Samenvatting §1.1 Trek of honger: een wereld van verschil
Ondervoeding en honger
FAO
De Voedsel- en Landbouworganisatie (Food and Agricultural Organisation) van de Verenigde Staten is een organisatie die tot doel heeft om de honger in de wereld te bestrijden. Het hoofdkwartier van de FAO is gevestigd in Rome. De organisatie werd in 1945 opgericht in Québec in Cadana.
Schatting FAO:
850 miljoen mensen zijn ondervoed (ca 1/8 deel van alle mensen):
- 95% in de Derde Wereld
- 25 miljoen in ex-communistische landen
- 10 miljoen in rijke landen
Zo’n 25 miljoen mensen die lijden aan ondervoeding wonen in landen die een overgang meemaken van een communistische planeconomie naar de vrijemarkteconomie, zoals het vroegere Joegoslavië en de voormalige Sovjetunie.
Iemand lijdt honger wanneer diegene niet in staat is om voldoende voedsel van goede kwaliteit te eten.
Echte honger heb je als je jezelf afvraagt: ‘Heb ik wel te eten vandaag?’
Honger
Lichamelijke toestand die gaat optreden wanneer iemand gedurende lange tijd minder energie binnenkrijgt dan 1.690 kcal per dag.
Kwantitatieve honger
Een verminderde lichamelijke conditie die optreedt vanwege een langdurig tekort aan energiebronnen (kcal of KJ).
Bij een acuut gebrek aan voedsel in een samenleving ontstaat een hongersnood.
Hongersnood
Toestand van tijdelijke aard waarin de bevolking in een regio of plaats lijdt aan ondervoeding, verhongering en sterfte vanwege een acuut gebrek aan voedsel.
Dit voedseltekort is het gevolg van droogte, overstroming, aardbeving, oorlog of een andere rampzalige oorzaak die de productie en verdeling van voedsel verstoort.
De meest beruchte hongersnoden in de twintigste eeuw vonden plaats in India, China en de voormalige Sovjetunie. Er was geen hulp mogelijk door het gesloten politiek systeem.
Kwalitatieve honger
Een verminderde lichamelijke conditie die optreedt vanwege een eenzijdige samenstelling van het voedsel.
Ondervoeding
Ondervoeding houdt in dat de voedselvoorraad niet genoeg is om een persoon te voorzien van zijn dagelijkse energiebehoefte. In veel gevallen deugt met name de samenstelling van het voedselpakket gedurende langere tijd niet om een persoon van een gezond en productief bestaan te verzekeren.
Chronische ondervoeding
Situatie waarin iemand komt te verkeren die voortdurend te weinig of te eenzijdig eten binnenkrijgt.
Chronische ondervoeding is de meest voorkomende vorm van honger.
Omdat er geen sprake is van acute hongerdood van grote bevolkingsgroepen, krijgt deze vorm van honger weinig aandacht in de media.
Kinderen met een opgezwollen buik lijden aan kwashiorkor, een ziekte door kwalitatief eenzijdige voeding met weinig eiwitten.
Mensen die voor langere tijd te weinig energierijk eten binnenkrijgen (vetten, zetmeel en suikers) gaan interen op hun lichaamsreserves en vermageren tot op het bot.
• Lang te weinig eiwitten: opgezwollen buik
• Lang te weinig energie (vetten, zetmeel, suikers): sterke vermagering
Het recht op voedsel en voedselzekerheid is vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Voedselzekerheid
Voedselzekerheid bestaat wanneer alle mensen altijd fysieke, sociale en economische toegang hebben tot voldoende, veilig en genoeg voedingswaarde om voldoende lichaamsenergie te leveren en tegemoet te komen aan hun voedselvoorkeuren voor een actief en gezond leven.
