groei neemt af.

• Fase 4: Geboorte- en sterftecijfer komen weer in evenwicht. Soms is het sterftecijfer zelfs hoger en krimpt de bevolking.

1.6:

• verstedelijking = het toenemen van het aandeel van de bevolking dat in steden woont.
• verstedelijking druk je uit in urbanisatiegraad.
• Een stad is niet voor alle landen hetzelfde en geografische omstandigheden spelen een grote rol. Ijsland noemt een plek van 500 inwoners eens stad en in landen met grote onbewoonbare gebieden zijn de mensen al snel geconcentreerd in een paar steden.
• Arme landen (met een lage verstedelijkingsgraad) hebben een hoog verstedelijkings tempo.
• De groei van steden in de derde wereld komt door:

• De plattelanders weten dat er veel mogelijkheden zijn in de stad, dus als het niet goed gaat met hun productie gaan ze het in de stad proberen.
• De steden breiden uit en slokken kleine gebieden op.
• Jonge mensen gaan naar de stad en stichten daar een gezin.

• Suburbanisatie = mensen verlaten de stad en gaan op het platteland rond de steden wonen.

• Na de onafhankelijkheid van landen in Afrika en Azië richtten de leiders zich op één stad. Hier kwamen dan alle belangrijke activiteiten en dit werd een megastad en vaak ook primate city.

1.7:

• Voedselgewassen = plantaardige voedselsoorten die in een land zelf worden verbouwd.

• Handelsgewassen = gewassen die speciaal voor de handel zijn geteeld.

• Er is sinds de jaren 80 sprake van een geglobaliseerde landbouw. Er wordt mondiaal gehandeld en geïnvesteerd in landbouwproducten.
• Voedsel van het ene gebied naar het andere gebied brengen heeft nut als het voldoet aan de theorie van Ullman.

• Complementariteit: vraag in het ene gebied, aanbod in het andere gebied.

• Transporteerbaarheid: Tijd, prijs en moeite van het vervoer moeten in verhouding staan met de waarde van het voedsel.

• Geen tussenliggende mogelijkheden: Er vindt alleen een stroom van goederen plaats vanuit de dichtstbijzijnde mogelijkheid.

• Kwantitatieve honger = als mensen te weinig calorieën binnenkrijgen.

• Kwalitatieve honger = bij een tekort aan vitaminen of mineralen.

1.8:

Dit wil je ook lezen:

Linda (27) werkt in de zorg: ‘Hier kun je het verschil maken’

• Comparatieve voordelen = als een ander land een product goedkoper kan produceren dan het land zelf en inkopen vanuit dat land slimmer is.

• Regionale specialisatie = als de een zich in het ene specialiseert en de ander in het andere zodat je beide het goedkoopst kan produceren en inkopen.

• Centrumlanden en semi periferie landen steunen hun boeren met landbouwsubsidies voor bijvoorbeeld nieuwe innovaties.
• Er zijn twee valkuilen bij het succes van de exportlandbouw:

• Waar meer land gebruikt wordt voor exportlandbouw is minder land beschikbaar voor voedsellandbouw.

• De efficiënte en goedkope landbouw verslaat de traditionele landbouw. Lokaal geproduceerde producten kunnen dan duurder zijn dan geïmporteerde producten.

• Er zijn twee technologische ontwikkelingen die de voedselproductie laten stijgen.

• Groene revolutie. Kruisen of veredelen van soorten voor gewassen met een grotere opbrengst.

• Genetische modificatie. In het DNA van gewassen worden nieuwe genen aangebracht. Zo kun je gewassen sterker en beter bestand tegen bepaald ziektes maken.

• De FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, helpt overheden met een meer duurzame aanpak van de voedselproblematiek.

1.8:

• Comparatieve voordelen = als een ander land een product goedkoper kan produceren dan het land zelf en inkopen vanuit dat land slimmer is.

• Regionale specialisatie = als de een zich in het ene specialiseert en de ander in het andere zodat je beide het goedkoopst kan produceren en inkopen.

• Centrumlanden en semi periferie landen steunen hun boeren met landbouwsubsidies voor bijvoorbeeld nieuwe innovaties.
• Er zijn twee valkuilen bij het succes van de exportlandbouw:

• Waar meer land gebruikt wordt voor exportlandbouw is minder land beschikbaar voor voedsellandbouw.

• De efficiënte en goedkope landbouw verslaat de traditionele landbouw. Lokaal geproduceerde producten kunnen dan duurder zijn dan geïmporteerde producten.

• Er zijn twee technologische ontwikkelingen die de voedselproductie laten stijgen.

• Groene revolutie. Kruisen of veredelen van soorten voor gewassen met een grotere opbrengst.

• Genetische modificatie. In het DNA van gewassen worden nieuwe genen aangebracht. Zo kun je gewassen sterker en beter bestand tegen bepaald ziektes maken.

• De FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, helpt overheden met een meer duurzame aanpak van de voedselproblematiek.