Meten doet weten
De hoogste voedselnood in Afrika en enkele landen in andere werelddelen:
Verschillen in:
• Noodzaak van onmiddellijke hulp
• Kwalitatieve ondervoeding
Voedselbalans
De verhouding tussen de voedselvoorraden en de consumptie van voedsel in een gebied.
Aan de hand van de voedselbalans wordt de hoeveelheid voedsel vergeleken met wat de bevolking daar per dag aan eten nodig heeft.
Voor de basisenergiebehoefte van een mens wordt het begrip Basal Metabolic Rate (BMR) gebruikt, ofwel de hoeveelheid energie die nodig is om het stofwisselingsproces in het lichaam op gang te helpen.
Niet iedereen heeft evenveel voedsel nodig.
FAO houdt rekening met:
- Sekseratio
- Leeftijdsopbouw
- Lichaamsgewicht bij bepaalde lengte
- Soort werk
In BMR ook:
- Zwangerschap
- Afweer tegen infectieziekte
Plussen en minnen
Het grote voordeel van veel onderzoeksinstrumenten in de FAO-methode is dat
- Ze goedkoop zijn
- Ze snel kunnen worden toegepast op gegevens die voorhanden zijn
De organisatie houdt de databestanden zo actueel mogelijk.
Nadelen zijn er ook:
1. De cijfermatige gegevens zijn meestal alleen per land beschikbaar, in het beste geval op provinciaal niveau.
2. De statistieken in ontwikkelingslanden zijn in de regel zeer onvolledig en zeer onbetrouwbaar.
3. Het is een haast onmogelijke opgave om groepsgegevens te herleiden tot persoonlijke of gezinssituaties.
Een paar voorbeelden verduidelijken het tweede en het derde nadeel.
- De voedselbalans van een land houdt geen rekening met knol- en wortelgewassen.
- Er zijn geen gegevens over de voedselverdeling van een gezin.
- In gegevens per jaar zie je niet de honger vlak voor de oogst.
- Gegevens houden geen rekening met culturele factoren, voedseltaboes in een samenleving en de verdeling van voedsel binnen een gezin.
Het is dus lastig exact te bepalen of mensen genoeg te eten te hebben of niet.
Oorzaken van honger en ondervoeding
Een afname in de voedselvoorraden kan het gevolg zijn van misoogsten door plotseling optredende natuurrampen, zoals droogte of juist te veel neerslag en overstromingen.
Insectenvraat en aantasting van gewassen door schimmels en virussen zijn berucht.
Ook milieurampen kunnen gebrek aan voedsel veroorzaken, zeker op de langere termijn. Overbevolking en onverantwoord bodemgebruik leiden in kwetsbare gebieden maar al te vaak tot verdroging, bodemuitputting, verzilting en erosieproblemen.
Overbevolking
Een teveel aan mensen, waardoor de draagkracht van een gebied overschreden wordt. Men onderscheidt wel economische en sociale overbevolking.
o Economische overbevolking: een zodanige wanverhouding tussen het aantal mensen en de aanwezige productiemogelijkheden in een gebied dat daardoor de levensstandaard daalt.
o Sociale overbevolking: een zodanige wanverhouding tussen het aantal mensen en de gewenste ruimte voor een ieder dat althans een deel van de bevolking de anderen als hinderlijk ervaart (ook wel planologische overbevolking genoemd).
Dankzij de moderne communicatie- en transportmiddelen is het tegenwoordig beter dan ooit mogelijk om te weten waar tekorten zijn en daar snel voedsel naartoe te brengen. Toch gebeurt het niet in voldoende mate.
Dan weten we wel waar het tekort is, maar brengen we er geen voedsel heen.
Alle verklaringen van het voedselprobleem samen vormen een moeilijk te ontwarren kluwen van factoren op fysisch, ecologisch, technologisch, politiek, cultureel, economisch en demografisch gebied.
Organisaties zoals de VN (FAO, Unicef) en Oxfam (Novib in Nederland) besteden op de Wereld Voedsel Topconferenties aandacht aan het verbeteren van de voedselzekerheid op de wereld.
Een belangrijk Millenniumdoel is dat in het jaar 2015 het aantal mensen met honger in de wereld moet zijn teruggebracht tot de helft van het huidige aantal.
Ondervoeding en honger
FAO
De Voedsel- en Landbouworganisatie (Food and Agricultural Organisation) van de Verenigde Staten is een organisatie die tot doel heeft om de honger in de wereld te bestrijden. Het hoofdkwartier van de FAO is gevestigd in Rome. De organisatie werd in 1945 opgericht in Québec in Cadana.
Schatting FAO:
850 miljoen mensen zijn ondervoed (ca 1/8 deel van alle mensen):
- 95% in de Derde Wereld
- 10 miljoen in rijke landen
Zo’n 25 miljoen mensen die lijden aan ondervoeding wonen in landen die een overgang meemaken van een communistische planeconomie naar de vrijemarkteconomie, zoals het vroegere Joegoslavië en de voormalige Sovjetunie.
Iemand lijdt honger wanneer diegene niet in staat is om voldoende voedsel van goede kwaliteit te eten.
Echte honger heb je als je jezelf afvraagt: ‘Heb ik wel te eten vandaag?’
Honger
Lichamelijke toestand die gaat optreden wanneer iemand gedurende lange tijd minder energie binnenkrijgt dan 1.690 kcal per dag.
Kwantitatieve honger
Een verminderde lichamelijke conditie die optreedt vanwege een langdurig tekort aan energiebronnen (kcal of KJ).
Bij een acuut gebrek aan voedsel in een samenleving ontstaat een hongersnood.
Hongersnood
Toestand van tijdelijke aard waarin de bevolking in een regio of plaats lijdt aan ondervoeding, verhongering en sterfte vanwege een acuut gebrek aan voedsel.
Dit voedseltekort is het gevolg van droogte, overstroming, aardbeving, oorlog of een andere rampzalige oorzaak die de productie en verdeling van voedsel verstoort.
De meest beruchte hongersnoden in de twintigste eeuw vonden plaats in India, China en de voormalige Sovjetunie. Er was geen hulp mogelijk door het gesloten politiek systeem.
Een verminderde lichamelijke conditie die optreedt vanwege een eenzijdige samenstelling van het voedsel.
Ondervoeding
Ondervoeding houdt in dat de voedselvoorraad niet genoeg is om een persoon te voorzien van zijn dagelijkse energiebehoefte. In veel gevallen deugt met name de samenstelling van het voedselpakket gedurende langere tijd niet om een persoon van een gezond en productief bestaan te verzekeren.
Chronische ondervoeding
Situatie waarin iemand komt te verkeren die voortdurend te weinig of te eenzijdig eten binnenkrijgt.
Chronische ondervoeding is de meest voorkomende vorm van honger.
Omdat er geen sprake is van acute hongerdood van grote bevolkingsgroepen, krijgt deze vorm van honger weinig aandacht in de media.
Kinderen met een opgezwollen buik lijden aan kwashiorkor, een ziekte door kwalitatief eenzijdige voeding met weinig eiwitten.
Mensen die voor langere tijd te weinig energierijk eten binnenkrijgen (vetten, zetmeel en suikers) gaan interen op hun lichaamsreserves en vermageren tot op het bot.
• Lang te weinig eiwitten: opgezwollen buik
Het recht op voedsel en voedselzekerheid is vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Voedselzekerheid
Voedselzekerheid bestaat wanneer alle mensen altijd fysieke, sociale en economische toegang hebben tot voldoende, veilig en genoeg voedingswaarde om voldoende lichaamsenergie te leveren en tegemoet te komen aan hun voedselvoorkeuren voor een actief en gezond leven.
Meten doet weten
De hoogste voedselnood in Afrika en enkele landen in andere werelddelen:
Verschillen in:
• Noodzaak van onmiddellijke hulp
• Kwalitatieve ondervoeding
Voedselbalans
De verhouding tussen de voedselvoorraden en de consumptie van voedsel in een gebied.
Aan de hand van de voedselbalans wordt de hoeveelheid voedsel vergeleken met wat de bevolking daar per dag aan eten nodig heeft.
Voor de basisenergiebehoefte van een mens wordt het begrip Basal Metabolic Rate (BMR) gebruikt, ofwel de hoeveelheid energie die nodig is om het stofwisselingsproces in het lichaam op gang te helpen.
Niet iedereen heeft evenveel voedsel nodig.
- Sekseratio
- Leeftijdsopbouw
- Lichaamsgewicht bij bepaalde lengte
- Soort werk
In BMR ook:
- Zwangerschap
- Afweer tegen infectieziekte
Plussen en minnen
Het grote voordeel van veel onderzoeksinstrumenten in de FAO-methode is dat
- Ze goedkoop zijn
- Ze snel kunnen worden toegepast op gegevens die voorhanden zijn
De organisatie houdt de databestanden zo actueel mogelijk.
Nadelen zijn er ook:
1. De cijfermatige gegevens zijn meestal alleen per land beschikbaar, in het beste geval op provinciaal niveau.
2. De statistieken in ontwikkelingslanden zijn in de regel zeer onvolledig en zeer onbetrouwbaar.
3. Het is een haast onmogelijke opgave om groepsgegevens te herleiden tot persoonlijke of gezinssituaties.
- De voedselbalans van een land houdt geen rekening met knol- en wortelgewassen.
- Er zijn geen gegevens over de voedselverdeling van een gezin.
- In gegevens per jaar zie je niet de honger vlak voor de oogst.
- Gegevens houden geen rekening met culturele factoren, voedseltaboes in een samenleving en de verdeling van voedsel binnen een gezin.
Het is dus lastig exact te bepalen of mensen genoeg te eten te hebben of niet.
Oorzaken van honger en ondervoeding
Een afname in de voedselvoorraden kan het gevolg zijn van misoogsten door plotseling optredende natuurrampen, zoals droogte of juist te veel neerslag en overstromingen.
Insectenvraat en aantasting van gewassen door schimmels en virussen zijn berucht.
Ook milieurampen kunnen gebrek aan voedsel veroorzaken, zeker op de langere termijn. Overbevolking en onverantwoord bodemgebruik leiden in kwetsbare gebieden maar al te vaak tot verdroging, bodemuitputting, verzilting en erosieproblemen.
Overbevolking
o Economische overbevolking: een zodanige wanverhouding tussen het aantal mensen en de aanwezige productiemogelijkheden in een gebied dat daardoor de levensstandaard daalt.
o Sociale overbevolking: een zodanige wanverhouding tussen het aantal mensen en de gewenste ruimte voor een ieder dat althans een deel van de bevolking de anderen als hinderlijk ervaart (ook wel planologische overbevolking genoemd).
Dankzij de moderne communicatie- en transportmiddelen is het tegenwoordig beter dan ooit mogelijk om te weten waar tekorten zijn en daar snel voedsel naartoe te brengen. Toch gebeurt het niet in voldoende mate.
Dan weten we wel waar het tekort is, maar brengen we er geen voedsel heen.
Alle verklaringen van het voedselprobleem samen vormen een moeilijk te ontwarren kluwen van factoren op fysisch, ecologisch, technologisch, politiek, cultureel, economisch en demografisch gebied.
Organisaties zoals de VN (FAO, Unicef) en Oxfam (Novib in Nederland) besteden op de Wereld Voedsel Topconferenties aandacht aan het verbeteren van de voedselzekerheid op de wereld.
Een belangrijk Millenniumdoel is dat in het jaar 2015 het aantal mensen met honger in de wereld moet zijn teruggebracht tot de helft van het huidige aantal.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden